قیامهای شیعه در طول تاریخ

یحیى بن زید، آفتاب جوزجان*

اشاره هزار و دویست و نود و سه سال از خاطره پرشکوه قیام تاریخى ریحانه باغ ولایت «قتیل جوزجان» امامزاده یحیى بن زید بن على ابن الحسین بن على بن ابی‏طالب علیه‏السلام در ولایت سرپل افغانستان سپرى می‏گردد. بی ‏تردید، پس از قیام زید بن على علیه‏السلام ، این دوّمین انقلاب و رستاخیزى بود که در قلب قاره «آسی…

قیام خونین گوهرشاد در ماجراى کشف حجاب

اشاره: به مناسبت یازدهم ربیع الثانى سال روز کشتار مردم به پا خاسته بر ضدکشف حجاب در مسجد گوهرشاد مشهد مقدس [که امسال با ۱۳ مرداد مصادف است] بر آن شدیم تا در این فرصت کوتاه به تجزیه و تحلیل آن بپردازیم، و یکى از قیام های اسلامى و مردمى تحت رهبرى مراجع تقلید را پى‌ش چشم آوریم، و با شهیدان عزیز قیام بر ضد …

امام صادق (ع) و قیام‌هاى زمان آن حضرت

اشاره : در راستای فلسفه وظیفه الهی، ائمه علیهم السلام برای تحقق حکومت اسلامی جدیت و تلاش فراوانی داشتند. امام صادق(ع) علاوه بر نهضت علمی و فکری که در جامعه ایجاد نمود; اهتمام خاصی به نظام رهبری و امامت اصیل اسلامی داشت. حمایت های پیدا و پنهان امام صادق(ع) از نهضت های اصیل و عدم همکاری آن حضرت با قیام ها نشان د…

آرمان شناسی قیام های شیعی با رویکرد به شعارها و نمادها

اشاره: شیعیان با توجه به پشتوانه ی معرفتی خود در این زمینه مبارزه با ظلم را همواره مدنظر خود قرار می دادند؛ به گونه ای که یکی از عوامل جذب توده های مردم و گسترش تشیع، موضع ضد ظلم شیعیان، دانسته شده است.(۱)این موضعی بود که با شدت و ضعف در تمامی مدت حکومت امویان و عباسیان وجود داشته و همیشه فضای مبارزه را …

قیامها و حکومت های شیعی در سده سوم هجری

اشاره: بعد از رحلت امام هادی علیه السلام [۱] ، امام حسن عسکری به سال ۲۵۴ ق عهده دار امامت شدند. دوران امامت امام یازدهم پنج سال و هشت ماه و پنج روز بود [۲] . بیشتر شیعه امامیه بعد از رحلت امام هادی علیه السلام با امام حسن عسکری علیه السلام بیعت کردند. تعدادی نیز به امامت محمد، پسر امام هادی که در زمان حی…

قیام ها و شورش های دوران امام هادی (علیه السلام)

  اشاره: دوران امامت امام هادی (علیه السلام) مصادف بود با برخوردهای اعتقادی، مناقشه های علمی، تبعیض های قومی، فشارهای اقتصادی و سیاسی و هرج و مرج گرایی دولتمردان عباسی، که قلمرو آنان را به صحنه درگیری های مختلف گروه ها و احزاب مبدل ساخت. این جنبش ها را از حیث انگیزه دینی یا غیر دینی به دو د…

قیام های علویان در زمان امام رضا علیه السلام (۱)

اشاره: ایستادگی در برابر ستمگران از شاخصه های مردم آزاده ای بوده که همواره برای رسیدن به آرمان های خود و دفاع از ارزش ها و نیز برای رهایی از بند اسارت و تحقیر زورمداران ، دست به اسلحه برده و جان و مال خویش را فدا می کردند . این خود یکی از سنت های تاریخی است که هر گاه حاکمی بر رعیت خود ظلم و ستم روا د…

قیامهای علویان در زمان امام رضا علیه السلام (۴)

اشاره: قیام محمد بن جعفرعلیه السلام، معروف به دیباج (۲۰۰ق.)عصر امام رضا علیه السلام شاهد حرکتی دیگر از جانب علویان علیه عباسیان بود .این حرکت توسط محمد دیباج سازماندهی شد. او از فرزندان امام صادق علیه السلام بود وگروهی از شیعیان گمان کردند که بعد از جعفر بن محمد علیه السلام امامت شیعیان به وی می رسد …

قیامهای علویان در زمان امام رضا علیه السلام (۳)

اشاره: ابهام نسبی در مورد تعیین امامت در دوره ی امام رضا علیه السلام ، شرایط رشد برخی از رهبران نهضت های شیعی را فراهم ساخت . از جمله این رهبران می توان به محمد بن ابراهیم معروف به«ابن طباطبا»و محمد بن جعفر معروف به «دیباج» و زید بن موسی معروف به «زید النار» و ابراهیم بن موسی بن جعفر, اشاره کرد . در این…

نقش تشیع در جنبش های سیاسی صوفیان قزلباش

اشاره: ایلات و عشایر آذربایجان و اران و آسیای صغیر که اندک اندک به تشیع رو آورده و در خانقاه صوفیان اردبیل از شیخ صفی الدین اردبیلی به این سو پرورش یافته بودند به دفاع از این سلسله صوفیه (صفویه) برخاستند. آنان به تدریج از جنبه ی معنوی به سیاست و حکومت گری کشیده شده و با تشکیل اتحادیه ی قزلباش پایگا…

بررسی علل مخالفت های ابوذر با سیاست مالی عثمان.

اشاره: جبهه گیری و موضع سرسختانه ابوذر صحابی بزرگ و بلندمرتبه پیامبر در برابر خلیفه سوم، عثمان، و حاکم شام، معاویه، از دیرباز مورد بحث و گفت وگوی اندیشمندان بوده و آراء متفاوتی درباره آن ارائه گردیده است . کسانی که درباره ابوذر دست به تحقیق زده اند، هر کدام مطابق تفکر و مسلک خویش به اظهارنظر پرداخته اند…

علل عدم موفّقیّت قیام‌های شیعی.

اشاره: پس از واقعه کربلا و شهادت امام حسین ـ علیه السّلام ـ و یاران باوفیش، سلسله قیام‌های شیعی به وقوع پیوست که هر یک داری ویژگی‌های خاص خود بودند؛ امّا با نگاه کلّی همه ناکام مانده و نتوانستند به نتیج مطلوب خود دست یابند. قیام‌های شیعی پس از واقعه عاشورا عبارتند از:● قیام توّابین، ۶۵ ق.● قیام مختا…

قیام های شیعه در تاریخ اسلام.

‏اشاره: معرفى اجمالى«قیام‌هاى شیعه در تاریخ اسلام» اثر صادق آئینه‌وند، بررسى ریشه‌ها، علل و نتایج دو قیام حجر بن عدى و توابین مى‌باشد که به زبان فارسى و در سال ۱۳۶۰ش نوشته شده است. ساختارکتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در دو بخش، تنظیم شده است.انقلاب‌ها و قیام‌هاى شیعى، داراى ابعاد اعتقادى- سیاسى- فر…

قیام نفس زکیه.

اشاره: حسن مثنّی متولد ۴۴ هجری، فرزند امام حسن مجتبی (علیه السلام)، از زغمای برجسته بنی هاشم و انسانی رزمنده و شجاع بود که مورخان او را مردی جلیل، دانشور، پرهیزگار و متصدی موقوفات امیرمؤمنان (علیه السلام) معرفی کرده اند. وی در مدینه، دختر عمویش (فاطمه دختر امام حسین (علیه السلام)) را به عقد ازدواج خویش درآ…

محمد ابراهیم گاوسوار.

اشاره: محمدابراهیم گاوسوار (۱۲۹۴-۱۳۶۱ش)، رهبر شیعی قیام مسلحانه مردم هزاره افغانستان در اعتراض به مالیات‌های سنگین در حکومت ظاهرشاه. او که بچه گاوسوار نیز خوانده می‌شد، پس از فرمان سردار هاشم خان برای گرفتن مالیات روغن و فشار فراوان به مردم، با رهبری قیام مردمی، حکومت ظاهرشاه را مجبور به عقب‌نشینی کرد. زندگ…

ابوذر غفاری.

اشاره: جُنْدَب بْن جُنادَه بْن سُفْیان الغِفاری معروف به ابوذر غِفاری (درگذشت ۳۲ق)از بزرگان صحابه پیامبر اکرم(ص) و یاران امیرالمومنین(علیه السلام). وی از دوست‌داران راستین پیامبر(ص) و اهل بیت(علیه السلام) بود که نزد شیعه و اهل سنت دارای فضائل و مناقب فراوان است و نزد علمای رجال یکی از ارکان اربعه به شمار می‌آی…