جغرافیای شیعه

شیخ عبدالکریم حائرى ـ ره (حوزه علمیه قم و تولید علم در سده معاصر ایران) :

اشاره: بنیان گذاری و سازماندهی حوزه علمیه قم در سده معاصر، از پدیده های مهمّ فرهنگی است که در تاریخ نگاری امروز به گونه شایسته بدان پرداخته نشده است. این رویداد مهم تاریخی، از آن رویدادهایی است که دگرگونیهای بسیارِ سیاسی، اجتماعی علمی و فرهنگی را در پی داشته و پدید آورده است. به نظر می رسد از این زاویه، به تا…

شهرهاى مقدس شیعه

اشاره:  مناطقى که اهل‌بیت(ع) نشانى از خود دارند در منظر شیعیان از قداست و شرافت خاصى برخوردار است. اگر شهر مدینه شرافت و عظمت پیدا کرد به‌خاطر قدوم مبارک رسول خدا(ص) بود و امروز هم به‌خاطر وجود قبر شریف آن حضرت و اهل‌بیت‌اش از قداست خاصى برخوردار است و همچنین شهرها و مناطق دیگرى که با حضور و شهادت اهل‌…

شهرهاى شیعه نشین در ایران

اشاره: ایرانیان در زمان خلیفه دوم اسلام را پذیرفتند و پس از مدتى گرایش خاصى از آن را (اسلام شیعی) پسندیدند.ایرانیان روح اسلام و محتواى اسلام را نزد خاندان رسالت یافتند. پذیرش تشیع به وسیله ایرانیان، پیامد عواملى از قبیل سازگارى باورها و اعتقادات ایرانیان با مذهب تشیع،‌ فعالیت علویان و شیعیان در محدود…

یحیى بن زید، آفتاب جوزجان*

اشاره هزار و دویست و نود و سه سال از خاطره پرشکوه قیام تاریخى ریحانه باغ ولایت «قتیل جوزجان» امامزاده یحیى بن زید بن على ابن الحسین بن على بن ابی‏طالب علیه‏السلام در ولایت سرپل افغانستان سپرى می‏گردد. بی ‏تردید، پس از قیام زید بن على علیه‏السلام ، این دوّمین انقلاب و رستاخیزى بود که در قلب قاره «آسی…

قیام خونین گوهرشاد در ماجراى کشف حجاب

اشاره: به مناسبت یازدهم ربیع الثانى سال روز کشتار مردم به پا خاسته بر ضدکشف حجاب در مسجد گوهرشاد مشهد مقدس [که امسال با ۱۳ مرداد مصادف است] بر آن شدیم تا در این فرصت کوتاه به تجزیه و تحلیل آن بپردازیم، و یکى از قیام های اسلامى و مردمى تحت رهبرى مراجع تقلید را پى‌ش چشم آوریم، و با شهیدان عزیز قیام بر ضد …

امام صادق (ع) و قیام‌هاى زمان آن حضرت

اشاره : در راستای فلسفه وظیفه الهی، ائمه علیهم السلام برای تحقق حکومت اسلامی جدیت و تلاش فراوانی داشتند. امام صادق(ع) علاوه بر نهضت علمی و فکری که در جامعه ایجاد نمود; اهتمام خاصی به نظام رهبری و امامت اصیل اسلامی داشت. حمایت های پیدا و پنهان امام صادق(ع) از نهضت های اصیل و عدم همکاری آن حضرت با قیام ها نشان د…

سیاست و چگونگى حکومت عبد اللّه‏ بن طاهر در خراسان :

  اشاره: در سرزمین خراسان قیامهای متعددی علیه امویان به وقوع پیوسته است. امویان با خودگامگی بی حساب علیه شیعیان از هیچ ظلمی و تجاوزی دست بردارد نبود. در این مقاله سیاست و چگونگی حکومت عبدالله بن طاهر درخراسان بازگو گردیده است.      با وجود پیروزیها و فتوحات مسلمانان در خراسان هنوز بس…

سبز پوشان خطه گیلان :

  اشاره: علویان از اوایل خلافت عباسیان که سخت در رنج و شکنجه بودند، به نقاط امن ایران به ویژه به مناطق کوهستانى دیلمان و گیلان پناهنده می‌شدند.این روند در زمان متوکل عباسى یعنی در قرن سوم هجرى شدّت پیدا کرد و عده بسیارى از سادات، خود را به نقاط امن دیلمان رسانیدند.     مورخان معتقد…

تشیع در آمریکاى امروز :

اشاره: جامعه ى شیعیان آمریکا را در وهله ى نخست مى توان به دو گروه بزرگ تقسیم کرد: گروه اول، شیعیان مهاجرى هستند که حدود صد و هشتاد سال پیش، از کشورهاى مسلمان به آمریکا مهاجرت کردند. گروه دوم، آمریکایى هایى هستند که به علت هاى گوناگون، از جمله، تبلیغات صوفى ها مسلمان مى شوند. البته بیشتر مسلمانان آمریکایى آفریق…

تأثیر مهاجرت علماى جبل عامل بر فرهنگ و اندیشه دینى ایرانیان :

اشاره:  بررسى علل و عوامل موثر بر مهاجرت علماى جبل عامل به ایران از موضوعات بحث برانگیز در تاریخ فقه شیعه و روند تحولات حوزه‌هاى علمیه و در نتیجه اندیشه دینى در جامعه ایران می‌باشد.این تحقیق در پى پاسخ به این پرسش است که چه عواملى بر روند مهاجرت علماى جبل عامل موثر بود، تنوع فکرى مهاجرین را بررسى نم…

دوره های سیره نگاری نبوی در حوزه های شیعی :

اشاره: شخصیت های بزرگ در طول تاریخ مورد توجه جامعه بشری بوده اند. زندگی، رفتار و سخنان آنان ثبت و نقل می شود. پیامبران نیز جزو برجستگان تاریخ بشری اند که در دگرگونی تاریخ، ساختن آن و روند رویداد های جهانی نقش آفرین بوده اند. به همین جهت سخنان و رفتار آنان برای بشر به یادگار مانده است؛  رفتار …

دوره های تاریخی کلام شیعه

اشاره:  نظام و قواعد عقاید و مباحث علم کلام، تاریخی است و در گذر روزگاران شکل می گیرد و پدید می آید. (۱) هر نسلی به نسل پیشین موضوعی یا انگاره ای کلامی و یا ساختاری نظام مند می افزاید. این واقعیت را می توان با تتبع تاریخی و زمانی کتاب هایی که در عقاید و کلام نگاشته شده دریافت کرد و از ظهور و بروز مباحث و…

قدمت تشیع در بحرین، برابر با قدمت ورود اسلام

اشاره: بحرین منطقه ای با سابقه تمدنی پنج هزارساله، دارای ۷۰۶ کیلومتر مربع است و به جزیره »یک میلیون نخل« شهرت داشته که در حال حاضر تعداد اندکی از آن باقی مانده است. آن منطقه به نام قرامطه هم مشهور است که البته آنان بیشتر در مناطق ساحلی در شرق جزیره العرب و همین طور بحرین بودند.قدمت تشی…

شیعه در عصر عباسیان

اشاره: شیعه، یکی از دو مذهب بزرگ دین اسلام است. برپایه مذهب شیعه، پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) به‌فرمان خداوند، حضرت علی(علیه السلام) را به جانشینی بلافصل خود برگزیده است. امامت از اصول اعتقادی شیعیان و وجه تمایز آنان با اهل‌سنت است. طبق این اصل، امام را خداوند تعیین و به‌واسطه پیامبر به مردم معرفی می‌…

ریشه های گسترش اسلام و تشیع در ایران(۲)

اشاره:  عوامل راهیابی اسلام به سرزمین ایران، یکسره در پیروزی نظامی اعراب بر سپاه ایران خلاصه نمی شود. چرا که پیروزی نظامی همیشه تسخیر فکر و فرهنگ ملت مغلوب را به دنبال نداشته است و نفوذ در عقیده و قلب ملتها نیازمند ابزار و زمینه هایی دیگر است. زمینه راهیابی اندیشه اسلامی در قلب و روح ایرانیان، نخست د…

ریشه های گسترش اسلام و تشیع در ایران (۱)

اشاره: قبل از پرداختن به شناخت ریشه های گسترش اسلام و تشیع در ایران، توجه به ضرورت پرداختن به این موضوع و نتایج و کارآیی های آن، بایسته خواهد بود. چرا که موضوعات و مسائل علمی و پژوهشی، هر اندازه که حضور جدیتر و ملموستری در حیات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی نسل موجود داشته باشد، بهتر می تواند ارزش گذاری شود…