نوشته‌ها

معیار تمایز مفاهیم اخلاقى از غیر اخلاقى%

اشاره: فیلسوفان اخلاق، مفاهیم اخلاقى را به دو دسته تقسیم کرده اند، مفاهیم ارزشى مانند مفهوم خوب و بد، و مفاهیم الزامى یا تکلیفى مثل باید و نباید، صواب و خطا و وظیفه. تردیدى نیست که برخى ازاین مفاهیم کاربرد دوگانه دارند هم در گزاره هاى اخلاقى به کار مى روند و هم در گزاره هاى غیراخلاقى; مانند: راست گفتن خوب اس…

عقل گرایی و نقل گرایی در فقه سیاسی شیعه

«فیلون » اولین متفکر با نفوذی بود که خود را با مساله ایجاد توافقی بین فلسفه یونانی به عنوان یک حقیقت و شرع (کتاب مقدس) به عنوان وحی، و افلاطون و حضرت موسی روبه رو یافت. (۱) از سویی ترتولیانوس متفکر مسیحی در رد عقل و کفایت نقل برای حیات بشر، می گوید: بیچاره ارسطو که برای این مردم شیوه جدل منطقی، و فن ا…

عقل گرایی و نقل گرایی در فقه سیاسی شیعه :

چکیده: خوارج اولین نقل گرایان جهان اسلام بودند و با ظهور معتزله و اشاعره، نزاع میان دو مکتب عقل گرایی و نقل گرایی برجسته و بارز گردید . مساله اخباریین و اصولیین در تاریخ شیعه نیز به همین مساله باز می گردد . تقدم نقل بر عقل، اصل مهم معرفت شناختی در مکتب نقل گرایی است و در مقابل، ضرورت کاربرد عقل در فهم …

سیر عقل گرایی در فقه شیعه :

جایگاه عقل در اسلام، جایگاهی تشریفاتی نیست تا تعامل آن با شرع به هیچ انگاشته شود. اگر عقل نوری از نور خداست و سلطان مملکت وجود، پس بایستی از مرتبت ویژه ای برخوردار بوده و نقش آن هم مشخص شده باشد. رویکرد پیشوایان اسلام در برابر عقل گرایی و اجتهاد پیشوایان اسلام اگر از جایگاه عقل گفته اند، کاربرد آن ر…

نقش نوبختیان در کلام شیعه

نقش نوبختیان در کلام شیعه رویکردها و گرایش ها کلامی در شیعه را می توان به ۳ دوره تقسیم کرد: ۱- نص گرایی ۲- عقل گرایی تاویلی ۳- خرد گرایی فلسفی  اصول تفکر نص گرایان: الف) التزام و پایبندی به نص.  ب) حجیت خبر واحد در عقاید.  ح) محدودیت گستره عقل در شناخت  د) محدودیت در به کارگیری استدلال عقلی و منطقی شخصیت ه…

علم کلام در شیعه امامیه

 مقدمه کلام امامیه، از مذاهب کلامی اسلام است که به اثبات، تبیین و دفاع از آموزه‌های این علم به روش اهل بیت و شاگردان برجستۀ آنها می‌پردازد و در آن بر کاربرد عقل و نقل در مسائل اعتقادی تأکید می‌گردد. کلام امامیه در برابر کلام معتزله، اشاعره و ماتریدیه قرار دارد و عمده تفاوت آن با دیگر مکاتب کلامی در …

متکلمان معروف شیعه

در مذهب شیعه امامیه عالمان دینی در حوزه های مختلفی پرورش یافته و خدماتی ارزنده را برای دین اسلام انجام داده اند. یکی از حوزه های دینی حوزه کلام و مسائل اعتقادی است که عالمان شیعی برای دفاع از کیان اعتقادی و اثبات مسائل آن زحماتی را متحمل شده و آثار با ارزش علمی و کلامی را بر جای گذاشته اند. در سه قرن اول هجری…