نوشته‌ها

بى خبرى از خویشتن و شرایط اصلاح نفس

اشاره: یکى از نواقص بزرگ و جبران ناپذیر اخلاقى انسان، بى خبرى از عیوب خویشتن است، غالب گمراهیها و تباهیها ناشى از جهل و ناآگاهى است چه بسا صفات و ملکات ناپسندى که در اثر غفلت در خانه دل مسکن می گزینند و اساس بدبختى آدمى را پى ریزى می کنند هنگامى که انسان بنده جهل خویشتن میشود روح فضیلت در وجودش می میرد…

مبانی و شاخص های رشد معنوی انسان در قرآن

اشاره: یکی از موضوعات محوری در قرآن انسان است ک از استعدادها و امتیازهایی برخوردار است. این وجوه ممتاز به ساحت معنوی او معطوف است. پیش فرض بنیادین در تحلیل شاخص های رشد انسانی و معنوی الگوی رفتاری اسوه های قرآنی است. پیامبران به مثابه انسان های رشدیافته شاخص هایی چون خردورزی، ایمان، شرح صدر، و... بود…

مروری بر برخی عوامل رشد و تعالی انسان

اشاره: ایمان و عمل صالح [در همین دنیا نیز] به انسان زندگی پاکیزه [و متعالی [می بخشد؛ چرا که انسان مؤمنی که عمل شایسته انجام می دهد، اگر از نظر زندگی مادی نیز از راحتی و آسایش برخوردار باشد، که در آن سخنی نداریم و اما اگر چنین کسی در حیات مادی خویش در تنگنا و سختی به سر برد، به همراه او چیزی است که زندگی او…

زهد و پرهیزکارى‏

اشاره: خداوند متعال در بخشى از آیه ۱۹۸ سوره دوم فرموده است «اى خردمندان از من بترسید.» و در آیه ۱۷۷ همان سوره فرموده است «آنان کسانى هستند که راست مى‏گویند و آنان پرهیزکارانند.» و در آیه ۱۸۹ همان سوره فرموده است «نیکى آن نیست که درآیید به خانه‏ها از پشت خانه‏ها و لیکن نیکو آن کسى است که پرهیزگار شد، و وارد خانه‏ها شوی…

عوامل مؤثر بر بلوغ معنوی

اشاره: پایه رشد و بلوغ در سنین نوجوانی است و فرد در این سنین نوجوانی تأثیرات فراوانی از خانواده می گیرد. برای مثال اینکه کودک در خانواده ای رشد یابد که به مسایل اقتصادی اهمیت داده میشود، این خود کمک می کند که این کودک زودتر از کودکانی که در خانواده‌هایشان به مسایل اقتصادی توجه خاصی نمی گردد به بلوغ ا…

شکر نعمتها در خانواده

یکی از مراتب رشد معنوی شکر نعمت در برابر کفران است. خداوند تبارک و تعالى مى فرماید: «لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِی لَشَدِیدٌ»[۱] «اگر شما، بندگان، شکر گذار نعمتها باشید، بر نعمتهاى شما مى افزاییم و اگر کفران نعمت کنید شما را با عذاب شدید گرفتار مى کنیم.» امّا، «شکر …

دوست بد، محیط بد و مجالس ناباب مانع رشد معنوی

یکى از موانع اصلاح و هدایت آدمى و یکى از عوامل بسیار مؤثّر در ضلالت و گمراهى نوع بشر، همنشینى و معاشرت با رفیق بد و افراد معصیت کار است. محیط زندگى و محیط کار انسان و نیز مجالسى که در آن حضور مى یابد، در رشد معنوى  یا سقوط وى تأثیر به سزایى دارد. اگر محیط، مجالس و افراد تشکیل دهنده آنها از فضائل اخلاق…

عفت مرحله ای از رشد معنوی

عفت عبارت است حاصل شدن حالتى براى نفس و جان آدمى که به وسیله آن از غلبه و تسلّط شهوت جلوگیرى مى‏شود.[۱] و عفیف به با عفت و پاکدامن گفته می شود.[۲] در فضیلت عفت روایاتی نقل شده که به برخی از آنها اشاره می شود: مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ بِإسْنادِهِ عَنْ أبِی جَعْفَرٍ- عَلَیْهِ السَّلامُ- قالَ: «ما مِنْ…

نقش اثر گذار خلوت شب در رشد معنوی و کمال

  امام صادق(علیه السلام) می فرماید: پاداش هر کار شایسته ای در قرآن کریم بیان شده است غیر از نماز شب که آنقدر ارزش آن در درگاه الهی والا است که خداوند پاداش آن را بیان ننموده و فرموده : «هیج کس نمی داند چه چیز. »[عبادت] همه ما معتقدیم که انسان علاوه بر نیازهای جسمی و طبیعی دارای نیازهای روحی و معنوی هم هست…

نقش امامت در رشد معنوی جامعه

چکیده معنا گرایی امری فطری است و روح جستجوگر انسان در هر برهه ای از زمان طالب آن بوده است. کارکرد شریعت های آسمانی، غفلت زدایی از انسان مادی و هدایت و رستگاری آن ها از طریق انبیا و در قالب تنسیق احکام است، که ره آورد آن، ورود به عالم معناست. انسان برای شناخت وظایف خو نیاز به علائم راهنما دارد و کلام نورانی…

مراحل سیر و سلوک برای رشد معنوی

مراحل سیر و سلوک سالک و رهرو طریق الی الله برای وصول به قرب الهی، پیش از هر چیز، باید یک سری شرایطی را رعایت کند. به تعبیری دیگر برای شروع در این سفر و سیر الی الله، یک سری مقدمات و مبادی و اسبابی است که باید فراهم شود و از آن سو یک سری موانعی است که لازم است از بین بروند. بزرگان اخلاق و عرفان هر…

روزه، عامل رشد معنوی و بستر خودسازی

چکیده اسلام برای رساندن انسان به اوج خوشبختی و کمال سعادت برنامه های زیادی دارد؛ در این میان روزه عبادتی است که با آثار و برکات معنوی و انسان ساز خود، در ره پویی بشر به سوی کمال و تعالی نقش به سزایی دارد. روزه داری در قرآن و سنت و نیز در اقوال بزرگان بسیار مورد تأکید واقع شده است و آثار و فوائد زیاد…

رشد معنوی به طبع رشد ایمان

همین‌طورکه انسان در مسیر رشد معنوی پیش می‌رود، ایمان او نیز افزایش می‌یابد. در واقع افزایش ایمان، موجب حرکت در راه رشد معنوی است؛ بنابراین ایمان مراتب گوناگونی دارد؛ مراتب آغازین آن ضعیف‌تر و مراتب پیشرفته‌اش نیرومندتر است. به تناسب آن، شکوفایی معنوی افراد نیز کاهش و افزایش پیدا می‌کند؛ یعنی ارتباط قلبی…

فرصتها و چالشهای رشد معنوی انسان

 بخش اول: «چیستی رشد معنوی» تعریف رشد معنوی از یک طرف بسیار آسان و از طرفی بسیار پیچیده است. از این جهت که حرف های گوناگونی در این زمینه زده می شود و پراکندگی بسیاری در این مقوله مشاهده می گردد انسان دچار سردر گمی شده و کار پیچیده می گردد. از طرف دیگر باید بگویم که چیستی رشد معنوی امری ساده است؛ وق…

زکات و رشد معنوی

 یکی از اعمال  شرعی در دین مبین اسلام زکات است. زکات که بر دو نوع است یکی زکات  مال و دیگری زکات فطره بر هر كس بالغ ، عاقل و آزاد با شرایطی که در کتابهای فقهی و رساله های توضیح المسائل بیان شده واجب است.[1] خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَكِّيهِمْ بِها وَ صَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ…

نقش خانواده در تربیت دینی فرزندان

در این مقاله سعی شده تأثیرات نهاد خانواده بر تعلیم و تربیت مذهبی کودکان نشان داده شود و بدین منظور، دستورات پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در زمینه توجه به پرورش کودکان، بسیار برجسته و مهم جلوه داده شده است. از رفتار آن حضرت با کودکان به خصوص نوه‌های ایشان امام حسن و امام حسین(علیهماالسلام)، در…