نوشته‌ها

شیخ حسین بن حسن جرجانى‏

اشاره: شیخ «ابو المحاسن حسین بن حسن جرجانی»، فاضل، عالم، متکلم، محدث و مفسر معروف از مشاهیر علمای امامیه و صاحب تفسیر «جلاء الاذهان و جلاء الاحزان فی تفسیر القرآن» می‌باشد. با تتبع در کتب تراجم، متاسفانه به شرح حال درستی از ایشان دست نیافتیم. تنها علامه «محسن امین»، به طور خلاصه به شرح حال مختصری از او اشاره کرد…

شیخ رضى الدین محمد بن حسن استرآبادى

اشاره: شیخ رضى الدین محمد بن حسن استرآبادى معروف به شیخ رضى و ملقب به نجم الائمه از مفاخر دانشمندان شیعه در عرصه ادبیات عرب، صرف و نحو و بلاغت است و بقول علامه خوانسارى از نوادر روزگار است و اعجوبه زمان، کسى که عجم و عرب به او افتخار مى کند و شیعه به وجودش بر دیگر فرق اسلامى مباهات مى کند. اجمالاً مى…

هنر ایرانی؛ و تأثیرِ تشیع بر گونه های آن

اشاره: مذهب تشیّع همه ابعاد زندگی اجتماعی پیروان را تحت تأثیر قرار داده است. تأثیر تشیع به خاطر غلبه بعدِ عرفانی آن در هنر ایرانی نمایان تر است. نگارنده با بیان انواع هنر ایرانی از قبیل هنرهای آوایی (شعر و موسیقی)، هنرهای تجسّمی (همچون نقاشی، منبّت کاری و تهذیب) و هنرهای نمایشی (سمعی و بصری همانند شبیه خ…

وضعیت شیعه در عربستان

اشاره: آنچه در پی می آید گزارشی است از چگونگی وضع شیعیان در عربستان، که بر اساس آگاهی های برگرفته شده از شاهدان عینی و شیعیان آن دیار و گفتگو با مردمان آن سامان به قلم آمده است؛ از این رو نمی توان از آن انتظار پژوهشی دقیق و مستند بر آمار و واقعیت های ملموس و با دقت در همه جوانب را انتظار بر…

شطح و شطحیات در تصوف وارد شد

  اشاره: کلمه «شطح» در کتابهای لغت معنا نشده است. زبیدی می‌گوید اهل صرف آن را از اسماء اصوات شمرده است. سنوسی گفته است که من لفظ شطح و شطحیات را در کتب لغت ندیده‌ام و تنها در اصطلاح صوفیه به کار برده شده است.به هر حال شطح و شطحیات کلمات نا مأنوس و گاهیی زننده است که از زبان صوفیان بیرون می آید.…

صوفیه و حدیث ««الشریعه اقوالی و الطریقه افعالی الحقیقه احوالی» وارد شد

  اشاره: یکی از ارکان تصوف طریقت و حقیقت در برابر شریعت است. صوفیه برای مراحل کمال به این روایت استناد می کنند که پیامبر اسلام (صلی‌الله علیه و آله) فرمود: «الشریعه اقوالی و الطریقه افعالی الحقیقه احوالی» بنابراین از دیدگاه فرقه صوفیه شریعت، طریقت و حقیقت از دین اسلام گرفته شده است. در مقاله…

رابطه علم و عصمت معصومین

  اشاره:  در آیات بسیارى از قرآن کریم اخلاص عبد را به خدا نسبت داده، با اینکه بنده باید خود را براى خدایش خالص کند بدان جهت است که بنده جز موهبت‏ خداى تعالى چیزى را از ناحیه خود مالک نیست، و هر چه را که خدا به او داده باز در ملک خوداوست.پس اگر بنده، دین خود را و یا به عبارتى خود را براى خدا …

مهدویت و فرقه‏ هاى انحرافى

اشاره: مهدویت، موعود باوری به معنای اعتقاد به یک نجات‌بخش است که در آخرالزمان برای نجات و رهایی انسان‌ها و برقراری صلح و عدالت خواهد آمد. اعتقاد به منجی، در ادیان و ملل و اقوام مختلف و با آیین‌ها و فرهنگ‌های کاملاً متفاوت وجود دارد و در آنها منجی موعود و نجات‌بخش به اَشکال و صور گوناگون و متنوعی مطرح شد…

حقیقت و فلسفه امامت

اشاره: یکی از اصول اساسی اندیشه سیاسی متفکران و فیلسوفان مسلمان شیعه، اعتقاد به امامت، به معنای شیعی آن است، یعنی اعتقاد به تداوم رسالت و نبوت حضرت رسول اکرم(ص) بعد از او توسط امامان، که به آن امامت گفته می شود. اهمیت اعتقاد به این امر در اسلام به قدری است که نحوه اعتقاد و تفسیر ارائه شده از آن، باع…

بهره مندى مردم از وجود امام غائب

اشاره: از نگاه دلایل کلامى، وجود امام معصوم در جامعه و حضورش میان مردم، از الطاف بزرگ الهى است، چون او سبب هدایت مردم است. روشن است که اگر مردم، این مظهر آشکار لطف الهى را با آغوش باز بپذیرند و دور او جمع شوند، از آثار وجود پربرکت او بهره مند مى شوند، وگرنه از استفاده کامل و تام از وجود شریف او محرو…

بار امانت

اشاره: آیات متشابه قرآن همواره محل بحث و طرح دیدگاه هاى مختلف مفسّران بوده اند و برگزیدن یک رأى مستلزم کنکاش و بررسى در آراء گوناگون تفسیرى است. در این نوشتار، به بررسى نظرات متفاوت و بعضاً متضاد برخى مفسّران پیرامون آیه ۷۲ سوره احزاب که به آیه  امانت  مشهور است، پرداخته شده. برخى از مباحثى که در این …

قیام های علویان در زمان امام رضا علیه السلام (۱)

اشاره: ایستادگی در برابر ستمگران از شاخصه های مردم آزاده ای بوده که همواره برای رسیدن به آرمان های خود و دفاع از ارزش ها و نیز برای رهایی از بند اسارت و تحقیر زورمداران ، دست به اسلحه برده و جان و مال خویش را فدا می کردند . این خود یکی از سنت های تاریخی است که هر گاه حاکمی بر رعیت خود ظلم و ستم روا د…

نقش حضرت زینب کبری (علیه سلام) در احیای تشیّع

اشاره: زینب (۵ یا ۶ق- ۶۲ق) دختر امام علی(علیه السلام) و حضرت زهرا(سلام الله علیها). بر اساس روایات متعدد، نام‌گذاری حضرت زینب (سلام الله علیها)، توسط پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) صورت گرفت. او به هنگام حضور امیرالمؤمنین(علیه السلام) در کوفه به زنان تفسیر قرآن آموزش می‌داد. زینب همسر عبدال…

طریقت در برابر شریعت

اشاره: یکی از ارکان تصوف شریعت، طریقت و حقیقت است. این مسئله به حدی در تصوف از اهمیت برخوردار است که اصلاً تصوف بدون آن هیچ معنا و مفهومی ندارد. برای عقیده خود شان به اموری متمسک شده اند که هیچ ربطی به دین اسلام ندارند. در نوشته زیر به طور اجمال این مسئله توضیح داده شده و سپس سؤالاتی مطرح گردیده که صوفیه …

طریقت در برابر شریعت در تصوف

 در مکتب تصوف طریقت در برابر شریعت قرار دارد . شریعت همان احکام و دستورات الهی است که از طرف خداوند بر پیامبر اسلام ـ‌ صلّی الله علیه و آله ـ برای هدایت تکامل بشر به عنوان یک دین و قانون الهی نازل گردیده و همۀ مسلمانان اعم از علماء فقهاء و عوام خودشان را پیرو این شریعت دانسته و اوامر و نواهی آن را باعث حص…

حقیقت را دوست داریم، اما دروغ را بیشتر!

دروغ‌ها، به‌ شکل خاصی به ذهنمان وارد می‌شوند و شاید تا ابد در همان جا بمانند. طی دهه‌ها، پژوهشگران با ماهیت دروغ دست‌ و پنجه نرم کرده‌اند: چگونه به وجود می‌آید؟ چه تأثیری بر مغزمان می‌گذارد؟ آیا می‌توانیم با آن مبارزه کنیم؟ پاسخ این سؤالات چندان امیدوارکننده نیست. مبارزه با دروغ‌ها طاقت‌فرساست. درو…