بناى معروف به گنبد خشتى ، يكى از قديمي ترين و محترم ترين زيارتگاههاى شهر مقدس مشهد است. اين بنا در فاصله پانصد متري حرم مطهر حضرت رضا (ع) در كوچه اى به نام گنبد خشتى مجاور فلكه طبرسي و چهار سوى نوغان قرار دارد. گنبد خشتى مدفن سلطان غياث الدين محمد از سادات سرشناس موسوى شهر مشهد است كه نسب شريفش با هفده واسطه به امام موسى بن جعفر (ع) مي رسد. زمان ولادت سلطان محمد معلوم نيست اما وفاتش بنا بر كتيبه سنگ قبر وى در ماه رمضان سال 832 قمري بوده است.
اجداد سلطان محمد (سادات موسوى شهر مشهد) در قرن پنجم تا نهم هجرى ، كه حكومت ها دخالتي در كار آستانه رضوى نداشتند، اداره كننده اصلى حرم حضرت رضا (ع) بوده اند. بدان سبب نامشان برروى اغلب اشياء و آثار قديمي آستان قدس رضوى (مانند كاشي كاري هاى سنجري، سنگاب خوارزمشاهى و در مسجد بالاسر) كتيبه شده است.
ايشان در قرون هفتم – نهم نقيب سادات شهر مشهد و در سده هاى نهم – يازدهم از جمله بزرگان و كلانتران اين شهر بوده اند.
بناى گنبد خشتي ظاهرا همزمان با فوت سلطان محمد يعنى در زمان سلطنت شاهرخ تيموري ساخته شده. لذا پس از حرم رضوى از قديمى ترين بناهاي مشهد تنها اثر بارز باقى مانده از سادات موسوى در اين شهر است. گنبد بنا دو پوششه است. پوشش داخلى مزين به مقرنس هايي زيباست. گنبد بيرونى هم به نظر مي رسد از آغاز آجرپوش بوده، بدين سبب به گنبد خشتى شهرت يافته است.
در زمان احداث بنا سوره ملك با خط خوش ريحان در زير پوشش داخلى كتيبه شده. لبه هاى چار ايوان آن هم با سوره واقعه به خط ثلث مزين گرديده است.
اين بنا ظاهرا” در زمان قاجاريه مرمت و داخل آن نقاشى و تزئين شده است.
در اين تزئين ابياتى بر روى كتيبه سوره ملك تحرير شده است. گنبد خشتى در سالهاى 9-1378 به اهتمام اداره كل اوقاف و امور خيريه ناحيه يك مشهد و هيات امناء و با نطارت اداره كل ميراث فرهنگى خراسان مرمت و كتيبه هاى اصلى آن نمايان و بازسازى شده است.
