احسان به والدین، بزرگ‌ترین واجب

نیکی به والدین

یکی از وظایف مهم دینی و اخلاقی ما، احسان به پدر و مادر است. در قرآن کریم، چندین بار احسان به آنان، توصیه شده است. علامه طباطبایی(رحمه الله) در این باره نگاشته‌اند: «نیکی به پدر و مادر، پس از یکتاپرستی از واجب‌ترین واجبات است؛ همان‌گونه که آزردن پدر و مادر پس از شرک، از بزرگ‌ترین گناهان است». در جای دیگری آورده‌اند: «در چند جای قرآن کریم، خداوند متعال، احسان به والدین را در کنار توحید و نفی شرک آورده است و پس از فرمان به توحید یا نهی از شرک، به احسان نسبت به پدر و مادر فرمان داده است». تأکید قرآن کریم بر احسان به پدر و مادر نشان از عظمت والای مقام آنان، در فرهنگ اسلامی دارد.

دو نمونه قرآنی

قرآن در وصف حضرت یحیی(علیه السلام) می‌فرماید: «او نسبت به پدر و مادرش نیکوکار بود، و متکبر و عصیان‌گر نبود». و از زبان حضرت عیسی(علیه السلام) حکایت می‌کند: «مرا نسبت به مادرم نیکوکار گردانید و جبار و شقی قرار نداد». از این دو آیه برمی‌آید که هرکس به پدر و مادرش نیکی نکند، سرکش و بدبخت است. امیرمؤمنان(علی علیه السلام) نیز می‌فرمایند: «نیکی کردن به پدر و مادر، بزرگ‌ترین واجب است».

زیباترین ستاره سپاس

مادر! تو جانانه جام بلای ما را نوشیدی و لباس رنج و محنت ما را پوشیدی، اینک، حریر محبت فرزندانت را بپوش و شربت شهد عشق آنان را بنوش. مادرم، در گرامی‌داشت روزت زیباترین ستاره سپاس را به پاس پاس‌داری بی‌کرانت از ما، بر آسمان پرمهرت می‌آویزیم. روزت مبارک باد.

بوسیدن پدر و مادر

بوسه، پیام محبت است؛ شعر ناسروده عشق است؛ تبلور بالاترین تکریم است؛ جلوه عملی عاطفه‌هاست. پدر و مادر بی‌شمارترین بوسه‌های محبت‌آمیز را از کودکی نثارمان کردند. اکنون که نهال وجود ما از آن محبت‌ها به‌پاایستاده است و درخت زندگی آنان رو به فرسودگی نهاده، باید بهترین محبت‌ها و بی‌شائبه‌ترین عواطف را نثارشان کنیم. بوسیدن ابزار این مهر ورزیدن است. امیر مؤمنان(علیه السلام) فرمودند: بوسیدن پدر و مادر عبادت است.

نگاه محبت‌آمیز

«نگاه» مقوله شگفتی است. هر نگاه پیامی دارد از این رو در فرهنگ اسلامی برخی از نگاه‌ها معصیت است و برخی عبادت. در روایت آمده است: «نگاه مهرآمیز فرزند به پدر و مادر، عبادت است». پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) نیز فرمودند: «درهای آسمان در چهار هنگام به رحمت گشوده می‌شود: هنگامی که باران می‌بارد، آن‌گاه که فرزند به چهره مادر و پدر می‌نگرد، وقتی که در کعبه باز می‌شود و آن زمان که ازدواجی شکل می‌گیرد».