احترام نام فاطمه ( عليهاالسلام )
احترام حضرت فاطمه (عليهاالسلام) و قداست آن بانوي بزرگوار، براي همه مسلمانان بديهي و مسلّم است.
سكوني ميگويد: « خدمت امام صادق (عليهالسلام) رسيدم، در حالي كه غمگين بودم. آن حضرت به من فرمودند: « اي سكوني! چرا غمگين هستي؟» عرض كردم: «خداوند به من دختري داده است.» فرمودند: « اي سكوني! سنگيني آن دختر بر زمين است و روزي اش با خدا و عمرش جداگانه.) سپس فرمودند:« چه نامي براي او انتخاب كرده اي؟» عرض كردم: «فاطمه.م فرمودند:« آه، آه، آه. و دست خود را بر پيشاني نهادند و آنگاه فرمودند: « اِذا سَمَّيْتَها فاطِمَةَ فَلا تَسُبَّها وَ لاتَلْعَنْها وَلا تَضْرِبْها (1 ) ؛ اگر نام او را فاطمه نهادي، به او بد مگو و لعن مكن و او را مزن.»
چند مسئله:
1. براي فرد بي وضو حرام است كه نام خداوند متعال را مس نمايد و همچنين است بنا بر احتياط واجب مس اسامي مبارك پيغمبر( صلي الله عليه وآله و ائمه و حضرت زهرا عليهاالسلام ).(2 )
2. يكي از محرمات بر شخص جنب، رساندن جايي از بدن به خط قرآن يا به اسم خدا ـ به هر لغت كه باشد ـ و بنا بر احتياط اسم پيامبران و امامان و حضرت زهرا است. (3 )
كيفر بي حرمتي
كيفر دشنام گفتن به فاطمه (عليهاالسلام ) قتل است و بر اساس فقه اسلامي، فردي كه نسبت به آن بانوي مقدس هتك حرمت كند و به فحاشي و دشنام گويي زبان بگشايد مستوجب مرگ است و بايد به قتل رسانده شود. اين شدت عمل و سختگيري شايد بدين جهت باشد كه حرمت و منزلت آن بانوي بزرگوار، هم پايه احترام ائمه و پيشوايان معصوم است و بازگشت به فحّاشي و هتك حرمت و سبّ رسول اللّه دارد. از اينرو كسي كه به آن بانوي مطهره سبّ كند، حكم كسي را دارد كه به رسول اللّه (صلي الله عليه وآله) سبّ نمايد و بايد به قتل برسد.(4)
امام خميني رحمه الله مي فرمايد: الحاق صديقه طاهره به ائمه اطهار خالي از وجه نيست؛ بلي اگر دشنام به صديقه طاهره بازگشت به سبّ رسول اللّه نمايد، بدون شبهه، دشنام دهنده كشته ميشود .(5 )
امام خميني رحمه الله طي حكمي در سال 1367 به آقاي محمد هاشمي مدير عامل صدا و سيماي جمهوري اسلامي نوشتند: « با كمال تأسف از صداي جمهوري اسلامي مطلبي در مورد الگوي زن پخش گرديده است كه انسان شرم دارد بازگو نمايد. فردي كه اين مطلب را پخش كرده است تعزير و اخراج مي گردد و دست اندركاران آن تعزير خواهند شد. در صورتي كه ثابت شود قصد توهيني در كار بوده است بلاشك فرد توهين كننده محكوم به اعدام است. اگر بار ديگر از اين گونه قضايا تكرار گردد موجب تنبيه و توبيخ و مجازات شديد مسئولين بالاي صدا و سيما خواهد شد. البته در تمامي زمينه ها قوه قضائيه اقدام مينمايد. (6 )
تسبيحات زهرا (عليهاالسلام )
يكي از تعقيبات نماز، گفتن تسبيحات حضرت زهرا (عليهاالسلام) است كه بسيار فضيلت دارد، بلكه برتر از ساير تعقيبات نماز محسوب مي شود.
از امام صادق (عليهالسلام) نقل شده است كه فرمودند: «تسبيح حضرت فاطمه (عليهاالسلام) بعد از هر نماز نزد من از هزار ركعت نماز در هر روز محبوبتر است.» (7 )
همچنين امام صادق (عليهالسلام) درباره تسبيح فاطمه زهرا (عليهاالسلام) فرمودند: « چون به خوابگاه خود رفتي، سي و چهار بار اللّه اكبر، سي و سه بار الحمد للّه و سي و سه بار سبحان اللّه بگو و آية الكرسي و دو سوره معوذتين را با ده آيه اول سوره صافات و ده آيه از آخرش بخوان. (8 )
و نيز آن امام بزرگوار به يكي از ياران خود به نام ابو هارون فرمودند: «ما خردسالان خود را به تسبيح حضرت زهرا فرمان مي دهيم همچنان كه آنان را مأمور به برگزاري نماز مي نماييم.» (9)
چند مسئله:
1. در تسبيحات حضرت زهرا( عليهاالسلام) ابتدا 34 مرتبه اللّه اكبر، سپس 33 مرتبه الحمد للّه و پس از آن 33 مرتبه سبحان اللّه گفته ميشود. (10)
2. جايز است ذكر سبحان اللّه جلوتر از ذكر الحمد للّهِ گفته مي شود، ولي بهتر آن است كه ذكر الحمد للّه جلوتر گفته شود.(11 )
3. تسبيحات حضرت زهرا (عليهاالسلام ) بعد از نماز مستحب است؛ چه نماز واجب و چه نماز مستحب، ولي در نماز واجب خصوصا در نماز صبح مستحب مؤكد است. (12)
4. مستحب است ذكر تسبيحات حضرت زهرا (عليهاالسلام) با تسبيح تربت امام حسين (عليهالسلام) باشد.
5. اگر تسبيح گوينده در تعداد تكبيرات يا تسبيحات شك كند، در صورتي كه از محل آن تجاوز نكرده باشد بايد بنا را بر مقدار كمتر بگذارد و الاّ بايد بنا بر اين بگذارد كه به طور كامل انجام شده است و اگر زيادتر هم گفته باشد مانعي ندارد. (13)
دروغ بستن به حضرت زهرا (عليهاالسلام )
اگر روزه دار با گفتن، نوشتن، اشاره و مانند اينها به خدا و پيامبر صلي الله عليه وآله و جانشينان آن حضرت عمدا نسبت دروغ بدهد روزه اش باطل مي شود و احتياط واجب آن است كه نام حضرت زهرا (عليهاالسلام) و ساير پيامبران (عليهمالسلام) و جانشينان آنان هم در اين حكم فرقي ندارد. (14)
صلوات بر فاطمه (عليهاالسلام )
يكي از عبادتهاي ديني درود و صلوات فرستادن بر حضرت ختمي مرتبت و اهل بيت معصوم آن حضرت است. اين عبادت ريشه قرآني دارد و خداوند متعال در قرآن به آن دستور داده است. «اِنَّ اللّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَي النَّبِيِّ يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْليما» (15 )
در روايتي از پيامبر( صلي الله عليه و آله) آمده است كه درود فرستادن بر فاطمه زهرا (عليهاالسلام) آثار معنوي بالايي دارد و در قيامت شايستگي الحاق به پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) را براي انسان فراهم مي كند. پيامبر اكرم (صلي الله عليه وآله) فرمود: « يا فاطِمَةُ مَنْ صَلّي عَلَيْكَ غَفَرَ اللّهُ لَهُ، وَ اَلْحَقَهُ بي حَيْثُ كُنْتُ مِنَ الْجَنَّةِ؛
اي فاطمه! هر كس بر تو صلوات بفرستد خداوند او را مي آمرزد و در هر جاي بهشت كه باشم وي را به من ملحق سازد.»
كيفيت صلوات بر حضرت زهرا (عليهاالسلام) چنين است:
عقد و عروسي
برپايي مجلس عقد و عروسي در روزها و شبهاي شهادت ائمه معصومين (عليهمالسلام) اگر موجب توهين و هتك باشد، اجتناب از آن لازم است. (17)
سؤال: برخي براي اينكه برنامه هاي موسيقي و لهو و لعب در مجالس عروسي خود را توجيه كنند مي گويند:« اين برنامه ها در شب عروسي حضرت زهرا( عليهاالسلام) نيز وجود داشته است. آيا اين نسبتها صحيح است؟
پاسخ: چنين نسبتي صحيح نيست. (18)
نماز حضرت زهرا (عليهاالسلام )
نماز حضرت زهرا (عليهاالسلام) دو ركعت است؛ بدين صورت كه در ركعت اول بعد از حمد 100 مرتبه سوره قدر و در ركعت دوم بعد از حمد 100 مرتبه سوره توحيد خوانده ميشود. (19)
نماز استغاثه به حضرت زهرا (عليهاالسلام )
در مفاتيح الجنان روايت شده است كه: « هر گاه حاجتي داري دو ركعت نماز به جاي آور و پس از سلام سه مرتبه تكبير بگو و پس از آن تسبيحات حضرت فاطمه (عليهاالسلام) را بگو، آنگاه به سجده برو و صد مرتبه بگو: « يا مَوْلاتي يا فاطِمَةُ اَغيثيني»، سپس جانب راست صورت را بر زمين بگذار و همان ذكر را صد مرتبه بگو، سپس جانب چپ صورت را بر زمين بگذار و صد مرتبه همان ذكر را بگو و حاجت خود را بخواه، به خواست خداوند حاجتت برآورده مي شود. (20)
زيارت حضرت فاطمه (عليهاالسلام )
قال رسول اللّه( صلي الله عليه وآله) :
هر كه فاطمه را زيارت كند مثل اين است كه مرا زيارت كرده و هر كس علي بن ابيطالب را زيارت كند مانند آن است كه فاطمه را زيارت كرده است.» (21 )
همچنين راوي نقل ميكند كه: «قالَتْ فاطِمَةُ: قالَ اَبي وَ هُوَ ذا حَيٍّ: مَنْ سَلَّمَ عَلَيَّ وَ عَلَيْكِ ثَلاثَةَ اَيّامٍ فَلَهُ الْجَنَّةُ. قُلْتُ لَها: ذا في حَياتِهِ وَ حَياتِكِ اَوْ بَعْدَ مَوْتِهِ وَ مَوْتِكِ؟ قالَت: في حَياتِنا وَ بَعْدَ مَوْتِنا؛
فاطمه (عليهاالسلام) فرمودند:« پدرم آن زمان كه در قيد حيات بود [به من] فرمود: هر كه سه روز بر من و تو سلام كند، بهشت براي اوست. به حضرت زهرا (عليهاالسلام) گفتم: اين مسئله در زمان حيات پيامبر و شما يا بعد از مرگتان است؟ زهرا (عليهاالسلام) فرمودند: در حيات و ممات ما.» (22 )
امام جواد (عليهالسلام) هر روز هنگام زوال به مسجد رسول اللّه (صلي الله عليه وآله )رفته و پس از سلام و صلوات بر رسول خدا (صلي الله عليه وآله) ، به سراغ خانه مادرش زهرا (عليهاالسلام) كه در همان نزديكي قبر پيامبر (صلي الله عليه وآله) است ميرفت و كفشها را در آورده و با نهايت ادب و خضوع، داخل خانه شده و در آنجا نماز و دعا ميخواند و دقايقي طولاني به عبادت مشغول مي شد و هرگز ديده نشد به زيارت رسول(صلي الله عليه وآله) برود و سراغ مادرش را نگيرد.(23 )
روز زيارت مخصوص حضرت زهرا (عليهاالسلام)
در روايات، هر يك از روزهاي هفته و ساعات شبانه روز به نام يكي از معصومين (عليهمالسلام) نامگذاري شده و براي هر روز و هر هفته با توجه به همين نامگذاريها، ادعيه و اعمالي بيان شده است.
از بين روزهاي هفته، روز يكشنبه متعلق به اميرالمؤمنين و فاطمه زهرا (عليهماالسلام) ميباشد و از بين ساعات شبانه روز، ساعت آخر شب؛ نزديك اذان صبح، متعلق به فاطمه زهرا (عليهاالسلام) ميباشد. زيارت مخصوص حضرت زهرا (عليهاالسلام) در روز يكشنبه چنين است:
«اَلسَّلامُ عَلَيْكِ يا مُمْتَحَنَةُ امْتَحَنَكِ الَّذي خَلَقَكِ قَبْلَ أَنْ يَخْلُقَكِ لِمَا امْتَحَنَكِ بِهِ صابِرَةً وَ نَحْنُ لَكِ اَوْلِياءُ مُصَدِّقُونَ وَ لِكُلِّ ما اَتي بِهِ اَبُوكِ صلياللهعليهوآله وَ اَتي بِهِ وَصِيُّهُ (عليهالسلام )مُسَلِّمُونَ وَ نَحْنُ نَسْئَلُكَ اللّهُمَّ اِذْ كُنّا مُصَدِّقينَ لَهُمْ أَنْ تُلْحِقَنا بِتَصْديقِنا بِالدَّرَجَةِ الْعالِيَةِ لِنُبَشِّرَ اَنْفُسَنا بِأَنّا قَدْ طَهُرْنا بِوِلايَتِهِمْ (عليهمالسلام) .» (24)
پاورقيها :
1. وسائل الشيعه، ج15، ص200.
2. توضيح المسائل مراجع، ج1، ص199، مسئله 319؛ آيات عظام فاضل، سيستاني، تبريزي، زنجاني: بهتر آن است كه اسم مبارك پيامبر و ائمه معصومين و حضرت زهرا عليهاالسلام را مس ننمايد. آيت اللّه مكارم: مس اسم مبارك پيامبر صلياللهعليهوآله و ائمه هدي عليهمالسلام و حضرت زهرا عليهاالسلام اگر هتك حرمت و بي احترامي باشد حرام است.
3. توضيح المسائل مراجع، ج1، ص 226؛ آيات عظام صافي، سيستاني، بهجت.
4. صديقه طاهره، عقيقي بخشايشي، ص203، به نقل از علامه در تحرير الاحكام و شهيد در لمعه.
5. تحرير الوسيله، ج2، ص477.
6. صحيفه نور، ج21، ص76.
7. العروة الوثقي، ج1، ص703.
8. فروع كافي، ج6، ص207.
9. امالي صدوق، ص579.
10. همان مدرك.
11. همان مدرك.
12. تحرير الوسيله، ج1، ص 184.
13. العروة الوثقي، ج1، ص704.
14. توضيح المسائل مراجع، ج1، ص934؛ عروة الوثقي، ج2، ص242.
15. احزاب/ 56.
16. معجم صحيفة الزهراء، شيخ جواد قيومي.
17. الف: آيت اللّه خامنهاي: اگر موجب توهين و هتك باشد اجتناب لازم است.
18. مسائل جديد، ج2، ص75، به نقل از آيات عظام صافي، فاضل، تبريزي و مكارم.
19. مفاتيح الجنان، انتشارات فاطمة الزهرا، ص67.
20. همان، ص423.
21. بحارا الانوار، ج43، ص58.
22. چشمه در بستر، ص318.
23. كشف اليقين، علامه حلي، ص354.
24. مفاتيح الجنان، انتشارات فاطمة الزهرا، قم، ص91.
ب: آيت اللّه مكارم: در فرض مسئله حرام است.
ج: آيت اللّه سيستاني: جايز نيست.
ه••: آيت اللّه بهجت: در صورت صدق عنوان هتك، حكم آن نزد متشرعه واضح است. (مسائل جديد، ج2، ص49، سيدمحسن محمودي.)
