اشاره:
همه حضرات معصومین (علیه السلام) دارای حسن خلق و صبور و انسان کامل و متخلق به اخلاق الله بودند، که این سیره، هر یک از ائمه معصومین (علیه السلام) به روشنی دید و لمس کرد . بنابراین اگر ما بخواهیم با خدا و با ایمان باشیم باید بر اساس سر مشق الهی حرکت کنیم و پای در جای پای حضرات معصومین (علیه السلام) بگذاریم و پیروی و اطاعت از آنانرا سر لوحه خود داشته باشیم و سبک و زندگی خود را، مثل سبک زندگی ائمه معصومین (علیهم السلام) قرار دهیم. در ادامه من باب تبرک سیره امام را بر می‌شمارم .
نابرده رنح گنج میسر نمی‌شود مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد. [۱]
همه معصومین (علیه السلام) هم خودشان کار می‌کردند و هم دیگران را به کار و تلاش تشویق می‌کردند، امام صادق (علیه السلام) هم خودشان به کار مشغول بودند و هم دیگران را به کار و تلاش تشویق می‌نمودند و در روزه های گرم تابستان در مزرعه کار می‌کرد، روایت است که یکی از یاران حضرت، حضرت را در باغش دید در حالی که مشغول به کار بود پیراهن زبر و خشن بر تن داشت و عرق از سر و صورتش می‌ریخت، به حضرت عرض کرد:
اجازه بدهید من شما را کمک کنم، امام در پاسخ فرمودند:
« من کسی را دوست دارم که خودش کار کند، مرد باید برای بدست آوردن روزی حلال در گرمای آفتاب آزار ببیند و در پی کار باشد و خداوند ببیند که من به دنبال روزی حلال هستم ».[۱] امام صادق (علیه السلام) در تجارت کردن هم چنین بود و همیشه بر رضایت خدا تاکید داشت، وقتی کار پرداز امام برای تجارت به مصر رفت و در این سفر سود کلانی هم داشت امام از او پرسید: این همه سود را چگونه بدست آوردی ؟
کار پرداز امام گفت چون مردم به کالای ما نیاز داشتند ما هم به قیمت بالاتری فروختیم امام فرمودند: سبحان الله !
شما بر علیه مسلمانان متحد شدید، و هر کالا را با سود کمتر یک دینار، به مردم نفروشید؟!
امام صادق (علیه اسلام ) اصل سرمایه را برداشت و سود‌ش را نپذیرفت و در جواب فرمودند: ای مصادف ، چکاچک شمشیرها از کسب روزی حلال آسان تر است ،[۳] بنابراین امام در نهایت با اینکه علاقه به کار و تلاش داشت هرگز فریفته درخشش درهم و مال دنیا نشد و بهترین کار را تقسیم دارای خود با نیازمندان دانست، و در قبال تلاش خود، مال خود را بین نیازمندان تقسیم می کرد.
و وقتی خرما می‌رسید ، امام صادق (علیه السلام) دستور می‌داد گوشه از دیوار را بشکافند و مردم وارد باغ شود و از خرما استفاده کنند و برای پیرمرد و مریض و هر کسی که توان آمدن به باغ را نداشت دستور می‌داد برای آنها خرما ببرند و آنها هم سهمی از این برکت خدا داشته باشند ، و دست آخر باغ با محصول چهار هزار دیناری ، چهارصد درهم برای امام باقی می ماند .[۴] بسا نکوست در جامعه اسلامی ما افراد نیازمندی و فقیری زندگی می‌کنند با تاسی از سیره امام ، ار فقرا دست گیری کنم و به آنها سر بزنیم .
امام صادق (علیه السلام) با توجه با اینکه زمام امور کشور به دست ایشان بود بسیار ساده زیست بودند و مثل مردم معمولی لباس می‌پوشیدند و در زندگی رعایت اقتصاد را می‌کردند و می‌فرمودند بهرین لباس در هر زمانی ، لباس معمول همان عصر و زمان می‌باشد .[۵] که امام گاهی لباس کهنه و وصله دار به تن می‌کرد و گاهی هم لباس نو می‌پوشید.
وقتی سفیان ثوری به لباس پوشیدن امام اعتراض کرد و گفت پدرت علی چنین لباس فاخری نمی‌پوشید؟
امام در پاسخ فرمودند: زمان علی (علیه السلام) زمان فقر بود و الان زمان فراوانی است و پوشیدن لباس آن زمان برای الان مناسب نیست و لباس شهرت محسوب می‌شود و حرام است، سپس امام آستین خود را بالا برد و لباس زبر خود را نشان سفیان داد و فرمودند لباس زبر برای خدا، و لباس نو برای شما پوشیده ام .[۶]
حضرت با مردم زمان خود همگام بود و اجازه هیچ امتیازی برای خود و افراد خانواده خود قائل نبود، و در سالی که گندم در مدینه نایاب شد دستور داد گندم باقیمانده در منزل را بفروش برسانند و همان نان مخلوط به گندم و جو را برای منزل تهیه نمایند و فرمودند: خدا می داند که می توانم بهترین نان را برای منزل تهیه کنم ام اما دوست ندارم خداوند متعال من را در این حال ببیند.[۷]
ان شاء الله همه ما با تاسی از سیره امام، در رفع فقر و بی نیازی نیازمندان، آستین بالا زده و در زمره تاسی کنندگان سیره امام قرار بگیریم .
پی نوشت :
۱.[سعدی ]
۲ . [بحارالانوار، ج ۴۷، ص ۵۶]
۳. [همان ، ص ۵۹]
۴ .[وسایل الشیعه، ج ۱۶، ص ۴۸
۵. [۴. بحارالانوار، ج ۴۷، ص ۵۴]
۶.[اعیان الشیعه، ج ۱، ص ۶۶۰]
۷. [همان ، ص ۵۹]
