سال اوّل هجرى قمرى
خداوند متعال براى تحسین و تقدیر از کارکرد امیرمؤمنان، على بن ابى طالب (ع) که در شب هجرت پیامبر اکرم(ص) خطر را به جان خویش خرید و براى فریب مشرکان قریش در بستر پیامبر(ص) آرمید، تا آن حضرت به راحتى از خانه خود و از شهر مکه بگریزد، آیه اى بر پیامبرش نازل کرد و جان نثارى، فداکارى، تعهّد و ایمان حضرت على (ع) را ستود.
خداوند متعال در این آیه مبارکه فرمود: وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ، وَ اللّهُ رَئوُفٌ بِالْعِباد. (۱)
یعنى: برخى از مردم )با ایمان و فداکار همچون على (ع) در لیله المبیت، به هنگام خفتن در جایگاه پیامبر (ص) جان خود را در برابر خشنودى خدا مى فروشند و خداوند نسبت به بندگانش مهربان است.
تمامى مفسران شیعه و اکثر مفسران اهل سنت، معتقدند که شأن نزول این آیه، فداکارى حضرت على (ع) در لیله المبیت و در بیان فضیلت و مقام آن حضرت است.
صاحب تفسیر شریف ” مجمع البیان ” گفت: این آیه در میان راه مکه و مدینه، به هنگام هجرت پیامبر(ص) بر آن حضرت نازل گردید.(۲)
هم چنین این مفسر گرانقدر روایت کرد: هنگامى که حضرت على (ع) در بستر پیامبر (ص) خوابید تا پیامبر(ص) از دسیسه مشرکان بگریزد، جبرئیل در بالاى سر حضرت على (ع) و میکائیل در پایین پاهایش قرار گرفته ( و او را محافظت مى نمودند ) و جبرئیل به آن حضرت، مى گفت: آفرین و خوشا به افرادى مانند تو، اى پسر ابى طالب که خداوند متعال در میان فرشتگانش به تو مباهات مى کند و به تو مى نازد. (۳)
- سوره بقره (۲)، آیه ۲۰۷
- مجمع البیان فى تفسیر القرآن، ج ۱-۲، ص ۵۳۵؛ تفسیر نمونه، ج ۲، ص ۴۷
- مجمع البیان فى تفسیر القرآن، ج ۱-۲، ص ۵۳۵؛ تفسیر نمونه، ج ۲، ص ۴۶؛ تاریخ الیعقوبى، ج ۱، ص ۳۵۸
