بنا به روایات متعدد، کعبه معظمه نخستین مکان پرستش خدا، در آغاز سکونت انسان در زمین، توسط حضرت آدم(علیه السلام) بنا گردید.
ولى پس از ۲۲۴۲ سال از هبوط آدم(علیه السلام) و در عصر حضرت نوح(علیه السلام) که طوفان سراسر جهان را فرا گرفت و تمام نقاط زمین به زیر آب فرو رفت، گرچه خانه خدا (کعبه) به زیر آب نرفت و غرق نشد و بدین جهت، به “بیت العتیق” نامیده شد، ولیکن آسیب هاى فراوانى به ساختمان آن وارد گردید و پس از طوفان به صورت تل سرخى درآمد و مردم از آن مکان، حوائج مى خواستند و قربانى مى کردند.
اما هنگامى که حضرت ابراهیم(علیه السلام)، همسرش هاجر(س) و کودک خردسالش اسماعیل(علیه السلام) را به امر پروردگار متعال، از سرزمین شام به مکه معظمه هجرت داد و در آن ساکن گردانید، این مکان به تدریج رونق یافت و حضرت ابراهیم(علیه السلام) از جانب خداى سبحان، مأموریت یافت که کعبه را تجدید بنا کند.(۱)
آن حضرت با همکارى و همیارى فرزندش حضرت اسماعیل(علیه السلام) و ارشاد و راهنمایى جبرئیل(علیه السلام)، در پنجم ذى قعده سال ۳۴۲۹ هبوط آدم(علیه السلام)، چیدن دیوار کعبه را آغاز کرد و در بیست و هفتم ذى قعده آن را به پایان رسانید و سپس حجرالاسود را که از سنگ هاى بهشتى است، بر دیواره آن نصب کرد.(۲)
ابراهیم(علیه السلام) نخستین کسى بود، که خانه خدا را طواف کرد و در آن به عبادت پرداخت و از خداى سبحان، درخواست قبولى اعمالش را نمود.
قرآن کریم به این داستان اشاره کرد و فرمود: وَ اِذْ یَرْفَعُ اِبْراهیمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَیْتِ وَ اِسماعیلَ رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنّا، اِنَّکَ اَنتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ.(۳)
از آن پس، خانه خدا، مقدس ترین محل عبادت موحدان قرار گرفت و روز به روز، بر شوکت و عظمت آن، افزون گردید.
۱- نک: مجمع البیان (علامه طبرسى)، ج ۲-۱، ص ۳۹۰؛ تفسیر المیزان (علامه طباطبایى)، ج۲، ص ۱۲۳
۲- وقایع الایام (شیخ عباس قمى)، ص ۸۸؛ رحله ابن بطوطه (محمد بن ابراهیم بطوطه)، ص ۱۶۸
۳- سوره بقره(۲)، آیه ۱۲۷