آداب مخصوص دیگر در ماه مبارک رمضان

اشاره:

رَمَضان یا رَمَضان‌ُ المُبارَک نام نهمین ماه سال قمری که روزه در آن بر مسلمانان واجب است. بنا بر برخی آیات، قرآن در این ماه و در شب قدر نازل شده است. این ماه تنها ماهی است که نام آن به صراحت در قرآن کریم آمده و گرامی داشته شده است.  این ماه، نزد مسلمانان احترام و جایگاه ویژه‌ای دارد. از مهم‌ترین عبادت‌های این ماه، تلاوت قرآن، اِحیای شبهای قدر (شب زنده‌داری)، دعا و استغفار، افطاری‌دادن و کمک به نیازمندان است. بعضی سنت‏ها وجود دارد که دیگر در حال کمرنگ شدن است؛ مثلا بعضی از مردم بیرون خانه رفته سفره می‏اندازند و افطار می‏کنند و اگر یک غریبه ازآنجا عبور کند به او تعارف می‏کنند ؛ یا اینکه از افطاری خود به همسایه می‏دهند ؛ یا اگر اقوامی داشته باشند که فاصله‏شان کمی دور باشد، غذا را به دست فرزندشان داده تا به آنها برساند.

روزه گرفتن بچه‏ها

بچه ها در کشور تانزانیا به روزه گرفتن خیلی علاقه دارند و گاهی از۷ یا ۸ سالگی شروع به روزه گرفتن می‏کنند. در مکتب‏خانه‏ها هم روش خاص در مورد تعلیم بچه‏ها اعمال می‏کنند؛ به اینگونه که بچه‏هایی که روزه می‏گیرند از ساعت ۵/۷ آمده تا ساعت ۵/۲ به آنها مرخصی نمی‏دهند، آن موقع هم تواشیح یا بعضی مراسم خاص انجام می‏شود و ساعت ۳ تعطیل می‏شوند. اما بچه‏هایی که روزه نمی‏گیرند از ساعت ۵/۷ که می‏آیند تا ۹ در مکتب‏ می‏مانند، بعد آنها را مرخص می‏کنند تا برای صبحانه بروند، بعد برمی‏گردند و تا ساعت ۱۲ می‏مانند، مجدداً برای نهار می‏روند و از ساعت۵/۲ دوباره برمی‏گردند و تا ۵/۵ در مکتب‏خانه می‏مانند. برای این بچه‏ها اینگونه رفت و آمد و اینکه بچه‏هایی که روزه می‏گیرند چند ساعت زودتر تعطیل می‏شوند خیلی سخت است و این امر باعث می‏شود تا کودکان به سمت روزه گرفتن گرایش زیادی بیابند. آنها شاید حتی برای روزه گرفتن با خانواده‏شان به دعوا برخیزند، چراکه ممکن است خانواده توان روزه گرفتن را در آنها نبینند و اجازه ندهند.

تأثیر ماه مبارک رمضان بر جوّ درونی شهرها

مردمی که توان روزه گرفتن ندارند در انظار عمومی هرگز غذا نمی‏خورند. نکته جالب اینکه در ماه رمضان بعضی از افرادی که اصلاً اهل نماز نیستند، نماز می‏خوانند و مساجدی که در دیگر ماه‏ها خلوت است پر می‏شود. حتی جمعیت تا بیرون مسجد هم کشیده می‏شود.

تعدادی از آن بی‏نمازها، متأثر می‏شوند و بعد از ماه مبارک هم به نماز خواندن ادامه می‏دهند، امّا بقیه دوباره نماز نمی‏خوانند تا ماه رمضان بعد!

عید فطر

یکی از رسومی که در عید فطر در تانزانیا معمول است، خرید لباس عید است برای کودکان است. دهه آخر ماه رمضان خیاطی‏ها و لباس فروشی‏ها شلوغ می‏شود و آنهایی که شاید روزهای دیگر تا ساعت۱۰ کار می‏کردند تا ساعت ۱۲ نیمه شب هم کار ‏کنند. به طور معمول دخترها برای عید فطر پاهایشان را حنا می بندند و پسرها نیز برای کوتاه کردن مو به آرایشگاهها می‏روند و آن روزها آرایشگاهها هم شلوغ می‏شود.

وقتی عید فطر اعلام می‏شود مردم صبحانه عید را آماده می‏کنند و صبح روز اول شوال مردان برای نماز عید می‏روند و بعد برای صبحانه خوردن بر می‏گردند. بعد از صبحانه، بچه‏ها لباس‏های نو خود را می‏پوشند، بعضی‏ها لباس عید قبل را صبح روز بعد می‏پوشند و لباس نوتر را عصر آن روز؛ مثلاً اگر بخواهند به گردش یا پارک بروند لباس‏های نوتر را می‏پوشند. بعد ار خوردن صبحانه بچه‏ها به خانه اقوام می‏روند تا عیدی بگیرند. در کشور تانزانیا برای عید فطر چهار روز تعطیل می‏شود. و این عید مهم‏ترین عید در آن کشور است.

نماز عید فطر در همه مساجد جمعه برگزار می‏شود؛ چون اهل تسنن نماز جمعه را در چندین مسجد برگزار می‏کنند.