اشاره:
مرحوم آیه اللّه حاج میرزا محمّد ثقفى از علماى مبرّز تهران در عصر حاضر بود. پدر و جدّ ایشان نیز هر دو از نامورترین عالمان این شهر بودند و هر کدام نگاشته هایى ارجمند از خود به یادگار گذاشتند. « مطارح النظار» جدّ او، مرحوم حاج میرزا ابو القاسم کلانتر تهرانى مشتمل بر تقریرات بخشى از مطالب درسى شیخ انصارى در موضوع اصول فقه است و نزد حوزویان مرتبتى بلند دارد و از خبرویّت و قدرت علمى نویسنده خبر مى دهد.
وى پس از درک محضر شیخ انصارى سالها در تهران بر مسند تدریس و افتا نشست. فرزندش مرحوم حاج میرزا ابو الفضل تهرانى، پدر مؤلّف« روان جاوید»، دانشمندى جامع بود و بیش از همه با اثر ارجمند و فاخرش« شفاء الصدور» شناخته شده است. این کتاب شرحى است بر زیارت عاشورا، و محتواى آن بر مطالب و نکات گوناگون کلامى، تاریخى، تفسیرى، حدیثى، ادبى و… آن را اثرى پربار و سودمند ساخته است.
مرحوم آیت اللّه ثقفى تحصیلاتش را در تهران آغاز کرد و به مدارج بالاى علمى دست یافت. در همان سال ها حوزه علمى قم بر دست آیت اللّه حائرى از نو حیات یافته بود و علما و فضلا و محصّلان از همه شهرها به این حلقه نوپاى درسى مى پیوستند.
آیت اللّه ثقفى نیز در سال ۱۳۴۱ قمرى، نخستین سال هاى تأسیس حوزه قم، راهى این شهر شد و در شمار شاگردان مبرّز آیت اللّه حائرىدرآمد. ایشان هم چنین نزد مرحوم آیت اللّه رفیعى قزوینى یک دوره علوم حکمى را فرا گرفت و پس از نیل به مرتبه اجتهاد و فتوا در سال ۱۳۴۸ قمرى به تهران بازگشت و تدریس و اقامه جماعت و تصدى مناصب دینى را وجهه همت خود قرار داد و بیش از ۶۰ سال در تهران در این سمت روحانى خدمت کرد.
