ترس شدید یا بیمارگونه که در روانشناسی به هَراس یا فوبیا شهرت دارد، عبارت است از نوعی بیمارگونه و پایدار از ترس در فرد که باعث اختلال در زندگی روزمره وی می‌شود. بر خلاف ترس معمولی که واکنشی زودگذر و طبیعی به یک عامل خطرناک خارجی است، هراس بیشتر ترس از قرار گرفتن در یک موقعیت خطرناک است مانند ترس از پرواز یا ماشین‌سواری. در برخی موارد، فرد هرگز در تماس با چیزی که از آن می‌ترسد نبوده‌است.
به طور کلی سه نوع هراس وجود دارد: هراس‌های ویژه، جمع‌هراسی و هراس از مکان‌های باز.
هراس از مکان‌های باز، ترس بیمارگونه از مکان‌های عمومی و مکان‌های باز است. این افراد تا حد ممکن سعی می‌کنند در مکان‌های باز حضور نداشته باشند.
جمع‌هراسی نوعی اختلال اضطراب اجتماعی است که باعث می‌شود فرد از قرار گرفتن در مکان‌های اجتماعی هراس داشته باشد.
هراس‌های ویژه نیز ترس‌هایی مانند ترس از حیوانات، ترس از زخم یا هراس موقعیتی مانند ترس از مکان‌های بسته و ارتفاع، ترس از بلاهای طبیعی مانند زمین‌لرزه و غیره است.
علیرغم فوبیاهای رایج مانند ترس از ارتفاع یا آنچه در بالا بدان اشاره شد، فوبیاهای عجیب و غریب دیگری نیز وجود دارند که تعدادی از آنها را در اینجا به شما معرفی می‌کنیم:
۱- فوبیای کاغذ
اگر شما هم از کاغذ می‌ترسید، باید بگوییم که فوبیایی مانند فوبیای مگان فاکس دارید. مگان فاگس اعتراف کرد که از کاغذ خشک می‌ترسد. این نوع ترس ممکن است به صورت‌های مختلفی مانند لمس کاغذ، ترس از پاره شدن یا حتی کاغذ خشک بروز کند.
برای درمان آن می‌توان از شیوه‌های رفتار درمانی و در صورت لزوم از داروهای ضد اضطراب استفاده کرد.
۲- فوبیای جوانی
شاید برایتان جالب باشد که داستان پیرمردی را که با گریه از کودکان خواهش می‌کرد از محوطه خانه او دور شوند، بشنوید. این افراد به شدت از کودکان و نوجوانان بیزارند و تا حد ممکن سعی می‌کنند از آنها دور باشند. برای درمان این هراس باید ریشه آن را یافت و به دنبال روش‌ها و مهارت‌هایی برای مواجه شدن با این موقعیت بود.
۳- فوبیای شعر
آیا خواندن یک غزل برای شما لذت بخش است؟ هایکو چطور؟ اگر هنگام خواندن شعر دوست دارید که از نزدیکترین در فرار کنید، شما فوبیای شعر دارید.
شاید ریشه‌یابی برخی از هراس‌ها مشکل باشد اما دلیل فوبیای شعر شیوه آشنایی ما با هنر ادبیات است. شعرخوانی نیاز به تحصیلات، تفکر و تامل دارد و شاید دلیل این فوبیا ترس از عدم فهم و تفسیر آن باشد. شعر همان سخنان معمول روزانه در قالبی خاص است بنابراین مواجه شدن با آن نباید خیلی دشوار باشد.
۴- فوبیای استفراغ
فوبیای استفراغ، فوبیای رایجی است اما احتمالا نام آن را نشنیده‌اید. چرا؟ چون دیگران دوست ندارند در مورد ترس خود از استفراغ با شما صحبت کنند. این دسته افراد، از بیمار شدن و پریشان حالی می‌هراسند. آنها از خوردن غذاهایی که دیگران درست کرده‌اند نیز امتناع می‌کنند زیرا می‌ترسند دچار مسمویت غذایی شوند. حتی برخی زن‌ها به دلیل ترس از حالت تهوع، از باردار شدن خودداری می‌کنند. آنها حتی از شنیدن بیماری و استفراغ دیگران نیز به دورند.
ریشه این نوع هراس در تجربه‌های کودکی مانند از دست دادن کنترل یا بیماری نهفته است. برای درمان آن باید اضطراب پنهان شده در پشت آن را شناخت. شیوه‌های رفتار درمانی می‌تواند پاسخگو باشد اما اگر شدت یابد و تبدیل به حملات عصبی شود، مصرف دارو می‌تواند موثر باشد.
۵- ترس از خواب
یک خواب راحت در شب، برای سلامت جسم و روح ما ضروری است. بزرگسالان به ۷ تا ۹ ساعت خواب در شب احتیاج دارند اما طبق آمار گرفته شده ۲۹ درصد آنها کمتر از ۷ ساعت می‌خوابند. آیا شما هم احساس خستگی می‌کنید؟ اما خستگی شما هنوز هم به پای افرادی که فوبیای خواب دارند، نمی‌رسد.
قبل از درمان، باید علت آن را دانست. به دنبال عواملی که آرامش خواب شما را بر هم می‌زنند، باشید.
۶- فوبیای چانه
حتما شما اعضای بدن خود را دوست دارید و از لمس دست‌ها، پاها و صورتتان لذت می‌برید اما افرادی هستند که نه تنها از اعضای بدن دیگران که از نگاه کردن یا لمس اعضای بدن خود نیز هراس دارند. شاید عجیب به نظر آید اما واقعیت دارد. خوشبختانه این نوع فوبیا را می‌توان با گفتار درمانی یا مصرف دارو درمان کرد.
۷- فوبیای رنگ
برخی هراس‌ها مانند فوبیای رعد و برق احتیاج به درمان ندارد اما فوبیایی مانند فوبیای رنگ، می‌تواند زندگی فرد را مختل کند. چنین افرادی مدام تلاش می‌کنند که دنیای اطراف خود را بی رنگ تصور کنند. این ترس ممکن است نسبت به تمام رنگ‌ها یا حتی رنگ‌هایی خاص مانند زرد یا سفید باشد.
۸- فوبیای آینه
اگر از آینه آویخته از دیوار هراس دارید، شما به فوبیای آینه دچار هستید. این ترس ناشی از دیدن تصویر خود در آینه است که شاید علت آن خرافات باشد، مانند وقتی که آینه می‌شکند و نشانه‌ای از بدیمنی است. اما یک چیز حقیقت دارد، افراد خودشیفته هیچ گاه دچار این فوبیا نمی‌شوند.
۹- فوبیای کار
عوامل مختلفی می‌تواند بر این فوبیا تاثیرگذار باشند مانند فوبیای صحبت در جمع، جمع‌هراسی یا حتی فوبیای شکست. برای درمان این هراس، فرد باید خود را در شرایط محیط کار قرار دهد و سعی کند بر ترس‌های احتمالی غلبه کند. مصرف دارو نیز می‌تواند اضطراب وارده را کاهش دهد.
منبع: برترین‌ها
