نفس

عنوان: نفس
مولف: حسین انصاریان
مترجم/ محقق:****
ناشر: انتشارات مرکز تحقیقاتی دارالعرفان
سال نشر: ۱۳۸۸
نوبت نشر: اول
محل نشر: قم

۴۴۴ صفحه، وزیری
(مجموعه آثار ۶۵؛ سیری در معارف اسلامی(۶) مجموعه سخنرانی‌های استاد حسین انصاریان)

مجموعه‌ای از سخنرانی‌های استاد حسین انصاریان درباره تربیت و تهذیب نقس و راهکارها و موانع آن است. این اثر که مجلد ششم از این مجموعه است چندین سخنرانی از استاد انصاریان در مورد اخلاق و تربیت اسلامی و بایسته‌های آن بیان شده است. در ابتدای کتاب هدف از بعثت انبیاء تربیت انسان‌ها بر اساس فرامین الهی و رساندن انسان به کمال انسانی خویش عنوان شده و لزوم ارتباط با انبیاء و اولیاء به عنوان مربیان واقعی انسان مورد تأکید قرار گرفته است. نویسنده میدان پرواز انسان، ورود به عوالم نورانی و رسیدن به لقاء الهی ارزیابی کرده و جنبه‌های نفسانی و روحانی انسان را تشکیل دهنده هویت انسانی او دانسته است. در ادامه آیات و روایاتی درباره حقیقت و ماهیت نفس انسان و مسیر حرکت آن و همچنین ضرورت تفکر در نفس و توانایی‌های نفس مطرح شده و تربیت نفس و ارتقاء دادن آن از مراحل پائین به مراتب عالی تا رسیدن به نفس به لقای الهی مورد بحث قرار گرفته است. رابطه نفس با سعادت و شقاوت انسان عنوان موضوع بعدی کتاب است که در آن حقیقت نفس از دیدگاه حضرت علی(علیه السلام) و اوصاف نفس سلیم و نفس پلید بیان گردیده و آثار تربیت نفس در ضمن چند روایت و حکایت بررسی شده است.
در بخش بعدی کتاب نویسنده به مراحل سیر نفس اشاره کرده و نفس را مرکز همه خیرات و شرور دانسته و سفرهای چهارگانه نفس را از منظری روایی شرح نموده است.
آراستگی و پیراستگی نفس عنوان بحث بعدی کتاب است که درآن به لزوم پرسش از همه انسان‌ها و اعمال و رفتار آنها اشاره شده و روایات و حکایاتی در مورد تأثیر کنترل نفس و تهذیب آن نقل گردیده است. مبارزه با نفس و سیره انبیاء و اولیای الهی در این زمینه نیز در مباحث بعدی کتاب گنجانده شده است. راه‌های تربیت و تهذیب و نفس و عوامل آن و همچنین عوامل انحراف نفس و عوامل آن در کلام معصومین(علیهم السلام)، راه‌های تغذیه نفس و تعدیل آن، معرفی منازل ایمان، بررسی قدرت نفس انسان، حالات نفس در روایات معصومین(علیهم السلام)، نفحات الهی در نفس و آثار آن، معرفی اقسام مردم در معامله کردن با خدا، شب قدر و تأثیر آن در مهار نفس، اوصاف نفوس ظلمانی و نورانی، ویژگی‌های نفس اماره و مطمئنه و راه‌های رسیدن به اطمینان قلبی، تبدیل روابط نفس از مادیات به معنویات، منازل و مراحل عرفان و شناخت نفس و چشیدن لذت عبادت در دور شدن از هوای نفس از دیگر مباحث مهم مطرح شده در این کتاب است که نویسنده ذیل هر یک از این مباحث از روایات و حکایات حکمت‌آمیزی استفاده کرده و مراحل تربیت و اصلاح نفس را بررسی نموده است.

منبع: روابط عمومی و امور بین الملل مرکز علمی تحقییقاتی دارالعرفان الشیعی