تاریخچه و شرح فعالیت
تحولات: در سال ۱۲۲۴ میلادى تأسیس گردیده است. کرسى استادى زبان و ادبیات فارسى در سال ۱۹۵۷ براى نخستین بار، در این موسسه پاگرفت و ریاست آن به عهده پروفسور الساندرو بوزانى ایران شناس، اسلام شناس و زبان شناس مشهور نهاده شد. پس از وى پروفسور روسى جاى او را گرفت. در سال ۱۹۶۷ براى نخستین بار نیز در دانشگاه ناپل کرسى استادى فیلولوژى ایرانى تأسیس شد وریاست آن تا چند سال پیش با پروفسور گراردو نیولى بود. از سال ۱۹۸۰ کرسى استادى زبان وادبیات فارسى در مؤسسه شرق شناسى ناپل به پروفسور جووانى درمه تعلق دارد. وى که متخصص دستور زبان فارسى است، کتاب با ارزشى نیز در این زمینه به چاپ رسانده است. آقاى درمه از متخصصان درجه اول روش نگارش خط میخى ایران باستان بوده و آثارى از عبید زاکانى ترجمه کرده و مقاله هایى هم در مبحث زبان و ادبیات انتشار داده است. امروزه او ریاست بخش مطالعات آسیا شناسى در ناپا را هم به عهده دارد. از سال ۱۹۸۰ پروفسور آدریانو والریو روسى از شاگردان استاد پیه مونتسه صاحب کرسى استادى زبان شناسى ایران شده است. او نیز از صاحبنظران و متخصصان برجسته خط میخى پارسى باستان، پهلوى و زبان بلوچى است و در این زمینه کتابها و مقالات بسیار به چاپ رسانده است. وى از سال ۱۹۸۲ مدیر یک مجله تحقیقات بلوچى مى باشد و تا چندى قبل نیز معاونت ریاست موسسه دانشگاه شرق شناسى ناپل بر عهده او بود است. در این موسسه دانشگاهى از گذشته تاکنون پیوسته دانشمندانى تدریس کرده اند که در زمینه مطالعات ایران شناسى بسیار نمونه و برجسته بوده اند. از این میان باید پروفسور پیو فیلیپانى رونکونى هند شناس و ایران شناس معروف نام برد که ایدئولوژى شاهنشاهى ایران باستان و تاریخ شیعه اسماعیلیان را تألیف و کتاب «گشایش و رهایش» ناصر خسرو و همچنین «ام الکتاب» را ترجمه کرده است.
وابستگى: دانشگاه ناپل
هدف : این مؤسسه از پرسابقه ترین مؤسسات دانشگاهى اروپا(وقدیمى ترین در ایتالیا) در زمینه شرق شناسى است.این موسسه یکى از مراکز مهم مطالعات زبان، تاریخ و تمدن ایران را در خود جاى داده است. همچنین این موسسه با چندین موسسه دیگر تحقیقاتى – دانشگاهى مستقر در ایتالیا یا خارج از این کشور همکارى دارد که از جمله آنها کمیته بین المللى بررسیهاى بلوچستان است. این کمیته نشریه ادوارى نامنظمى تحت عنوان«خبرنامه بررسیهاى بلوچستان »منتشر مى کند. نحوه پذیرش دانشجو : در بخش ایران شناسى موسسه مواد زیر در رابطه با فرهنگ ایران تدریس مى شود: تاریخ ایران، مذاهب ایرانى، باستان شناسى ایران قبل از اسلام،باستان شناسى و هنر ایران در دوران اسلامى و زبان وادبیات فارسى. چند سالى است که در این موسسه، دوره هاى تخصصى آمادگى پژوهشگران جدید در زمینه ایران شناسى برپا شده است.
این دوره مطالعاتى که آن را «دکترى تحقیق» مى نامند، مخصوص فارغ التحصیلان رشته ایران شناسى است. این دوره، سه سال به طول مى انجامد و در پایان از سوى دانشجو رساله اى خاص ارائه مى شود که دکترى در تحقیات ایران شناسى نا مى گیرد. در چند سال گذشته ۹ نفر این دوره را به اتمام رسانده اند و رساله هاى تحقیقاتى خود را به چاپ سپرده اندکه عبارتنداز: میکله برناردینى با رساله اى تحت عنوان مثنوى هفت منظر هاتفى ، کارلو چرتى متخصص زبان سعدى، ملیچتا فرارو متخصص مردم شناسى بلوچ ، خام الینا فیلیپونه متخصص زبان پارتى، پاسکواله جونتا متخصص زبان کردى، مائوروماچى متخصص زبان سکائى و ختایى ، دانیلا مانگینى متخصص دیوان حافظ، آنتونیو پانائینیو متخصص زبان اوستایى، ماریو ویتالونه متخصص جزوات روایات دین زرتشتى. دانشجویان گروه ادبیات فارسى این دانشکده در دهه گذشته هفتاد نفر بوده اند که هم اکنون تعداد آنها به هفت نفر تقلیل یافته است.
نظام اطلاع رسانى : بخش ایران شناسى موسسه یکى از مهمترین بخش هاى موسسه به شمار مى رود. نام و نام خانوادگى هیئت علمى : آدریا نوروسى سمت : استاد مدرک : دکترا رشته : استاد فقه اللغه ایرانى نام و نام خانوادگى هیئت علمى : جووانى درمه سمت : استاد مدرک : دکترا رشته : استاد زبان و ادبیات فارسى نام و نام خانوادگى هیئت علمى : خانم جوانا ونترونه سمت : استاد مدرک : دکترا رشته : باستان شناسى و هنر اسلامى نام و نام خانوادگى هیئت علمى : والریا فیورانى پیا چنتینى سمت : استاد مدرک : دکترا رشته : تاریخ ایران نام و نام خانوادگى هیئت علمى : پیو فیلیپانى دونکونى مدرک : دکترا مقالات : ایدئولوژى شاهنشاهى ایران باستان و تاریخ شیعه اسماعیلیان را تالیف کرد و کتاب گشایش و رهایش ناصر خسرو و ام الکتاب را ترجمه کرده است. رشته : هندشناسى و ایران شناسى نام و نام خانوادگى هیئت علمى : گراردو نیولى سمت : استاد مدرک : دکترا مقالات : تألیفات زیادى درمورد فرهنگ ایران است. رشته : زبان،خط اوستا و مذاهب قدیم ایران نام و نام خانوادگى هیئت علمى : سیلوى آنتونى نى سمت : استاد مدرک : دکترا رشته : زبان، خط اوستا و مذاهب قدیم ایران نام و نام خانوادگى هیئت علمى : رحیم رضا سمت : استاد مدرک : دکتر ا رشته : زبان و ادبیات فارسى و اردو نام و نام خانوادگى هیئت علمى : الیو پرواسى سمت : استاد مدرک : دکترا رشته : زبانهاى باستانى ایران نام و نام خانوادگى هیئت علمى : برونو جنینو سمت : مربى مدرک : دکترا رشته : باستان شناسى دوران تاریخى نام و نام خانوادگى هیئت علمى : میکله برناردینى سمت : محقق نام و نام خانوادگى هیئت علمى : نادر تنها سمت : استاد متن خوانى نام و نام خانوادگى هیئت علمى : ماریتسیو تاده اى سمت : استاد مدرک : دکترا رشته : باستان شناسى پاکستان و هند نام و نام خانوادگى هیئت علمى : ماریتسیو توزى سمت : استاد مقالات : نویسنده بیش از هفتاد کتاب در رابطه با مسائل باستان شناسى ایران. رشته : باستان شناسى ایران وخاورمیانه نام نشریه : نشریه انستیتوى شرق شناسى ناپل موضوع : یکى از مهمترین نشریات اروپایى در قلمرو مطالعات خاورشناسى است .ازسال ۱۹۹۰ تاکنون مرتب منتشر شده است. نام و نام خانوادگى رئیس : الساندرو بوزانى انتصاب : ایران شنا س،ا سلام شناس، زبان شناس، رییس کرسى استادى زبان و ادبیات فارسى بود که در سال ۱۹۵۷ براى نخستین بار این موسسه پا گرفت. بعد از او پرفسور روسى جاى او را گرفت. سال ۱۹۸۰ کرسى استادى زبان و ادبیات فارسى به پرفسور جووانى درمه تعلق دارد . او متحصص زبان فارسى است کتاب با ارزشى در این زمینه منتشر کرده است. نام و نام خانوادگى رئیس : گراردو نیولى انتصاب : چند سال ریاست این دانشگاه را نیز بر عهده داشت. او در حال حاضر ریاست موسسه ایزمئو( بزرگترین موسسه مطالعاتى شرق شناسى ایتالیا) را به عهده دارد.نیولى خوداستاد زبان و خط اوستا و مذاهب قدیم ایران و داراى تألیفات زیادى در مورد فرهنگ ایران است.