مدرسه علمیه عباس قلی‌خان
مدرسه عباسقُلی‌خان شامْلو، از بناهای تاریخی و از مدارس علوم دینی مشهد که توسط عباسقلی‌خان شاملو در عهد صفویه بنا شد. این مدرسه، امروزه از مدارس حوزه علمیه مشهد است و در ابتدای خیابان نواب صفوی، در حاشیه زیرگذر، در کنار حرم رضوی قرار دارد.
این مدرسه توسط عباسقلی‌خان بیگلربیگی در سال ۱۰۷۷ق به دستور شاه سلیمان صفوی ساخته شده و نام سازنده در کتیبه سردر ورودی مدرسه ذکر شده است.[۱]
نمای داخلی مدرسه عباسقلی خان
ویژگی‌های معماری
بنای مدرسه در دو طبقه و در چهار ضلع دارای چهار ایوان به سبک معماری عهد صفویه ساخته شده که بیش از ۱۰۰ حجره را در خود جای داده است. این مدرسه تماما با آجر ساخته شده و دارای تزئیناتی اعم از کاشیکاری و مقرنسکاری سردر ورودی ایوان‌ها و حجرات و رواق‌ها است.[۲] ﺳﺮدر اﯾﻦ ﻣﺪرﺳﻪ در ﺟﺮﯾﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺣﺮم و ﺗﻌﺮﯾﺾ ﺧﯿﺎﺑﺎن ﻧﻮاب ﺻﻔﻮی، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از آﺛﺎر ﺗﺎرﯾﺨﯽ – ﻣﺬﻫﺒﯽ، ﺑﺪون ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺷﮑﻞ ﻇﺎﻫﺮی ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﮐﺸﯿﺪه ﺷﺪ و اﮐﻨﻮن در ﺣﺎﺷﯿﻪ ﺿﻠﻊ ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺧﯿﺎﺑﺎن واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ.[۳]
کتابخانه
کتابخانه مدرسه عباسقلی‌خان در ۱۳۳۴ شمسی توسط سید حسن محدث تأسیس شد و کتاب‌های اولیه آن توسط فردی به نام سیدعلی بهشتی وقف شد و به تدریج کتاب‌های دیگری در زمینه علوم اسلامی به آن اضافه گردید.[۴]
وضعیت کنونی
مدرﺳﻪ ﻋﺒﺎﺳﻘﻠﯽﺧﺎن از ﺟﻤﻠﻪ آﺛﺎر ﻣﻌﻤﺎری ﻣﺸﻬﺪ بوده که ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯿﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺧﺮاﺳﺎن است. اﯾﻦ ﻣﺪرﺳﻪ، اکنون در نزدیکی حرم رضوی قرار داشته و ﯾﮑﯽ از ﻣﺮاﮐﺰ ﺣﻮزه ﻋﻠﻤﯿﻪ ﻣﺸﻬﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽآﯾﺪ.[۵]
پی نوشت ها:
محمود فاضل، مدارس قدیم مشهد.
کیوان لؤلؤیی، مدارس چهار ایوانی خراسان.
مدرﺳﻪ ﻋﺒﺎﺳﻘﻠﯽ ﺧﺎن شاملو.
محمود فاضل، مدارس قدیم مشهد.
منابع:
لؤلوئی، کیوان، مدارس چهار ایوانی خراسان، فصلنامه هنر، زمستان ۱۳۷۷، شماره ۳۸.
فاضل، محمود، مدارس قدیم مشهد، وحید، شهریور ۱۳۵۱، شماره ۱۰۵.
منبع: ویکی شیعه
