اشاره:
در فرهنگ اسلامی، عدد «چهل» یکی از اعدادی است که در آیین های مذهبی، بسیار بر آن تأکید شده؛ ازجمله مراسم چهلمین روز فوت درگذشتگان که به آن «اربعین» می گویند. یکی از مهم ترین مراسم اربعین در فرهنگ شیعی، اربعین سیدالشهدا(ع) است که از دیرباز، بستر چالش های فراوان میان دانشمندان و پژوهشگران شیعه قرار گرفته و آثار ارزشمندی درباره نخستین اربعین امام حسین(ع) به رشته تحریر درآمده است. اکنون نیز مراسم عزاداری اربعین حسینی در کربلای معلا، هر سال باشکوه تر از سال پیش برگزار می شود و همه-ساله میلیون ها عاشق سیدالشهدا(ع) از سراسر جهان برای برگزاری این آیین مذهبی به کربلا سفر می کنند. این نوشتار، ۱۱۱ اثر ارزشمند را که درباره اربعین نگاشته شده در قالب ۵۳ کتاب، ۵۷ مقاله و یک پایان نامه تقدیم پژوهشگران و عاشقان اهل بیت می کند.
مقدمه
اربعین امام حسین(ع) در فرهنگ شیعی جایگاهی بسیار والا و ارزشمندی دارد؛ چون یک بار دیگر خاطرات و حوادث روز عاشورا در این روز زنده شده و نقطه عطفی در تاریخ اسلام و تشیع گردیده است. واژه «اربعین» مبنای فرهنگی نیز دارد؛ یعنی در فرهنگ اسلامی، در مناسبت های مختلف بر عدد ۴۰ بسیار تأکید و سفارش شده است. یکی از این مناسبت ها زیارت اربعین امام حسین(ع) است که اهمیت عدد چهل را در فرهنگ اسلامی و معارف شیعی نشان می دهد. دو مناسبت در این روز وجود دارد: یکی آمدن جابر بن عبداللّه انصاری برای زیارت امام حسین(ع) از مدینه به کربلا در بیستم صفر سال ۶۱ هجری و بنابر قول مشهور، رسیدن اهل بیت^ در این روز به کربلا، و دیگری تعلیم حدیثی از امام صادق(ع) به صفوان بن مهران جمّال، برای زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین است.
این نوشتار، گزارشی از تألیفات پژوهشگران ارجمند درباره این موضوع است. در این مأخذشناسی کوشیده ایم تا تمام آثاری که درباره اربعین و زیارت اربعین به صورت کتاب، مقاله و یا پایان نامه منتشر شده را معرفی کنیم. البته این گزارش، تنها به ذکر اطلاعات مأخذشناسی آثار بسنده کرده و پروژهای در زمینه کتاب شناسی توصیفی اربعین در گروه تاریخ پژوهشکده حج و زیارت در دست اجراست.
الف) کتاب ها
فهرست منابع:
۱. آه از غروب فراق: نجوای خاموش جابر با مولایش حسین(ع).سعید مقدس، تهران، مکیال، ۱۳۸۱، ۶۴ص.
۲. اربعین.رسول جعفریان، تهیه شده در معاونت امور فرهنگی، مدیریت آموزش، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۰، ۳۳ص.
۳. الاربعین الحسینیه.محمد اش‍راق‍ی (م‍ع‍روف به ارب‍اب)، تهران، سازمان اوقاف و امور خیریه، انتشارات اسوه، ۱۳۷۹، ۳۵۰ص.
۴. اربعین امام حسین(ع).حسن ن‍م‍ازی ش‍اه‍رودی، تهران، دانشوران، ۱۳۷۸، ۱۶ص.
۵. اربعین حسینی: پژوهشی در بازگشت اهل بیت^ از ش‍ام به کربلا.م‍ح‍م‍دام‍ی‍ن پ‍ورام‍ی‍ن‍ی، با مقدمه معرفت، قم، حسین (ع )، ۱۳۸۲، ۱۲۴ص.
۶. اربعین در فرهنگ اسلامی.تهیه و ت‍ن‍طی‍م و ت‍رج‍م‍ه رض‍ا ت‍ق‍وی دام‍غ‍ان‍ی، تهران، سازمان ت‍ب‍ل‍ی‍غ‍ات اسلامی، م‍رک‍ز چ‍اپ و نشر، ۱۳۶۸.
۷. اربعین در فرهنگ شیعه.محمد محسن حسینی طهرانی، قم، عرش اندیشه، ۱۴۲۶ق = ۱۳۸۴، ۱۱۷ص؛ قم، مکتب وحی، ۱۴۳۲ق = ۱۳۹۰، ۱۱۷ص.
۸. اربعین سید شهیدان کربلا.اصغر محمدی همدانی، تهران، گلزار کتاب، ۱۳۸۶، ۸۱ص.
۹. الاربعین فی التراث الشیعی.محمدمحسن حسینی طهرانی، بیروت، دارالمحجه البیضاء؛ تهران، مکتب وحی، ۱۴۳۱ق، ۱۵۱ص.
۱۰. اربعین و چهل درس از کاروان آزادی آفرین کربلا.مرتضی مهدوی یگانه، تهران، جمهوری، ۱۳۸۷، ۱۲۳ص.
۱۱. اربعینیه الامام الحسین علیه السلام فی وجدان الاسلام.عدنان عبدالنبی البلداوی، بغداد، ۲۰۰۹م، ۲۳ص.
۱۲. از عاشورا تا اربعین.محمد سرخوش، بوشهر، انتشارات بوشهر، ۱۳۸۸، ۱۳۱ص.
۱۳. از کربلا تا مدینه محرق القلوب.احمد بحرینی دشتی، اقتباس از کتاب محرق القلوب مهدی نراقی، قم، مؤسسه انتشارات عصر ظهور، ۱۳۸۴، ۳۵۲ص.
۱۴. با خ‍ان‍دان وحی: از عاشورا تا اربعین.حشمت الله ق‍ن‍ب‍ری همدانی، تهران، ام‍ی‍رک‍ب‍ی‍ر، ۱۳۷۹، ۱۷۳ص.
۱۵. تحقیق درباره اول اربعین حضرت س‍ی‍دال‍ش‍ه‍داء(ع).محمدعلی قاضی طباطبائی، قم، بنیاد ع‍ل‍م‍ی و فرهنگی شهید آیت الله قاضی طباطبائی، ۱۳۶۸، ۹۶۳ص؛ تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چ‍اپ و انتشارات، ۱۳۸۳، ۴۸۸ص.
۱۶. ثارالله خون حسین(ع) در رگ های اسلام (به ضمیمه تحقیقی درباره اربعین حسینی).حسین عندلیب همدانی، قم، مسجد مقدس جمکران، ۱۳۹۲، ۵۱۹ص.
۱۷. چله وصل ( اسرار اربعین).سیدعلیرضا موسوی، اصفهان، انتشارات ذکری القلوب ٬ ۱۳۹۳، ۱۱۰ص.
۱۸. چهل روز ع‍اش‍ق‍ان‍ه.محمدرضا سنگری، تهران، کانون پ‍رورش ف‍ک‍ری ک‍ودک‍ان و ن‍وج‍وان‍ان، ۱۳۸۱، ۱۴۳ص.
۱۹. الخبر الیقین فی رجوع السبایا لزیاره الاربعین: تاریخیا و فقهیا.حسن البدوی، بیروت، دار الولاء، ۲۹۵ ص.
۲۰. خطوات المتقین فی ثمار زیاره الاربعین.هادی الشیخ طه، کربلا، العتبه العباسیه المقدسه، ۱۴۳۱ق، ۳۰ص.
۲۱. درسنامه اربعین.مجید جعفر پور، قم، بیت الاحزان، ۱۳۹۰، ۲۵۶ص.
۲۲. دیوان اربعین الامام الحسین(ع).ام سرور، قم، انتشارات حضرت عباس(ع)، ۱۴۳۲ ق = ۱۳۹۰، ۲۰۰ص.
۲۳. راز ب‍ک‍اء: مصائب حضرت زی‍ن‍ب÷ از واق‍ع‍ه کربلا تا اربعین.م‍ق‍ص‍ود باقری، ت‍ب‍ری‍ز، سالار، ۱۳۷۹، ۲۲۴ص.
۲۴. رسم دلدادگی: روایتی ادبی از اربعین حسینی از نگاه جابر بن عبدالله انصاری.علیرضا مرتضوی، تهران، ستاد عالی هماهنگی و نظارت بر کانون های فرهنگی و هنری مساجد، ۱۳۹۰، ۴۰ص.
۲۵. ریاض العارفین فی زیاره الاربعین.عادل علوی، قم، مؤسسه اسلامی تبلیغ و ارشاد، ۱۴۳۱ق = ۱۳۸۹، ۱۵۰ص.
۲۶. زیارت اربعین: آی‍ن‍ه ع‍رف‍ان و آیت ایمان.با ت‍ب‍ی‍ان‍ی از م‍ح‍م‍دح‍س‍ن اح‍م‍دی ف‍ق‍ی‍ه، قم، دارال‍ت‍ف‍س‍ی‍ر، ۱۴۲۳ق = ۱۳۸۱؛ قم، آیات بینات، ۱۴۳۰ق، ۴۸ص.
۲۷. زیاره الاربعین: دراسه موضوعیه فی اثبات مشروعیتها.کمال زهر، بیروت، امجاد، ۱۴۲۲ق، ۷۰ص.
۲۸. زیارت در اربعین: فضیلت زیارت اربعین حسینی در کربلا.محمدعلی نورانی یگانه قمی، قم، اثر قلم، ۱۳۹۲، ۸۷ص.
۲۹. زی‍ن‍ب ÷ در ح‍س‍اس ترین و درخ‍ش‍ان ترین دوران زن‍دگ‍ی خ‍ود؛ از عاشورا تا اربعین.ب‍درال‍دی‍ن ن‍ص‍ی‍ری، به کوشش اس‍دال‍ل‍ه م‍رادی ب‍روج‍ردی، ک‍اش‍ان، ح‍س‍ی‍ن‍ی‍ه آیت الله ام‍ام‍ت ک‍اش‍ان‍ی، مجمع م‍ت‍وس‍ل‍ی‍ن به آل محمد’، ۱۳۸۳، ۳۴۹ص.
۳۰. سریر اشک: ماتم نامه حسینی از محرم تا اربعین.به کوشش محمد( عارف) موسوی نژاد، با مقدمه ای از صادق حسینی اشکوری، قم، مجمع ذخائر اسلامی، ۱۳۸۷ =۱۴۳۰ ق، ۱۸۲ص.
۳۱. شرح زیاه الاربعین للامام الحسین(ع).السید حسون البطاط، بیروت، الفیحاء، ۲۰۱۳م.
۳۲. شرح زیارت اربعین سالار شهیدان همراه با زیارت عاشورا، دعای توسل، دعای عهد و دعای فرج.یدالله زمانی گندمانی، قم، چلچراغ، ۱۳۹۰، ۱۲۸ص.
۳۳. شعر اربعین.دفتر تحقیق و پژوهش بنیاد شهید انقلاب اسلامی، زیر نظر نصرالله مردانی، تهران، شاهد، ۱۳۷۷، ۱۶۴ص.
۳۴. ص‍ف‍ری‍ه از روز اربعین تا آخ‍ر م‍اه صفر.علی ف‍ل‍س‍ف‍ی خ‍راس‍ان‍ی، م‍ص‍ح‍ح جواد ارت‍ش‍داد، م‍ش‍ه‍د، ج‍ع‍ف‍ری، ۱۴۰۶ق = ۱۳۶۴، ۳ جلد.
۳۵. الفلسفه زیاره الاربعین: یتناول هذا الکراس العناوین التالیه: البعد العقائدی والفکر لزیاره العتبات المقدسه.عدنان ساعدی، قم، بزم قلم، ۱۳۹۲، ۴۸ص.
۳۶. الکاظمیه المقدسه و احیاء ذکری اربعینیه الامام الحسین(ع) لعامی ۱۴۳۰ – ۱۴۳۱ق،کاظمین، العتبه الکاظمیه المقدسه، ۱۴۳۱ق، ۷۹ص.
۳۷. الگوهای آسمانی «فاطمه و اربعین حسینی»: مجموعه سخنرانی های خطیب توانا حجت الاسلام والمسلمین حاج سید محمدتقی حشمت الواعظین طباطبائی قمی.علی تقدیری، قطب الدین محمد رستگار، تهران، ۱۳۸۹، ۲۲۴ص.
۳۸. مجالس الاربعین فی مصیبه راس الحسین(ع).نورالله ذاکر قاضی عسگر، اصفهان، بینا، ۱۳۸۳ق، ۱۳۹ص.
۳۹. مجله صدی الاربعین.مجموعه مؤلفین، کربلا، العتبه العباسیه المقدسه، قسم الشؤون الفکریه والثقافیه، ۱۴۳۴ق.
۴۰. مجموعه مقالات در زمینه عاشورا، اربعین و نوروز.محمدفاضل استرآبادی، قم، انتشارات شیعه شناسی، ۱۳۹۲.
۴۱. مرثیه نامه: اربعین و ورود به مدینه محرم و صفر ۱۳۸۸.مجید عیوضی، تهران، آرام دل، صیام، ۱۳۸۸، ۴۸ص.
۴۲. مسیر السبایا ویوم الاربعین ویلیه اربعین الحسین فی الادب القریض والشعبی.محمود ال‍ش‍ری‍ف‍ی، قم، ال‍ش‍ری‍ف ال‍رض‍ی، ۱۳۷۳، ۶۴ص، قم، باقیات، مکتبه فدک، ۱۴۲۸ق، ۱۷۶ص.
۴۳. مسیره الاربعین الحسینیه.علی حسین الخباز، کربلاء المقدسه، العتبه العباسیه المقدسه، قسم الشؤون الفکریه، ۲۰۱۲م.
۴۴. المسیره الملیونیه فی زیاره الاربعین.عبد مناف عبد محمود الخفاجی، بابل، دارالصادق، ۲۰۱۴م، ۱۲۳ص.
۴۵. ال‍م‍ش‍ی إل‍ی الامام الحسین علیه السلام.محمود ال‍غ‍ری‍ف‍ی ال‍ب‍ح‍ران‍ی، قم، دارال‍ص‍دی‍ق‍ه ال‍ش‍ه‍ی‍ده، س‍م‍احه ال‍م‍رج‍ع آیه الله ال‍ع‍ظم‍ی ال‍م‍ی‍رزا جواد ال‍ت‍ب‍ری‍زی، ۱۴۲۵ق، ۳۲ص.
۴۶. مصائب الحسین(ع) یوم الاربعین.الملایه معصومه حبیب الجریدان.
۴۷. مصائب حضرت زی‍ن‍ب÷، از واق‍ع‍ه کربلا تا اربعین.م‍ق‍ص‍ود باقری، ت‍ب‍ری‍ز، سالار، ۱۳۷۹، ۱۷۰ص.
۴۸. من آداب زیاره الاربعین.الشیخ مهدی تاج الدین، کربلاء المقدسه، مکتبه العلامه ابن فهد الحلی. ۲۰۱۳م.
۴۹. نخستین اربعین در کربلا، آیه الله قاضی طباطبایی.مقدمه آیه الله جعفر سبحانی، تلخیص و نگارش مهدی شمس الدین، تهران، شورای سیاست گذاری ائمه جمعه، ۱۳۷۵، ۷۱ص.
۵۰. النور المبین فی شرح زیاره الاربعین.مهدی تاج الدین، قم، دارالانصار، ۱۴۲۶ق، ۲۴۸ص.
۵۱. همراه با آل علی(ع) (از عاشورا تا اربعین ).حشمت الله ق‍ن‍ب‍ری همدانی، [برای ] سازمان ت‍ب‍ل‍ی‍غ‍ات اسلامی، ستاد برگزاری ب‍رن‍ام‍ه های فرهنگی ـ ت‍ب‍ل‍ی‍غ‍ی سال حضرت ام‍ی‍رال‍م‍ؤم‍ن‍ی‍ن علی(ع)، تهران، ام‍ی‍رک‍ب‍ی‍ر، ۱۳۷۹، ۱۴۵ص.
۵۲. یا اهل العالم: پیاده روی میلیونی اربعین حسینی از دریچه دوربین.عکس سید احسان باقری، علی حیاتی؛ گردآوری و بازنویسی متن محمد کرم زاده، تهران، بیان معنوی، ۱۳۹۱، ۱۰۸ص.
۵۳. یوم الاربعین عند الحسین(ع).عبدالرزاق الموسوی المقرم، نجف، مطبعه القضاء، ۱۳۷۷ق، ۴۰ص.
ب) مقالات
۱. «إحیاء الإسلام بإحیاء قضّیه الوحده». حسن یحیی، صدی الاربعین (کربلا، العتبه العباسیه المقدسه، قسم الشؤون الفکریه والثقافیه، ۱۴۳۴ق.)، ص ۹-۱۲٫
۲. «إحیاء أمر أهل البیت^ وتعظیم الشعائر الحسینیه».السید أحمد الحسینی، صدی الاربعین (کربلا، العتبه العباسیه المقدسه، قسم الشؤون الفکریه والثقافیه، ۱۴۳۴ق)، ص ۱۵-۲۳٫
۳. «اربعین».دائره المعارف تشیع، ج ۱، ص ۸۴٫
۴. «اربعین امام حسین(ع)».حسین ظفرینژاد، ماهنامه پرسمان، ش ۱۰۸، دی ۱۳۹۰، ص ۱۷-۱۸٫
۵. «اربعین ابوالشهداء علیه آلاف التحیه و الثناء».نصرت الله نوریانی، آیین اسلام، ش ۲۵۱، ۱۸ آذر ۱۳۲۸، ص ۱-۲٫
۶. «اربعین از دیدگاه رهبر».ماهنامه سرباز، ش۲۰۸، دی ۱۳۹۲، ص ۲۴٫
۷. «اربعین امام حسین(ع)».یک گزارش اجمالی. رسول جعفریان، مقالات تاریخی، ص ۱۷۱-۱۷۸٫
۸. «اربعین تداوم قیام حسینی».پیام انقلاب، ش ۹۶، آبان ۶۲، ص ۴-۷٫
۹. «اربعین حسین بن علی(ع) (چهلمین روز پیکار سپاه حق با لشگر کفر و ننگ)». دانشوران، ش ۳، تیر ۱۳۴۳، ص ۷-۱۰٫
۱۰. «اربعین حسینی و روز زیارتی حضرت اباعبدالله الحسین(ع)».محمود سوری، گلبرگ معرفت، ش ۷۳، فروردین ۱۳۸۵، ص ۳۶-۴۰٫
۱۱. «اربعین حسینی».سیدرضا طاهری، اشارات، ش ۱۴۹، زمستان ۱۳۹۱، ص ۴۹-۶۶٫
۱۲. «اربعین حسینی».طه تهامی، پیام زن، ش ۲۳۸، دی ۱۳۹۰، ص ۳۰-۳۵٫
۱۳. «اربعین حسینی».محمدابراهیم محمدی، فرهنگ کوثر، ش ۶۴، زمستان ۱۳۸۴، ص ۲۹-۳۵٫
۱۴. «اربعین حسینی؛ درس ها و پیام ها».پیام انقلاب، ش ۳۱، بهمن ۱۳۸۸، ص ۲٫
۱۵. «اربعین سید الشهدا(ع)».نصرت الله نوریانی، آیین اسلام، ش ۲۷۱، آذر ۱۳۲۸، ص ۱-۲٫
۱۶. «اربعین نور: اربعین حسینی».گلبرگ معرفت، ش ۶۱، فروردین ۱۳۸۴، ص ۴۹-۵۳٫
۱۷. «اربعین و بازگشت کاروان حسینی به کربلا». حسین تربتی، مبلغان، ش ۱۷۲، آذر و دی ۱۳۹۲، ص ۲۸-۳۵٫
۱۸. «اربعین، بلوغ عاشورا».محمدرضا سنگری، رشد معلم، ش ۱۰۲، تابستان ۱۳۷۳، ص ۴۴-۴۵٫
۱۹. «اربعین، تداوم عاشورا».جواد محدثی، پیام زن، ش۲۰۳، بهمن ۱۳۸۷، ص ۱۴-۱۵٫
۲۰. «اربعین، روزی که سرهای مجلسیان درباری فرو افتاد».نشریه صف، ش ۲۵، دی ۱۳۶۰، ص ۱۰-۱۱٫
۲۱. «اربعین، نگاهی به نقش تاریخ ساز امام سجاد(ع) بعد از فاجعه کربلا».نشریه جهاد، ش ۵۹، آذر ۱۳۶۲، ص ۳۲-۳۳٫
۲۲. «اربعینیه الامام الحسین(ع) فی وجدان الاسلام».عدنان عبدالنبی البلداوی، صدی الاربعین (کربلا، العتبه العباسیه المقدسه، قسم الشؤون الفکریه والثقافیه، ۱۴۳۴ق.)، ص ۲۵-۳۲٫
۲۳. «اسرار اربعین در تاریخ خلقت».دیدار آشنا، ش ۱۳۵، دی ۱۳۹۰، ص ۱۲-۱۴٫
۲۴. «اگر اربعین نبود عاشورا گم می شد: مصاحبه با حجت الاسلام والمسلمین ارفع». پاسدار اسلام، ش ۳۶۱، دی ۱۳۹۰، ص ۱۶-۱۹٫
۲۵. «با اربعین حسینی».دوماهنامه نیمرخ، ش ۲۶، فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۵ ص ۳۸-۳۹٫
۲۶. «با کاروان اربعین».پگاه حوزه، ش ۳۱۸، دی ۱۳۹۰، ص ۳۶-۳۷٫
۲۷. «پژوهشی در اربعین حسینی(ع)».محسن رنجبر، تاریخ در آیینه پژوهش، ش ۵، بهار ۱۳۸۴، ص ۱۵۷-۱۹۲٫
۲۸. «پیام آوران عاشورا (به مناسبت اربعین حسینی)».نشریه جهاد، ش ۴۳، آذر ۱۳۶۱، ص ۱۸-۲۲٫
۲۹. «پیام اربعین در زیارت اربعین».عبدالکریم پاک نیا تبریزی، مبلغان، ش ۱۲۴، دی و بهمن ۱۳۸۸، ص ۱۴-۲۵٫
۳۰. «تاملی پیرامون اربعین».احسانی، آفاق مهر، ش ۴۸، دی – اسفند ۱۳۹۰، ص ۱۱۸-۱۱۹٫
۳۱. «التأیید الإلهی لزیاره الاربعین». الشیخ مکی فاضل، صدی الاربعین (کربلا، العتبه العباسیه المقدسه، قسم الشؤون الفکریه والثقافیه، ۱۴۳۴ق)، ص ۳۳-۴۲٫
۳۲. «تحقیق درباره اولین اربعین».سیدمحمدعلی قاضی طباطبائی، موعود، ش ۸، خرداد و تیر ۱۳۷۷، ص ۲۴-۲۷٫
۳۳. «تحقیقی درباره اربعین حسینی».محمدتقی سبحانی نیا، تاریخ در آیینه پژوهش، ش ۶، تابستان ۱۳۸۴، ص ۱۴۷-۱۸۲٫
۳۴. «تحلیل مبنای تاریخی اربعین حسینی».محمد فاضل، رواق اندیشه، ش ۱، خرداد و تیر ۱۳۸۰، ص ۵-۳۲٫
۳۵. «جلوههای حماسیه سیاسی در زیارت اربعین».علی حائری مجد، اشارات، ش ۱۵۳، زمستان ۱۳۹۲، ص ۳۸-۳۹٫
۳۶. «چگونگی پیدایش و برپایی مراسم اربعین حسینی در زنگبار».یاسر کنعانی، اخبار شیعیان، ش۶۳، بهمن ۱۳۸۹، ص ۳۶٫
۳۷. «در اربعین چه گذشت». گلستان قرآن، ش ۶۳، اردیبهشت ۱۳۸۰، ص ۲۷٫
۳۸. «درس اربعین».معارف، ش ۱۰۰، آذر و دی ۱۳۹۲، ص ۲۲٫
۳۹. «زیاره الأربعین من علامات المؤمن».کاظم البهادلی، الفرات، ش ۱۱، صفر ۱۴۲۳ق.
۴۰. «زیـاره الأربعین هکذا تحدث عنها المعصومون… و التزم الحسینیون».تحقیق احمد الحسینی، شعائر، ش ۹، صفر ۱۴۳۲ق، ص ۸-۱۲٫
۴۱. «زیاره الأربعین، نبض وحده الأمّه والُستضعفین».حسین کورانی، شعائر، ش ۴۶٫ ربیع الاول ۱۴۳۵ق، ص ۶-۷٫
۴۲. «زیارت: نهضت پیاده روی اربعین».جواد محدثی، پیام انقلاب، ش ۱۵۸، اسفند ۱۳۶۴، ص ۶۲-۶۵٫
۴۳. «سرّ قداست اربعین حسینی».محمد فاضل استرآبادی، اخبار شیعیان، ش ۱۷، فروردین ۱۳۸۶، ص ۴۰-۴۱٫
۴۴. «سفر عشق: روایتی از پیاده روی اربعین از نجف تا کربلا».سید محمدجعفر محمودی، آفاق مهر، ش ۵۴، آذر و دی ۱۳۹۲ ص ۶-۱۳٫
۴۵. «سلام بر کسی که زخم هایش التیام یافت».رقیه ندیری، اشارات، ش ۱۵۳، زمستان ۱۳۹۲، ص ۲۴-۳۲٫
۴۶. «سلام برتو که وارث تمام انبیایی: نگاهی به زیارت مهم اربعین که خواندنش یکی از نشانه های ایمان است».فاطمه مرشدی، خیمه، شماره ۸۳، دی ۱۳۹۰ ص ۹۰-۹۱٫
۴۷. «شیعیان زنگبار و مراسم اربعین». وقف میراث جاویدان، ش ۳۹-۴۰، پاییز و زمستان ۱۳۸۱، ص ۹۱-۹۳٫
۴۸. «عاشورا در زیارت اربعین».نصرالله شریفی، مجموعه عاشورا، ص ۲۰۱-۲۱۱٫
۴۹. «فی اربعین الامام الحسین (ع) ».سلمان هادی آل طعمه، المنیر الحسینی، ش ۲۱-۲۲، ربیع الاول ۱۴۲۸ق، ص ۲۳۸-۲۴۰٫
۵۰. «مراسم الاربعین فی البحرین».مجله شعائر، ش ۴۵، صفر ۱۴۳۵ق.
۵۱. «مطاف دل ها (به مناسبت اربعین حسین)».مهدی پیشوایی، درس هایی از مکتب اسلام، سال ۴۹، ش ۱۱، دی ۱۳۸۸، ص ۵-۸٫
۵۲. «معراج انسان ها در پیاده روی اربعین».عبدالکریم پاک نیا تبریزی، مبلغان، ش ۱۷۲، آذر و دی ۱۳۹۲، ص ۷۴-۸۲٫
۵۳. «نگاهی به آموزه های دعای اربعین».سیدرضا طاهری، اشارات، ش ۸، زمستان ۱۳۹۱، ص ۵۱-۶۲٫
۵۴. «نگاهی به زیارت اربعین سالار شهیدان (مبتنی بر آثار و اندیشه های حکیم الهی آیت الله جوادی آملی)».حسین محمودی، اشارات، ش ۴، زمستان ۱۳۹۰، ص ۴۷-۵۷٫
۵۵. «نگاهی به کتاب: تحقیق درباره روز اربعین حضرت سیدالشهدا(ع)». کیهان فرهنگی، ش ۸، آبان ۱۳۶۳، ص ۴۳٫
۵۶. «نوح السبایا والصحابه یوم الاربعین».السید صالح الشهرستانی، صدی الاربعین (کربلا، العتبه العباسیه المقدسه، قسم الشؤون الفکریه والثقافیه، ۱۴۳۴ق)، ص ۱۴۷-۱۵۲٫
۵۷. «ویژگی های امام حسین(ع) در زیارت اربعین».عبدالکریم پاک نیا تبریزی، مبلغان، ش ۱۴۸، بهمن ۱۳۹۰، ص ۱۱۴-۱۲۵٫
ج) پایان نامه
۱. ارائه ساختار مناسب مستند دینی ـ آیینی با مطالعه موردی اربعین حسینی در عراق.حسن امامی، پایان نامه کارشناسی ارشد، به راهنمایی علی اصغر غلامرضایی و مشاوره محمود اربابی، دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ۱۳
منبع : اباذر نصراصفهانی؛فرهنگ زیارت – دیماه سال ۱۳۹۲ شماره ۱۹ و ۲۰ –
