این منع می‌تواند بر چند اصل مبتنى باشد:
اولاً بین زن و مرد نامحرم جذب و انجذابى وجود دارد که مبناى آن کشش‌هاى مختلف روانى و زیستى در هر یک از زن و مرد و بین آن دو است. غریزه‌هاى نفسانى که در صورت تعدیل، نیازهاى طبیعى بشر را تأمین کرده و در صورت افسار گسیختگى حیات سالم او را مورد مخاطره قرار می‌دهند، نقش مهمى در این میان بازى می‌کنند. مهمترین این غریزه‌ها، غریزه جنسى و میل به دوست داشتن و دوست داشته شدن است.
ثانیاً آدمى در مقابل غریزه جنسى و کنترل آن ناتوانتر است تا درمقابل باقى غرایز. علت امر هم روشن می‌باشد زیرا که احساس لذتى که تأمین این غریزه به دنبال دارد کم نظیر بلکه غیرقابل مقایسه با سایر لذات است. در روایات هم امر به بیان‌هاى متفاوت تاکید شده است از جمله آنها روایت ذیل است: راوى می‌گوید: امام صادق از ما پرسیدند چه امرى از هر چیز دنیا خوشایند‌تر است؟ عرضه داشتیم خیلى چیزها خوشایند و لذیذند. حضرت فرمود لذت آور‌ترین آن ارضاى غریزه جنسى است.(۱) بر همین اساس است که لازم به نظر می‌رسد این غریزه باید با عقل تدبیر و اداره شود.
ثالثاً بسیارى از انسانها در اکثر موارد فقط به اتکاى عقل، غرایز را کنترل نمی‌کنند و به نداى عقل توجه نمی‌کنند. لذا در این میان شریعت به خصوص با دستورات الزامی‌اش، به کمک عقل آمده و به او در مهار غرایز کمک می‌کند.
ویژگی‌هاى شریعت در این باره چند چیز است. یکى از آنها که غفلت از آن دیندارى مردم را پاره پاره کرده است، دستورات اخلاقى و حریم‌هایى است که رعایت آنها، بهترین ضمانت ـ اجراى براى سایر قوانین بخصوص حلال و حرام‌هاى فقهی‌اند. دومین ویژگى شریعت نیز در ایجاد انگیزه قوى، هراس از مجازات‌هاى اخروى است.
رابعاً رابطه طبیعى از پیش گفته، واقعى و گریزناپذیر است. تداوم نسل بشر فقط از طریق ارتباط زناشویى مرد و زن ممکن است. به فرمایش علامه طباطبایی(ره) مرد و زن از جهات مختلف براى یکدیگر تجهیز شده‌اند.(۲)
لکن وجود رابطه افسارگسیخته مردان و زنان در جامعه گزینه مناسبى براى ارتباط مرد و زن نیست (دلایل مسئله را در عبارت‌هاى بعد خواهیم آورد) بنابراین می‌بایست سراغ راه دیگرى رفت. آن راه نمی‌تواند منع مطلق ارتباط مرد و زن باشد که این راه نه علمى است و نه درست.
حال باید دانست که چرا از دیدگاه دین ارتباط آزاد مردان و زنان صحیح نمی‌باشد.
دلایل منع روابط آزاد میان زن و مرد
این دلایل را در موارد ذیل فهرست می‌کنیم:
۱- لزوم توجه به ابعاد متعالى انسان اعم از مرد و زن
زنان و مردان به عنوان جماعت انسانى ابعادى دارند که برخى از آنها بسیار متعالى و برخى دیگر هم با بخش حیوانى مرتبط هستند. انسان فعالیت‌هاى متفاوتى انجام می‌دهد و توانایی‌هاى متعددى دارد که با توجه به توانایی‌ها و نوع فعالیت‌ها می‌تواند اهداف مختلفى براى خود انتخاب نماید.
حال در صورتى که روابط مردان و زنان آزاد باشد، به دلیل آسیب‌پذیرى انسانها در این رابطه و حاکمیت غریزه، ابعاد متعالى آدمى تحت الشعاع قرار گرفته و عقربه ذهنى و رفتارى افراد به سمت مسایل جنسى و حواشى آن رفته و هر یک از آنها از ابعاد متعالى خود و دیگرى غفلت می‌ورزند.
روشن است که سرکشى شهوت عقل را ناکارآمد می‌کند. امام على بن ابی‌طالب فرموده‌اند که بر اثر هوس و شهوت عقل و خرد از بین می‌رود.(۳)
۲- حراست از کرامت انسانى زنان
در صورت رواج بی‌بند و بارى جنسى، این زنان هستند که بیشتر متضرر می‌شوند، چرا که در این صورت زنان در ارزیابى مردان، به آبژه‌هاى جنسى تبدیل می‌شوند و تنزل زنان تا به این حد، بدترین شکل ممکن از سقوط شخصیت آدمى است. اگر زنان به خاطر جاذبیت‌هایشان مورد علاقه واقع شوند و بر این اساس با کسى پیوندى مقدس به نام ازدواج ببندند در حالى که دیگر امتیازات شخصیت آنها هم دیده شده و در مجموع یک همراه و شریک در زندگی‌اى متکامل به حساب آیند، ابداً مذموم نیست. لکن وقتى فقط از لحاظ مسایل شهوانى مورد نظر آیند، بسى خسران نموده و حقیرانه زندگى خواهند کرد. در ادله و روایات موارد قابل توجهى وجود دارد که به مردانى که درصدد ازدواج هستند توصیه می‌کنند که زنان را فقط بابت جمال ظاهری‌شان نخواهند و به ابعاد دیگر و شخصیت باطنی‌شان توجه کنند.
در واقع شیوع نگاه ظاهربین و غلط باعث می‌شود از توان بالقوه و بالفعل زنان در جهات مختلفى که با پیشرفت جامعه مرتبط است غفلت شده و خود فراموشى مفرطى را نیز در زنان باعث گردد.
۳- تاثیرات مخرب فرهنگى روابط آزاد بر زنان و مردان
مسئله فوق متاسفانه در حد مطرح شده باقى نمی‌ماند بلکه به تغییر فرهنگ به تمام معنا و در تمام ابعادش می‌انجامد. تبدیل شدن زنان به آبژه‌هاى جنسى، تمام ظواهر زنان از جمله پوشش، نوع سخن گفتن، کیفیت و کمیت ایجاد روابط اجتماعى، آمال و آرزوها … را تغییر می‌دهد. تشدید این مسئله در زندگى مردان نیز اثر گذارده و به جاى مردان غیرتمند طالب زندگى پایدار، از آنان مردان هوسران و متقاضیان کالاهاى جنسى می‌سازد.
۴- تزلزل بنیان خانواده
بدیهى است که انحصار تلذذات جنسى در خانواده زمانى ممکن است که در صحنه علنى جامعه مردان و زنان از این حیث در اختیار یکدیگر نباشند. دسترسى آسان به تأمین غرایز از طرق نامشروع علاوه بر آن که مردان و زنان (بخصوص گروه اول) متاهلى را که از نظر ایمان و تقوى سست بنیاد هستند در معرض آسیب قرار می‌دهد، با بالابردن آستانه لذت و کامیابى و توقعات روبه تزاید مردان و زنان از یکدیگر بر فروپاشى خانواده اثر بیشتر می‌گذارد.
مردان و زنان در مراودات آزاد خود با غیر همسر مداوم در فکر مقایسه همسر خود با نمونه‌هاى جدیدند و با این کار احساس رضایت خود را نسبت به خانواده و همسر خود از دست می‌دهند.
علاوه بر امر فوق، وجود این روابط انگیزه‌هاى اولیه تشکیل خانواده را از بین می‌برد یعنى در پایین کشیدن آمار ازدواج موثر است. در شرایطى که تشکیل خانواده مؤونه و زحمت زیادى در بردارد و بر دوش هر یک از طرفین مسئولیت‌هایى می‌نهد، وجود روابط آزاد باعث می‌شود که متاسفانه افراد از نامطلوب‌ترین راه ممکن غرایز خود را تأمین کنند و فارغ از مسئولیت‌هاى خانوادگى در لذت‌جویى افراط نمایند.(۴)
اباحیگرى در رفتارهاى جنسى و انتخاب دوست و رفیق (به جاى همسر و شریک زندگی) مهمترین عاملى است که در کشورهاى توسعه یافته باعث پیدایش انواع خانوده‌ها (تک‌والدى، زوج‌هاى آزاد، مادران مجرد و…) شده است.
۵- غریزه‌محورى به جاى بالندگى و سازندگى فکرى (استهلاک قوا)
در حالت روابط افسار گسیخته و آزاد، صفحه فکر و مغز آدمى تحت تصرف غریزه درمی‌آید و قواى مختلف انسان مستهلک در آن می‌شود. دقیقاً مانند انسانى که البته ناخواسته به بیمارى عطش مبتلاست، این انسان تمام همتش نوشیدن آب است و نوشیدن و نمی‌تواند به مسئله دیگرى بیندیشد. به دنبال آنهم تمام افعالش منحصر در همان نوشیدن است.
زمانى که وقت زنده و پویاى یک جوان به حواشى مسایل جنسى مصروف می‌شود دیگر جایى براى فعالیت‌هاى سازنده باقى نمی‌ماند. بر همین اساس است که در قرآن کریم در تمام آیات مربوط به کنترل روابط زن و مرد و ایمن سازى آن می‌فرمایند که رفتارهاى مختلف کنترل کننده «ازکی» هستند یعنى رشددهنده ترند.(۵) زیرا تمام قوا در سایه فضاى ایمن شده رشد می‌کنند.
۶- ابعاد و پیامدهاى سیاسى و اقتصادى روابط آزاد
مسئله روابط آزاد زنان و مردان در طول تاریخ علاوه بر اینکه یک مسئله اجتماعى با ابعاد فرهنگى بوده، ابعاد سیاسى و اقتصادى هم داشته است. کسانى که کمى با تاریخ جهان آشنا بوده و قصه استعمار نو را مطالعه نموده باشند، می‌دانند که آزادسازى روابط زنان و مردان و اباحیگرى اخلاقى تا چه حد جوامع و بخصوص قدرت جوان ملت‌ها را فلج کرده و تخم بی‌تفاوتى نسبت به مسایل اساسى داخلى یک کشور را بین آنها افشانده است.(۶)
علاوه بر امر فوق، باید دانست که همواره واسطه‌ها و دلالان تباهى، بهره‌هاى فراوانى از جاذبه‌هاى جنسى بین زن و مرد برده و به ثروت‌هاى کلانى رسیده‌اند. امروزه ابعاد اقتصادى و یا سیاسى فساد و فحشا، که نتیجه قهرى روابط آزاد است ابعادى جهانى دارد و این مسئله را از سطح یک مسئله اخلاقى و شرعى به سطح غیرقابل باورى کشانده است. وجود میلیونها روسپى در سرتاسر جهان، قانونى شدن رفتار شنیع کسانى که به کارگران جنسى مشهورند و دهها امر خطرناک دیگر همه و همه نتیجه تغییر رفتار انسانها در امر روابط بین زن و مرد و تحول در هنجارهاى مربوطه است. متاسفانه در شرایطى که تمکین یک زن از همسرش از نظر طرفداران حیات مدرن گناهى نابخشودنى و فقهاى بی‌احترامى به زن تلقى می‌شود، روابط آزاد به راحتى تجویز می‌گردد.(۷)
۷- سلطه پورنوگرافى بر ارتباطات
پورنوگرافى که از نظر مدافعین روابط آزاد امرى مورد نیاز به حساب می‌آید!(۸) به معناى هرزه‌نگارى و پرداختن به امور جنسى شنیع و مستهجن در عرصه رسانه‌اى است.
گرچه مسئله پورنو و بحثهاى راجع به آن «در حد یک بازى پینگ پنگ و یا مسأله غیرقابل سانسور تنزل یافته است»(۹) ولى در واقع این دیو خوش خط و خال، امروزه باعث شده که هیچ رسانه‌اى و هیچ محصول رسانه‌اى از سیطره غرایز جنسى خلاصى نیابد. واقعاً به سختى می‌توان به کتاب، فیلم، نوار کاست، سى دى و… دست یافت که جلوه‌اى از مراتب مختلف امر مزبور در آن بروز و ظهور نداشته باشد. و این بهره‌بردارى از رسانه در راستاى هرزگى و ابتذال جنسى قطعاً ضررهاى جبران ناپذیرى به فرهنگ اخلاق بشرى وارد ساخته و خواهد ساخت.
۸- تهدید جدى بهداشت جنسى
روابط آزاد بخصوص در اشکال نهایی‌اش باعث از بین رفتن یک خاصیت مهم ازدواج می‌شود و آن انحصار در شریک زندگى است. عدم انحصار در شریک زندگى صرفنظر از آثار روانى متفاوت براى هر یک از زن و مرد و فرزندان و از بین رفتن نسلى پاک و شناخته شده، در حال حاضر و در شرایطى که دنیا در محاصره دهشت آور بیماریهاى مقاربتى است، یک فاجعه انسانى جبران ناپذیر به حساب می‌آید. بسیار واضح است که ایمن‌سازى روابط آزاد نه آسان است و نه چندان علمى. در زندگی‌اى که بر پایه هوس و اطفاى غریزه تشکیل شده است، زن و مرد هیچ ضمانت اخلاقى به یکدیگر نسپرده‌اند که همدیگر را دوست بدارند، مراقبت کنند و به یکدیگر ضرر نرسانند. بنابراین انتقال ویروس‌هاى خطر آفرین نظیر ویروس ایدز (HIV) از این طریق بسیار شایع است.
در حالى که در یک زندگى با ثبات اخلاقى که افراد به هم تضمین سپرده‌اند، یکدیگر را دوست می‌دارند و مراقبت می‌کنند، حتى اگر یکى از طرفین مبتلا به یک بیمارى باشد سعى می‌کنند روابط خود را ایمن سازند و یا حداقل به دلیل همان انحصار، شیوع و انتقال بیماری‌ها به کندى صورت می‌گیرد. متاسفانه در حالى برخى افراد به عادی‌سازى روابط نامشروع در داخل کشور می‌پردازند که امروزه مسئله فوق یک عرصه از ۱۲ محور نگران کننده در سند پکن و سایر اسناد جهانى است. تمام فصل مربوط به «زنان و بهداشت» در این سند حول مسئله بیماریهاى مقاربتى با تکیه بر عامل آن یعنى روابط آزاد و لزوم ایمن‌سازى آن دور می‌زند.(۱۰)
۹- پیدایش انحرافات جنسى
شیوع روابط آزاد و به دنبال آن ترویج پورنو، تجارى شدن سکس و… انسانها و رفتارهاى آنان را از اعتدال خارج نموده و رضایتمندى آنها را نسبت به رفتارهاى متداول تغییر داده و سطح عظیمى از انحرافات جنسى را ایجاد می‌کند. نمونه تأسف بار آن که شاید از نتایج ارزان و مفت بودن ارتباط زن و مرد و سهل الوصول بودن زنان است، میل به همجنس و بدتر از آن قانونى دانستن این عمل است.
در حالى که در یک جامعه محجوب خطاى رفتارى در روابط نگاه با تلذذ یک مرد به زن است، در یک جامعه باز حتى بدن‌هاى برهنه نیز دیگر محرک به حساب نمی‌آیند و اشتهاى بشر بریده از اخلاق و معنویت به دنبال بدترین خوراک و آلوده‌ترین نوع مصرف می‌گردد.
