اشاره:
محمدآصف محسنی قندهاری (۱۳۱۴-۱۳۹۸ش)، یکی از مراجع تقلید شیعیان در افغانستان. او از علمای شیعه، مدافع تقریب مذاهب اسلامی، رییس شورای علمای شیعه افغانستان، و بنیانگذار حوزه علمیه و دانشگاه خاتم النبیین در کابل بود. او همچنین عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت، رهبر پیشین حزب حرکت اسلامی افغانستان و مؤسس تلویزیون تمدن بود. محمدآصف محسنی، در فقه و اصول فقه، از شاگردان سید محسن حکیم و سید ابوالقاسم خویی است و آثاری در رجال، فقه، و حدیث دارد. محققان کتاب بحوث فی علم الرجال او را از تألیفات ماندگار در موضوع درایه الحدیث دانسته‌اند.
آصف محسنى فرزند محمد میرزا در شب جمعه پنجم ثور سال ۱۳۱۴ خورشیدى مطابق با۲۲ محرم الحرام سال ۱۳۵۴ قمرى مساوى با ۲۶ اپریل ۱۹۳۶ میلادى در شهر قندهار به دنیا آمد. در سال ۱۹۴۹ میلادى با پدرش به پاکستان رفت.در پاکستان زبان اردو را آموخت. در سال ۱۳۳۰ خورشیدى کارمند اطاق تجارت قندهار شد اما براى تحصیل علوم دینى، این شغل را رها کرد و به تحصیل پرداخت.و سپس به استان ولسوالى جاغوری رفت و به مدت یکسال ادبیات و منطق را در آنجا فرا گرفت. در سال ۱۳۳۲ خورشیدى به نجف اشرف رفت و در طول دو سال و نیم دروس سطوح را به پایان رساند. سپس به دروس خارج فقه و اصول پرداخت و پیش آیت الله العظمى سید محسن حکیم و آیت ا… شیخ حسین حلّى و آیت الله سید عبدالاعلى سبزوارى و آیت الله العظمی خوئى به شاگردى پرداخت. او پس از دوازده سال تحصیل در نجف به زادگاهش قندهار بازگشت و حسینیه بزرگ قندهار و مدرسه علمیه آن شهر را تأسیس کرد. در سال ۱۳۵۷ خورشیدى محسنى به حج رفت و بعد از حج، به سوریه رفت و چند ماهى در شهر دمشق مشغول تدریس علوم حوزوى شد.
او سپس به ایران رفت و در فروردین سال ۱۳۵۷ خورشیدى با جمعى از روحانیون افغان مقیم حوزه علمیه قم، حزب حرکت اسلامی افغانستان را تأسیس نمودند. حزب حرکت اسلامى به رهبرى حضرت آیت الله محسنى در بُعد نظامى بیش از صد پایگاه نظامى در نوزده ولایت افغانستان ایجاد نموده و ده‌ها هزار نیروى مسلح را سازماندهى و رهبرى کرد. در زمان حاکمیت اولین دولت مجاهدین در کابل وی سخنگوى شوراى رهبرى دولت اسلامى افغانستان بود. پس از وقوع جنگ‌هاى داخلى بین گروه‌های مجاهدین او کابل را ترک نموده و چند سالى مقیم شهر اسلام آباد پاکستان شد. در سال ۱۳۷۶ خورشیدى پاکستان را ترک نمود و مقیم شهر قم در ایران شد.او در این شهر تدریس خارج فقه و علم الرجال پرداخت. بعد از سقوط حکومت طالبان، به کابل رفت و تاکنون نیز در این شهر سکونت دارد. از مهمترین اقدامات وى در کابل ساخت مجتمع بزرگ علمی فرهنگى خاتم النبیین است. او همچنین سرپرستى تلویزیون تمدن را نیز بر عهده دارد.
تألیفات
آیت الله محسنى داراى حدود ۶۰ کتاب در امور مذهبى سیاسى فقه و… می باشد از مهمترین تالیفات وى می توان به عناوین زیر اشاره کرد: ۱- کتاب صراط الحق – در سه جلد در علم کلام ۲- کتاب حدود الشریعه فى محرماتها و واجباتها – در چهارجلد مربوط به علم فقه ۳- کتاب حدود الشریعه فى واجباتها – در دو جلد ۴- فوائد رجالیه ۵- متافیزیک ۶- قرآن یا سند اسلام ۷- فوائد دین در زندگانى و عقاید اسلامى ۸- اقتصاد معتدل ۹- معجم الاحادیث المعتبره – در شش جلد ۱۰- الفقه و مسائل طبیه ۱۱- حکومت اسلامى ۱۲- مشرعه بحارالانوار – در دو جلد ۱۳- الضمانات الفقهیه و اسبابها ۱۴- القواعد الاصولیه و الفقهیه ۱۵- روح از نظر دین ۱۶- عقل و علم روحى جدید
