امر ازدواج و انتخاب همسر برای نسل جوان، از اهمیت بالایی برخوردار است. موفقیت یا عدم موفقیت در این امر مقدس و در عین حال حساس، تعیین‌کننده سرنوشت جوانان است و سلامت جسم و روان و پیشرفت‌های مادی و معنوی آنان در عرصه‌های اجتماعی، ارتباطی تنگاتنگ با درستی یا نادرستی انتخاب همسر و پایداری یا ناپایداری ازدواج دارد، و خواستگاری آغاز این راه مقدس است.
سوال‌های خوب در خواستگاری خوب
بهتر است جلسه خواستگاری برای صحبت مستقیم دختر و پسر، وقتی اتفاق افتد که تحقیقات لازم درباره دختر و خانواده‌اش از منابع تحقیق(همسایه‌ها، دوستان و آشنایان، رجوع به محل تحصیل یا کار فرد مورد نظر و …) توسط خانواده پسر و همچنین تحقیقات لازم درباره پسر، توسط خانواده دختر صورت گیرد (خاصه اگر طرفین نا آشنا باشند) و پس از آن اگر رضایت طرفین در این مرحله حاصل شد، برای تکمیل شناخت، اقدام به صحبت‌های مستقیم و رو در روی دختر و پسر شود (زیر نظر خانواده‌های طرفین)؛ کاری که بسیاری از خانواده‌ها آن را انجام می‌دهند.
حال اگر از این مرحله گذشتید و توافقات اولیه صورت گرفت، به جلسه رسمی خواستگاری می‌رسیم که در آن جا دختر و پسر برای شناخت بیشتر از هم، اقدام به پرسش از یکدیگر می‌کنند.
سوال‌های خوب یعنی این‌ها
اگر دختر و پسر از تفاوت‌های فردی و خانوادگی یکدیگر مطلع باشند می‌توانند تصمیم درست بگیرند. در جلسات خواستگاری وقتی دختر و پسر به طور خصوصی با هم صحبت می‌کنند پرسش‌هایی که از هم می‌پرسند به آنها کمک می‌کند بعضی از تفاوت‌های خانوادگی خود را بشناسند.
پرسش‌هایی درباره رابطه با خانواده
کسی که در خواستگاری حاضر می‌شود، یعنی می‌خواهد تشکیل خانواده بدهد؛ پس مهم است که بدانید در مورد خانواده چطور فکر می‌کند، چه دیدگاهی دارد و روابطش را با اعضای خانواده چطور تنظیم کرده است.
پاسخ به پرسش‌های زیر می‌تواند به شما کمک کند آینده خودتان را در زندگی خانوادگی با طرف مقابل ببینید:
۱– خانواده برای تو چقدر اهمیت دارد؟
۲- احساست درباره شیوه‌ای که والدینت تو را بزرگ کرده‌اند چیست؟
۳- والدینت اهل کجا هستند و کجا بزرگ شدند؟ درباره ریشه‌های فرهنگی و ملیتی آنها چه می‌دانی؟
۴- چه سنت‌هایی در خانواده شما اهمیت داشته‌اند؟ دوست داری فرزندانت هم این سنت‌ها را ادامه بدهند؟
۵- روابط تو با برادرها و خواهرهایت چگونه است؟ نزدیکترین عضو خانواده به تو کیست؟
۶- بزرگترین نزاعی که با خانواده خود داشتی چه بوده است؟ آیا این مسئله کاملا حل شده است؟
۷- چند وقت یک بار خانواده‌ات را می‌بینی؟ فکر می‌کنی همین مقدار کافی است؟
۸- آیا در زمان کودکی تو، والدینت با هم درگیری و نزاعی شدیدی پیدا کردند؟ چه احساسی نسبت به آن وضعیت داشتی؟
۹- نسبت به حفظ روابط خانوادگی با اقوام احساس تعهد می‌کنی؟ به نظر تو کار درستی است که با بخشی از اعضای فامیل قطع رابطه کنیم؟
۱۰- در بین اقوام ات چه کسی برای تو فرد محبوبی است؟ چه چیزی او را تا این حد ویژه کرده است؟
۱۱- در مدت آشنایی، چه رفتارهایی از طرف خانواده من باعث ناراحتی تو شده است؟ فکر می‌کنی می‌توانیم موضوع را حل کنیم؟
۱۲- معمولاً از شهرهای دیگر مهمان برای شما می‌آید؟ اگر به خانه ما آمدند دوست داری چقدر آنجا بمانند؟
۱۳- نسبت به عضوی از اعضای خانواده خود حسادت می‌کنی؟ چرا؟
۱۴- اگر بچه داشته باشیم مایلی چند وقت یک بار پدربزرگ و مادربزرگ خود را ببیند؟ درباره این که بچه‌ها وقت زیادی را با پدربزرگ و مادربزرگ یا سایر بستگان بگذرانند، نگرانی خاصی داری؟
سوال‌ها و حرف‌هایی که در شب خواستگاری مطرح می‌شوند، اهمیت زیادی دارند چون پایه‌ای برای ارتباطات بعدی هستند. دختر و پسر باید بدانند هدف و خواسته آنها از ازدواج چیست تا بتوانند صحیح و هدفمند با هم گفتگو کنند.
پرسش‌هایی درباره ویژگی‌های شخصی و احساسات
ویژگی‌های شخصیتی آدم‌ها، در واقع هسته و قلب وجود آنهاست. ممکن است هر فردی بتواند دیدگاه خود را درباره اقتصاد یا سیاست عوض کند اما به سختی ممکن است بتواند عکس‌العمل خود را نسبت به پدیده‌ها و اتفاق‌ها، حتی در مدت زمان طولانی تغییر دهد. طرح پرسش‌های زیر به دختر و پسر کمک می‌کند همدیگر را بهتر بشناسند. حتی اگر به پرسش‌های زیر در مورد خودشان جواب دهند، درک و شناخت عمیق‌تر نسبت به خود پیدا می‌کنند:
۱- چه چیزهایی را در شخصیت من دوست داری؟
۲- در زندگی خود، کسی را الگو قرار داده‌ای، کسی که دوست داشته باشی همه کارهایت دقیقاً مثل او باشد؟
۳- به نظر تو چه چیزی به ما ارزش زنده بودن می‌دهد؟
۴- آیا تو فردی هستی که خود را با تغییرات هماهنگ می‌کند؟ ممکن است در مورد این موضوع یک مثال بزنی؟ برای مثال به تغییر مهمی که در زمینه شغلی یا خانوادگی‌ات رخ داده اشاره کن.
۵- به طور کلی کدام یک از این ویژگی‌ها درباره تو صدق می‌کند؛ بدبین، خوش بین، یا واقع گرا؟
۶- فکر می‌کنی بهترین مزیت مرد بودن/ زن بودن، چیست؟
۷- آیا معمولاً تصمیم‌های خود را قبل از ابراز یا اجرا، تحلیل و بررسی می‌کنی یا بدون این که زیاد به آنها فکر کنی، تصمیم‌هایت را اجرا می‌کنی؟
۸- در ابراز احساسات راحت هستی؟ چه احساسی رو به سختی ابراز می‌کنی؟ چه احساسی رو در خودت به سختی کنترل می‌کنی؟
۹- وقتی در یک وضعیت بحرانی گرفتار می‌شوی، خودت و شرایط را چگونه مدیریت می‌کنی؟
۱۰- چه چیز باعث می‌شود احساس امنیت و آرامش کنی؟ آیا چیزی هست که دائماً درباره آن نگران باشی؟
۱۱- فکر می‌کنی بزرگترین عیب تو چیست؟ برای رفع آن چه کاری باید بکنی؟
۱۲- آدم قابل اعتمادی هستی؟ چه ویژگی‌هایی باعث می‌شود قابل اطمینان باشی؟
۱۳- در چه حوزه‌هایی از زندگی احساس استقلال یا وابستگی می‌کنی؟
۱۴- چه چیزهایی می‌توانند تو را عصبانی کنند؟ معمولاً در زمان عصبانیت چه واکنش‌هایی از خودت نشان می‌دهی؟ تا حالا واکنش فیزیکی هم داشته‌ای؟
۱۵- اگر همسرت کار اشتباهی انجام دهد، چه عکس‌العملی نشان می‌دهی؟ یا حاضری او را ببخشی؟
۱۶- از چه چیزی خیلی می‌ترسی؟ آیا این ترس تا به حال باعث شده نتوانی کاری را که می‌خواهی انجام دهی؟
۱۷- آیا تا به حال در زندگی خود نقطه عطفی داشته‌ای؟
۱۸- صبح‌ها که از خواب بیدار می‌شوی، سرحال هستی یا بداخلاق و بی‌حوصله؟ در حالت دوم، چقدر طول می‌کشد تا سرحال شوی؟
۱۹- از این که توی جمع صحبت کنی، چه احساسی داری؟ آیا دچار اضطراب می‌شوی یا به راحتی حرفت را به پایان می‌بری؟
۲۰- تا حالا عزیزی را از دست داده‌ای؟ چطور با مرگ او کنار آمدی؟
۲۱- در طول روز بهتر کار می‌کنی یا شب‌ها راحت‌تری؟
۲۲- وقتی غمگینی، چه واکنش‌ها و حرف‌هایی از سوی دیگران تو را آرام می‌کند؟
۲۳- آیا آدمی هستی که برای انجام کارهای خود، برنامه‌ریزی می‌کند؟ برای چند سال آینده زندگی خود، برنامه‌ریزی کرده‌ای؟
۲۴- آیا دوست داری که همسرت در انجام کارها و برنامه‌هایی که داری، به تو کمک کند یا با کمک او مخالفت می‌کنی؟
۲۵- وقتی مریض هستی و احساس ضعف می‌کنی، دوست داری تنها باشی، ترجیح می‌دهی کسی کنارت باشد یا دوست داری یکی دائم از تو مراقبت کند؟
۲۶- شرکت در چه نوع فعالیت‌های اجتماعی را دوست داری؟ با حضور در گروه‌های کوچک، راحت‌تری یا در جمع‌های بزرگ؟
۲۷- ترجیح می‌دهی در گروه، یک رئیس و سردسته باشی یا حضورت کمرنگ باشد؟
۲۸- آیا از در آغوش گرفتن مردم خوشحال می‌شوی؟ آیا دوست داری دیگران تو را در آغوش بگیرند یا از لمس بقیه احساس خوبی نداری؟
۲۹- معمولاً از دیگران درخواست کمک یا حمایت می‌کنی یا ترجیح می‌دهی همه کارها را خودت انجام دهی؟
۳۰- چقدر مقید به امورات مذهبی هستید؟
۳۱- تاریخ‌های مهم مثل تولد و سالگرد ازدواج را در تقویمت، یادداشت می‌کنی؟ معمولاً تاریخ‌ها یادت می‌مانند؟
۳۲- به چه نوع از موسیقی علاقندی؟ خواننده خاصی یا گروه خاصی؟
۳۳- تا حالا تنهایی زندگی کرده‌ای؟ از تنهایی لذت می‌بری؟ چقدر می‌توانی تنها بودن را تحمل کنی؟
۳۴- تا حالا شده حس کنی به حمایت عاطفی نیاز داری؟ چه زمانی بوده است؟
۳۵- آیا اغلب احساس می‌کنی که خیلی وقت تلف می‌کنی و در انجام کارها تنبل هستی؟ آرزو می‌کنی که کاش این طور نبود؟
۳۶- آیا آدم وقت شناسی هستی و یا معمولاً دیر سر قرار حاضر می‌شوی؟
نکته: سوال‌ها و حرف‌هایی که در شب خواستگاری مطرح می‌شوند اهمیت زیادی دارند چون پایه‌ای برای ارتباطات بعدی هستند. دختر و پسر باید بدانند هدف و خواسته آنها از ازدواج چیست تا بتوانند صحیح و هدفمند با هم گفتگو کنند. در واقع دو طرف باید براساس معنایی که زندگی مشترک و همسر خوب برای آنها دارد سوال‌هایی بپرسند که به شناخت آنها از طرف مقابل کمک بیشتری می‌کند.
منبع: میگنا(دانشنامه روانشناسی و علوم تربیتی)
