محدث و از اصحاب امام حسن عسکری (ع) .
ابوالقاسم سعد بن عبدالله اشعری ، اهل قم . ازشیوخ ابن قولویه وازرجال حدیث
شیخ طوسی وازمؤثرترین محدثان امامی درعصرغیبت صغری بود و روایات اودرآثارشیعی مشاهده می شود . دربرخی منابع ، به روایتی ازاو ارحضرت مهدی (عج) نیزاشاره شده است (حرعاملی ، ج ۱۹ ، ص ۱۴۷) . وی نزد عالمانی هم چون ابراهیم بن هاشم قمی واحمد بن ابوعبدالله برقی وعلی بن مهزیار وابوحاتم رازی وابو مقاتل دیلمی دانش آموخت . سعد بن عبدالله درطی حیات علمی خویش ، دست کم به سبب قرارگیری درزمانی که برخی موضوعات اعتقادی دربارۀ غیبت مطرح شده بود ، با برگزاری جلسات مناظره ومباحثات گوناگون ، نقش مهمی درتثبیت آرا و عقاید شیعی ایفا کرد . اویافته های خویش را به نسل بعد ازخود نیزمنتقل کرد که درمیان ایشان بزرگانی ازرجال شیعی دیده می شوند : ابوالحسن علی بن بابویه ، محمد بن یعقوب کلینی ، محمد بن قولویه ، احمد بن محمد عطار ، جعفربن محمد فزاری (ابن بابویه ، الامامه والتبصره ، ص ۲۱؛ کلینی ، ج ۱، ص ۴۵۸ ؛ ابن قولویه ، ص ۳۹ ؛ شیخ صدوق الامالی ، ص ۵۶) . درمنابع کتاب شناسی آثاربسیاری به سعد بن عبدالله اشعری منسوب کرده اند که غالباً دردو موضوع تک نگارهای فقهی همچون کتاب الصلوه وکتاب الزکوه و کتاب الحج وآثارکلامی همچون فرق الشیعه والرد علی الغلاه والرد علی المجیزه است . درکناراین آثار ، آثارحدیثی وی نشان دهندۀ توانمندی اودرعلم حدیث است ؛ خاصه آن که فقه اونیزفقه روایی است . ازجملۀ آثارحدیثی اوست جز ، حدیثی وبصائرالدرجات ومناقب رواه الحدیث والنوادروفضل قم والکوفه نیزکتاب قرآنی ناسخ القرآن ومنسوخه ومحکمه ومتشابهه (أقا بزرگ طهرانی ، الذریعه ، ج ۲ ، ص ۲۶ ؛ ج ۳ ، ص ۱۲۴ ؛ ج ۵ ، ص ۱۰۰ ؛ مشکور ، ص ۷۵۳ – ۷۵۸) .
پی نوشت ها:
شیخ صدوق، الامامه و التبصره من الحیره، قم.
شیخ صدوق، الامالی، قم.
کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، به کوشش علی اکبر غفاری، قم.
جواد مشکور، المقالات،
آقا بزرگ طهرانی ، محمد محسن، الذریعه الى تصانیف الشیعه ، بیروت .
منبع: نقش شیعه در فرهنگ و تمدن اسلامی
