اشاره:
احمَد بن عَبدُالحَلیم معروف به ابن تَیمیه حَرّانی (۶۶۱–۷۲۸ق) از علمای اهل سنت و اندیشمند تأثیرگذار سلفی بود. ابن تیمیه فتاوا و آراء شاذ و نادر بسیاری دارد و علمای مذاهب عامه و شیعه نقدها و ردیه‌های بسیاری بر آثار او نوشته‌اند. بسیاری از دیدگاههای جریانهای سلفی از جمله وهابیت در اندیشه‌های ابنتیمیه ریشه دارد. نظرات عالمان دینی و نویسندگان، درباره ابن تیمیه بسیار متفاوت است؛ برخی او را ستوده و برخی تا حد کفر نکوهش کرده‌اند.
وهابیّت مدعی است که خداوند هر شب به آسمان دنیا فرود می آید؟ گویا از دیدگاه آنان دنیا در دیگر زمانها از وجود خداوند خالی است!
این ادعای وهابیت که خداوند متعال هرشب به آسمان زمین فرود می آید و در شب عرفه به زمین نزدیکتر می شود، تا دعای بندگان خود را از نزدیک اجابت نماید، خداوند بعد از قرار گرفتن در آسمان زمین ندا سر می دهد و می گوید: آیا کسی هست که مرا بخواند و من او را اجابت کنم،[۱] با تشبیه و تجسیم، چه تفاوتی دارد؟
ابن بطوطه جهانگرد معروف مراکشی در سفرنامهاش می نویسد که ابن تیمیّه را بر منبر مسجد جامع دمشق دیدم که مردم را موعظه می کرد و میگفت : خداوند به آسمان دنیا فرود می آید به همان گونه که من اکنون فرود می آیم, سپس یک پله از منبر پائین آمد. ابن بطوطه می گوید این گفته او مورد اعتراض «ابن زهرا» فقیه مالکی حاضر در مجلس قرار گرفت، ولی مردم از پای منبر برخاستند و «ابن زهرا » را مورد ضرب و شتم قرار دادند و از طرف قاضی حنبلی نیز مورد تنبیه قرار گرفت. اما عمل قاضی حنبلی باعث اعتراض فقها و قضات شافعی و مالکی دمشق واقع شد و موضوع را به حاکم اطلاع دادند و او هم به «ملک ناصر» گزارش داد و ابن تیمیه به دستور وی به زندان افتاد.[۲]
ابوزهره می گوید: ابن تیمیه هم چنان این معنا را تکرار و تاکید می کرد که خداوند فرود می آید و در بالا و پائین وجود دارد.[۳]
پی نوشت:
[۱] . منهاج السنه، ج ۱، ص۲۶۲، العقیده الاصفهانیه، ص ۵۰ ؛ درءالتعارض، ج ۲، ص۲۶٫ اجتماع الجیوش الاسلامیه، ج ۱، ص.۱۱۷؛ توضیح المقاصد و تصحیح القواعد، ج ۱، ص۴۱۳ و ۵۱۵
[۲] . ابن بطوطه؛ رحله ابن بطوطه , ص ۹۶ .
[۳] . ابوزهره، تاریخ المذاهب الاسلامیه، ص ۳۲۰٫
