تکامل برزخی

شبهه

وهابی­ها مدعی است کسی که از دنیا می ­رود، دیگر هیچ بهره ای از زنده ها به آنها نمی ­رسد.

پاسخ شبهه

یکی از مسایلی که در مسأله برزخ مطرح است جریان تکامل برزخی است، یعنی انسان در عالم برزخ از برکات و خیراتی که بعد از مرگ نصیب او می‌شود بهره‌ مند می‌گردد و چه بسا از نسل انسان فرد مؤمنی به دنیا بیاید و برای انسان طلب آمرزش کند که در این صورت اگر فرد صالح بوده درجات بیشتری نصیب او می‌شود و اگر انسان معصیت کار بوده سبب تخفیف یا‌ آمرزش گناهان او خواهد شد. لذا در روایات اسلامی اصرار شده که برای اموات باید طلب آمرزش نمود و یا به یاد آنها کارهای نیک انجام داد.

قرائت فاتحه، اقامه‌ی نماز قضا به نیابت اموات و یا نماز مستحب و هدیه ثواب آن به اموات و هم چنین زیارت، صدقه، یا هر گونه خیرات دیگری که برای اموات انجام می‌گیرد، در واقع نوعی «هدیه» است که از طرف بازماندگان در دنیا برای رفتگان و اموات ارسال می‌گردد و به آنها نیز می‌رسد.

از پیامبر اکرم (ص) روایت شده که فرمودند :‌»

هر جمعه ارواح مومنین مقابل خانه هایشان می‌آیند و هر یک با آواز حزین و گریه‌٬ فریاد می‌زند‌٬ ای اهل و اولاد من‌! ای پدر و مادر من !‌ای خویشان من به ما مهربانی کنید و با آنچه ما برای شما گذاشتیم که اکنون حساب و کتاب و عذابش برای ماست و نفعش برای شما برای ما نیز درهمی یا قرص نانی یا جامه و لباسی هدیه و خیرات کنید تا خداوند از لباس‌های بهشتی به شما بپوشاند . آن گاه رسول خدا (ص) گریه کرد تا حدی که دیگر قدرت بر سخن گفتن نداشت. سپس فرمود : این برادران مرده شما می­ گویند: وای بر ما اگر از آنچه که در دست ما بود در راه خدا انفاق می ­کردیم الآن به شما محتاج نبودیم. آن گاه با حسرت و پشیمانی بر می­ گردند. در خاتمه فرمودند: زود برای مردگانتان صدقه بفرستید.»[۱]

امام صادق(ع)فرمود:

پس از آنکه آدمی از دنیا می رود اجری عایدش نمی گردد الا از سه راه.اول صدقه ای که آن را در ایام حیات خود به جریان انداخته و پس از مرگ تا قیامت جریان داشته باشد مانند موقوفاتی که ارث برده نمی شوند.یا سنت خوبی که پایه گذاری نموده و بعد از او مورد عمل دیگران است.یا فرزند صالحی که وی را به شایستگی تربیت نموده و برای او استغفار می نماید. [۲]

صدقه جاریه معنی وسیعی دارد که حدیث ذیل یکی از آن موارد است.ابن عباس می گوید:

رسول اکرم (ص)فرمود :هفت عامل است که اگرشخصی یکی از آنها را به جای گذاشته باشد،پس از مرگ ثوابش در پرونده عملش ثبت می گردد.کسی که درخت مثمری غرس کند،چاهی حفر کند،قناتی را جاری سازد،مسجدی را بنا کند،قرآنی بنویسد، علمی از خود به جای گذارد و فرزند صالحی تربیت کندکه برایش استغفار نماید.

بنابراین کسی که از خود سنت حسنه ای یا صدقه جاریه یا فرزند صالحی به جای گذاشته تا زمانی که آثار آن خیر باقی و در جریان است نتایج و فوایدش در برزخ عاید وی می گردد،یا ان اجر باعث تخفیف عذاب ویا اتمام ان می شود،یا نعمتش افزون ویا مقامش بالا می رود.

پی نوشت ها:

[۱] . مفاتیح٬ ص۹۰۷

[۲] . محمد بن على‏ابن بابویه، جامعه مدرسین‏، قم‏،  ۱۳۶۲ ش‏، ص ۱۵۱٫