نوجوان در دوران بلوغ، علاوه بر تغییرات جسمى، دستخوش یکسرى تغییرات و علائم روانى مى شود که شناخت این علائم به والدین و مربیان براى درک بهتر نوجوان، برخورد صحیح و منطقى با وى و رفتار مناسب با شرایط روانى و رفتارى آنان کمک زیادى مى کند.
بلوغ به چهار مرحله تقسیم مى شود:
مرحله قبل از بلوغ که بین ۱۲-۱۰ سالگى قرار دارد. ولى گاهى بلوغ جسمى نیز در این مرحله اتفاق مى افتد.
مرحله ۱۳ تا ۱۴ سالگى که معمولاً مرحله بلوغ جسمى است.
مرحله بعد از بلوغ یا مرحله اواسط نوجوانى که مرحله ۱۶-۱۵ سالگى است.
مرحله ۱۷ تا ۱۹ سالگى که اواخر بلوغ و مرحله تکامل رشد جسمى است.
ویژگی هاى روانى و رفتارى بلوغ در دختران ۱۴ – ۱۰ ساله
این ویژگی‌ها عبارتند از:
میل به گوشه گیرى، حساسیت بسیار نسبت به انتقاد دیگران، بى قرارى، بى ثباتى، تحریک پذیرى، نوسان در خلق و خو، مخالفت با خانواده و دوستان و به طور کلى جامعه، در رؤیا فرو رفتن، شرم و حیاى مربوط به تغییرات ناشى از بلوغ جنسى، تنبلى و سستى، نافرمانى از بزرگ ترها، خیره سرى و خودرأیى، نداشتن احساس امنیت و اعتماد به نفس، مقاومت در برابر پند و اندرز والدین، تمایل شدید به ارتباط نزدیک با دوستان و گفتگوهاى پنهانى و طولانى با آنها، حساسیت نسبت به آراستگى ظاهر خود و صرف وقت جلوى آینه. نوجوانان در این سنین، لباس پوشیدن به شیوه اى متفاوت با معیارهاى خانواده و همسان، با گروه هم سن و سال خود را ترجیح مى دهند.
این علائم که حدود یک سال پیش از بلوغ آغاز مى شود، در مرحله جنسى رو به شدت مى گذارد و در مراحل پایانى بلوغ بتدریج کاهش مى یابد. باید به تفاوتهاى فردى بین نوجوانان توجه داشت، یعنى اینکه ممکن است این علائم به صورت یکسان در همه نوجوانان ظاهر نشود، ضمن آنکه اغلب نوجوانان احساسات و عواطف خود را در این مرحله از رشد بروز نمى دهند.
ویژگى هاى روانى و رفتارى بلوغ در دختران ۱۹-۱۵ ساله
بیشتر دختران در سنین ۱۹-۱۵ بالغ شده اند. دختران حدود ۲ سال زودتر از پسران بالغ مى شوند.
تعدادى از دختران، رشد جنسى را که مهمترین تغییر در این دوره است، خوشایند و برخى آن را موجب ناراحتى و دستپاچگى خود مى دانند.
منبع: روزنامه هگمتانه
