یکى از شیوه‌هاى بد و غیر مشروع در برخورد با اندیشه‌هاى مخالف، توهین و فحاشى است، در حالى که قرآن کریم با صراحت تمام این گونه اعمال را رد کرده و فرموده است:
«و لا تسبّوا الّذین یدعون مِن دونِ اللّه فیسبّوا اللّه عَدْواً بغیر علم…؛(۱)
به کسانى که جز خدا را می‌خوانند، دشنام مدهید، آنان نیز از روى دشمنى و به نادانى خدا را دشنام خواهند داد».
حضرت علی(علیه السلام) وقتى که شنید لشکریانش به لشکریان معاویه دشنام داده‌اند، فرمود:
«إنى أکره لکم أن تکونوا سبّابین و‌لکنکم لو وصفتم أعمالهم و ذکرتم حالهم کان أصوب فى القول و أبلغ فى العذر و قلتم مکان سبّکم إیّاهم، اللّهم احقن دمائنا و دمائهم و أصلح ذات بیننا و بینهم و اهدهم من ضلالتهم حتى یعرف الحق من جهله و یرعوى عن الغى و العدوان من لهج به».(۲)
من خوش ندارم که شما دشنام‌دهنده باشید، امّا اگر کردارشان را بیان می‌کردید و حالاتشان را یاد‌آور می‌شدید، به صحیح نزدیک‌تر و از نظر معذور بودن، رساتر بود. (اى کاش) به جاى دشنام به آنان، می‌گفتید: خداوندا! خون ما و آنان را حفظ کن، بین ما و بین آنان را اصلاح نما و هدایتشان نما تا هر که حق را نمی‌داند آن را بشناسد و هر که حریص در ظلم و عدوان است، از آن برگردد».
قرآن مجید و امام اول شیعیان هر دو در پرهیز از توهین و فحاشى اصرار دارند و ما که خود را از پیروان راستین این دو می‌دانیم، انواع فحش‌ها و ناسزاها در بیانمان حکمفرماست، به کافران و مشرکان و یهودیان و… بد زبانى می‌کنیم بماند، حتى مسلمانان نیز از فحش، لعن و توهین بی‌بهره نیستند.
به سخنان خود و دیگران از صبح تا شب توجه و دقت کنید و یا آنها را با ضبط صوت، ضبط کنید و دوباره گوش کنید تا معلوم گردد که چه قدر ناسزا ـ صبح تا شب در بین افراد ـ رد و بدل می‌شود. وقتى ناسزا به لشکریان معاویه جایز نباشد و وقتى به کفار و مشرکان، فحاشى ممنوع باشد، روشن است که فحش دادن به یک فرد مسلمان، گناه کبیره است.
سخنان ناروا در این زمان، زشتى بیشترى دارد، زیرا که با پیشترفت علوم و فنون، همه از حال یکدیگر باخبرند و وقتى می‌شنوند که شیعیان هر سخنى را بر زبان جارى می‌سازند، به دین و ائمه ما بدبین می‌شوند که این خود گناهى بس بزرگ است. ائمه اطهار(علیهم السلام) به ما سفارش کرده‌اند:
تلاش کنیم تا براى آنان زینت باشیم:
«کُونُوا لنا زَیناً و لا تکونوا عَلَینا شَیناً؛(۳)
براى ما زینت باشید و موجب زشتى مباشید».(۴)
علاوه بر این، وقتى ما فحش بدهیم و معبودان یا محبوبان آنان را مورد لعن قرار دهیم، آنان هم مقابله به مثل می‌کنند و معبود یگانه و یا پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه(علیهم السلام) را که محبوب ما هستند، مورد اهانت قرار می‌دهند و آیه‌ى قرآن دقیقاً به همین نکته اشاره کرده است. در روایت است که پیامبر‌اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) به فردى که از او سفارشى خواست فرمود:
«لا تسبّوا النّاس فتکتسبوا العداوه بینهم؛
به مردم فحش ندهید تا کسب عداوت میان آنها کنید.(دشمنتان شوند)».(۵)
نویسنده: احمد عابدینى
پی‌نوشت‌ها
۱- انعام/ ۱۰۸؛
۲- نهج البلاغه؛ خطبه۲۰۶؛
۳- ابوالفضل طبری؛ مشکوه الانوار، ص ۱۷۳؛
۴- وسائل الشیعه؛ ج۱۲، ص۸؛
۵- اصول کافی؛ ج۲، ص۳۶۰؛
