Calr Brockelmann
(1868 – 1956 م.)
خاورشناس نامدار آلمانى، كه فارغ التحصيل دانشگاههاى رشتوك و اشتراسبورگ واستاد دانشگاههاى بروتسلاو، بروكسل، برلين و كونيگسبرگ، در تاريخ اسلام و زبانهاى شرقى بود.
وى در سال 1922 در برلين مؤسسه خاورشناسى را تاسيس كرد و در سال 1946رياست كتابخانه جمعيت آلمانى خاورشناسان را عهده دار شد.
بروكلمان نويسنده دهها مقاله و كتاب در مباحث مربوط به تاريخ ادبيات اسلامى است.
در مورد فرقه هاى اسلامى، مقالاتى درباره عبدالقادر بغدادى فرقه شناس و نويسنده الفرق و باقلانى از دانشمندان اشعرى و سيدمرتضى دانشمند شيعه و ماوردى متفكر معتزلى دردائرة المعارف اسلام چاپ ليدن دارد.
همچنين پس از تحقيق كتاب الفرق بين الفرق عبدالقاهر بغدادى، ملاحظاتى در توضيح پاره اى نكات به صورت مقاله اى در مجله عالم شرقى، (1925/19) ( Die Welt des Orients ) منتشر كرد.
كتاب ديگر بروكلمان Die Geschichte Der Natioen Und Islamische Stasten نام داردو در سال 1939 به آلمانى منتشر شد.
اين اثر توسط نسيه امين فارسى و منير بعلبكى باعنوان تاريخ الشعوب الاسلامية (بيروت، دارالملايين، 1948) به عربى ترجمه و منتشر شد.
وآقاى هادى جزايرى آن را به عنوان تاريخ ملل و دول اسلامى به فارسى ترجمه كرد.
در اين اثرمباحث مفيدى در تحليل فرقه ها يا مطالب تاريخى آنها آمده است.
بروكلمان كتابى با عنوان Geschichte Der Arabischen Litteratur در دو جلد (برلين،1902 – 1898) و مجددا به كوشش بريل (ليدن، 1942 – 1937) همراه با سه جلد ملحقات منتشر كرد.
عبدالحليم نجار نويسنده مصرى ترجمه عربى آن را با عنوان تاريخ الادب العربى آغاز نمودو با درگذشت نجار يعقوب بكر و رمضان عبدالتواب ترجمه آن را به پايان بردند.
با توجه به اينكه ادبيات در نظر بروكلمان به معناى مصطلح آن به كار نرفته، بلكه به معناى فرهنگى عربى – اسلامى است.
از اين رو مشتمل بر اطلاعات فراوانى درباره فرقه هاى اسلامى است.
براى نمونه فصلهايى با عناوين مذاهب شيعه، زيديه، اماميه، قرامطه، اسماعيليه و علويه دارد.
