توحید که اساسی‌ترین باور دینی و مذهبی مسلمانان بلکه سایر ادیان الهی است؛ از نگاه وهابیت به گونه ­ای ترسیم شده که سر از تجسیم و تشبیه در آورده است، وهابیت، خداوند متعال را دارای «حَـدّ»، دست، پا و صورت و… می‌داند.

قابل توجه این که وهابیان خدای تبارک و تعالی را محدود به مکان خاص و اعتقاد به آن را واجب می­ دانند و کسانی را که منکر «حدّ» برای خداوند هستند، بدعت­ گذار، مشرک، کافر و زندیق می­ خوانند!.[۱]

وهابیان معتقدند که خداوند دارای صورت، چشم، گوش، دست، پا و … است، برای خدا جاه و مکانی نیز در نظر گرفته و کمال معرفت به ذات مقدّس الهى را در این دانسته­ اند که انسان معتقد شود خداى متعال بالاى همه مخلوقات و بر روى عرش و کرسى قرار گرفته است و گاهی بر اثر خستگی، پا را روی پا قرار می­دهد و به استراحت می­پردازد! و اگر کسی چنین خدایی را انکار کند، گمراه و کافر است..[۲]

در یکی از کتب فتوایی وهابیان، در پاسخ به این سؤال که امام مسجد قریه ­ای معتقدند که خداوند در جای خاصی نیست؛ یعنی منزّه از مکان است. حکم نماز به امامت این شخص چگونه است؟ لجنه در پاسخ به این پرسش می­ گوید: این­گونه افراد (منکرین مکان برای خدا) کافرند و نماز به امامت آنها صحیح نیست: «أنهم کفار، لاتجوز الصلاه خلفهم و لاتصح».[۳] سپس می­ گوید: «هرکه مخالف این دیدگاه باشد یا در آن طعن بزند، او مبتدع و خارج از جماعت است: «فمن خالف شیئاً من هذه المذاهب او طعن فیها فهو مبتدع، خرج من الجماعه».[۴]

در کتاب اثبات الحد لله آمده است: «و لله عزّوجل عرش و للعرش حمله یحملونه و لله عزّوجل علی عرشه و له حدّ یتحرک و یتکلم و ینظر و یضحک و یفرح؛[۵] برای خداوند عرشی است، و برای عرش حاملانی است که آن را حمل می­ کنند، و همچنین خداوند محدود است، حرکت می ­کند، حرف می ­زند، نگاه می­ کند، می­ خندد و شادی می­ کند»!

اما سؤالات:

  1. این عقاید وهابیت با عقاید یهود و مجسمه چه تفاوتی دارد؟
  2. آیا از نظر وهابی ها تفاوت خداوند با یک انسان مقتدر در چیست؟
  3. آیا خدایی که مانند انسان است و دارای چشم و گوش و پا بوده و از جایی به جایی می رود، چرا یک بار به زمین نمی آید و خود را به بندگانش نشان نمی دهد؟ چرا خدایی که مانند انسان است از بندگانش فاصله گرفته و در میان آنان زندگی نمی کند؟
  4. آیا خدایی که مانند انسان است و نیاز به مکان دارد، نیازی به غذا و لباس هم دارد؟

پی نوشتها

[۱] . شرح العقیده السفارینیه – الدره المضیه فی عقد أهل الفرقه المرضیه، محمد بن صالح بن محمد العثیمین (المتوفى: ۱۴۲۱هـ)، ص ۲۳۷.

[۲] . سلسله مؤلفات العثیمین: محمد بن صالح عثیمین، ج۴، ص ۳۴۵.

[۳] . فتاوی اللجنه الدائمه للبحوث العلمیه: احمد بن عبدالرزاق الدّویش، ج۷، ص۳۶۱.

[۴] . همان.

[۵] . اثبات الحد، ص۱۱۶.

نویسنده: حمید رفیعی