اعمال نیمه شعبان

اشاره:

حقیقت عبودیت و بندگى خداوند دعاست. دعا رو آوردن همه نیاز است به درگاه غنى مطلق چه اینکه اعتبار انسان به درگاه خالق بى همتا به همین دعاست و هدف از آفرینش تمامى موجودات به بندگى و اطاعت آنان است. اگرچه همه ایام مبارک است اما در بین ایام سال ماه شعبان و و در بین شعبان، نیمه آن به جهت تعلق به شخصیتى که جان جانان و فرمان فرماى فرامین ممکنات است، اعتبار آن را صد چندان مى کند نیمه شعبان لیله القدر همه اولیاء و عاشقان خداست. آنان که دل در گرو معبود بسته‌اند و رنج و محنت غروب غمبار غیبت را به تن خریده‌اند چشم انتظار صبح صادق صداقت و عدالتند.

امام على علیه السلام به نقل از پیامبر صل الله علیه و آله مى فرماید:

«خداوند متعال در شب نیمه شعبان فرشته‌اى را نازل فرموده که از غروب خورشید تا طلوع فجر ندا مى دهد:

«آیا توبه‌کننده‌اى در این شب است تا او را بیامرزم و آیا طالب رزقى است تا او را رزق بدهم».[۱]

امام محمد باقر علیه السلام، در فضیلت شب نیمه شعبان مى فرماید: «شب نیمه شعبان، پس از شب قدر بافضیلت‌ترین شب‌هاست. در آن شب خداوند به بندگان عطا مى کند و بر آنان منت نهاده و ایشان را مى بخشد بنابراین در تقرب به خدا در آن شب کوشش کنید، زیرا خداوند به ذات خود قسم یاد کرده هیچ سائلى را در آن شب رد نکند مادامى که درباره معصیت از خداوند چیزى نخواهد.» [۲]

در روایتى دیگر امام رضا علیه السلام هم درباره فضیلت این شب فرمود: «این نیمه شعبان است که خداوند، بنده‌ها را از آتش جهنم آزاده نموده، گناهان کبیره آنان را مى آمرزد. بنابراین در این شب ذکر خداوند تبارک و تعالى و دعا و استغفار زیاد داشته باشید زیرا که پدرم فرمود: دعا در این شب مستجاب است.»[۳]

شب نیمه شعبان فضیلت‌هاى زیادى دارد که افق آن در تشبیه پیامبر اعظم صل الله علیه و آله نمایان است. ایشان مى فرماید: «على بن ابى طالب در میان اهل بیت پیامبر صل الله علیه و آله به مانند فضیلت نیمه شعبان بر سایر ایام است».[۴]

براى این شب عزیز و مبارک که میلاد سلطان عصر و قلوب است، اعمالى است که این اعمال بر دو قسم است:

۱. دعاها و زیارات ۲. نماز

اما قسم اول:

۱. غسل.

۲. احیاء این شب به نماز و دعا واستغفار.

۳. زیارت سالار شهیدان مولى الکونین ابا عبدالله الحسین علیه السلام که افضل اعمال این شب است.

که اقل زیارت این است که بر بامى برآید و به طرف راست و چپ نگاه کند پس سر به آسمان بلند کند و به این کلمات آن امام همام را زیارت کند:

«السلام علیک یا ابا عبدالله، السلام علیک و رحمه الله و برکاته».

نقل دیگرى در زیارت حضرت سید‌الشهداء علیه السلام

 استاد بزرگوار حضرت آیت‌الله العظمى وحید خراسانى دامت‌برکاته مى فرمودند:

هر کس به این کلمات در هر زمان و مکان اباعبد‌الله الحسین علیه السلام را مورد خطاب قرار دهد برایش ثواب زیارت کامل امام حسین علیه السلام نوشته شود که همانند زیارت خدا مى توان در عرش کبریایى است و آن کلمات این است:

سه مرتبه بگویید «السلام علیک یا اباعبدالله و على المستشهدین بین یدیک و رحمه الله و برکاته».

و البته براى امام حسین علیه السلام در این شب زیارت مخصوص دیگرى نقل شده که در باب زیارات امام حسین علیه السلام حاج شیخ عباس قمى در کتاب شریف مفاتیح الجنان بدان اشاره فرموده است.

۴. خواندن دعاى کمیل.

۵. خواندن این دعا که بمنزله زیارت امام زمان علیه السلام است. «اللهم بحق لیلتنا هذه و مولودها … ».

۶. دعایى که امام صادق علیه السلام فرموده‌اند: «اللهم انت الحى القدیم …».

۷. دعایى که پیامبر اکرم صل الله علیه و آله فرمودند: «اللهم انت الحى القیوم …».

۸. خواندن این دعا: الهى تعرض لک فى هذا اللیل …».

۹. خواندن صلوات که هر روز بعد از زوال (بعد از نماز ظهر) مى خوانند: « اللهم صل على محمد و آل محمد شجره النبوه …».

۱۰. هر یک از «سبحان الله و الحمد لله و الله اکبر و لا اله الا الله» را ۱۰۰ مرتبه بگوید.

و اما نمازها

۱. پس از نماز عشاء، دو رکعت نماز بخواند در رکعت اول حمد و سوره قل یا ایها الکافرون و در رکعت دوم سوره مبارکه حمد و سوره قل هو الله احد و نماز را تمام کند، بعد از سلام، سبحان‌الله ۳۳ مرتبه، و الحمد لله ۳۳ مرتبه و الله اکبر ۳۴ مرتبه.

سپس این دعا را بخواند: «یا من الله ماجأ العباد …».

۲. خواندن نماز جناب جعفر طیار که کیفیت آن چنین است: چهار رکعت است، همانند نماز صبح در نماز اول بعد از سوره مبارکه حمد، سوره اذا زلزلت الارض زلزالها و در رکعت دوم بعد از حمد سوره والعادیات. و در نماز دوم رکعت اول بعد از سوره حمد اذا جاء نصر الله والفتح و در رکعت دوم بعد از حمد، سوره قد هو الله احد. در این چهار رکعت در حالت قیام بعد از تمام شدن حمد و سوره، ذکر سبحان‌الله و الحمد لله و لا اله الا و الله اکبر را ۱۵ مرتبه مى گوید و در رکوع ۱۰ مرتبه و پس از رکوع در حالت ایستاده ۱۰ مرتبه و در سجده اول ۱۰ مرتبه و بعد از اینکه سر برداشت و نشست ۱۰ مرتبه و در سجده دوم، ۱۰ مرتبه و پس از آن که از سجده دوم سر برداشت باز ۱۰ مرتبه که مجموع این تسبیحات ۳۰۰ مرتبه مى شود.

۳. خواندن ۴ رکعت نماز: در هر رکعت حمد یک مرتبه و پس از حمد قل هو الله احد ۱۰۰ مرتبه مى خواند و بعد از اینکه نماز تمام شد این دعا را مى خواند: «اللهم انى الیک فقیر …».

۴. خواندن صد رکعت نماز (۵۰ تا دو رکعتى) در هر رکعت یک مرتبه حمد و ۱۰ مرتبه سوره قل هو الله احد.

۵. شش رکعت نماز در هر رکعت بعد از سوره حمد، سوره یس. تبارک الملک و سوره توحید.

پى نوشت:

[۱] . ثواب الاعمال، ج۳، ص۳۲۳؛ بحارالانوار، ج۹۸، ص۴۱۵.

[۲] . مصباح المتهجد، ص۸۳۱، مصباح الزائر، ص۴۰۵، مفاتیح الجنان، اعمال شب نیمه شعبان.

[۳] . مصباح المتهجد، ص۸۳۷.

[۴] . بحارالانوار، ج۳۷، ص۵۲.

به قلم ؛ اسد الله مصطفوى

منبع :مجله امان ، شماره ۱۲