رعایت نظافت و پاکیزگی در همه جا و براى تمام افراد اعم از زن و مرد، لازم و ضروری است. انسان باید بدن و لباسش را همیشه تمیز نگه دارد. دست کم هفته‌اى یک مرتبه به حمام برود. هر روز صبح دست و صورتش را با آب و صابون بشوید. دندان‌هایش را مسواک کند. موهایش را شانه بزند. موهاى سر و صورتش را اصلاح کند. هر روز پاهایش را بشوید تا بوى بد ندهد. جوراب‌هایش همیشه تمیز باشد. لباس‌هایش شسته و پاکیزه باشد. به مقدار توانایى و در حدود استطاعت مالى‌اش لباس‌هاى خوب و زیبا بپوشد.
اسلام درباره نظافت و پوشیدن لباس زیبا فراوان سفارش کرده است، به گونه‌ای که پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) در این باره مى‌فرماید: «نظافت جزو ایمان است».[۱]
حضرتش در باره مسواک زدن دندان می‌فرماید: «آن قدر جبرئیل درباره مسواک به من سفارش کرد که بر دندان‌هایم ترسیدم».[۲]
امام على(علیه السلام) در مورد نظافت و زیبایی فرمود: «خداوند، زیبا است و زیبایى را دوست دارد، و دوست دارد که آثار نعمت‌هایش را بر بندگانش ببیند».[۳]
یکی از چیزهایی که در این مسئله شایان دقت است، این است که پاکیزگى و زیبایى اختصاص به زنان ندارد، بلکه مردان هم باید به ظاهر و سر و وضع خویش برسند و تمیز و شیک باشند. عده‌ای از مردها اساساً مقیّد به نظافت و زیبایی نیستند. به اصلاح سر و صورت چندان توجه ندارند. با لباس‌هاى کثیف و موهاى ژولیده در منزل و در حضور مردم ظاهر مى‌شوند و… .
البته، شاید بیشتر مردها به زینت کردن و نظافت و شیک‌پوشى مقیّد باشند، ولى آن‌را براى خارج از منزل انجام مى‌دهند. وقتى مى‌خواهند به اداره، بازار، خیابان و یا مجلس مهمانى بروند، سر و صورتشان را اصلاح مى‌کنند، موهاى خود را شانه مى‌زنند، بهترین لباس‌ها را مى‌پوشند و از منزل خارج مى‌شوند، اما وقتى به منزل باز مى‌گردند، لباس‌هاى اتو کرده و زیبا را از تن در آورده، لباس‌هاى مندرس و کثیف را مى‌پوشند. کمتر اتفاق مى‌افتد که در منزل موهاى‌شان را شانه بزنند و به آرایش و زیبایى مقیّد باشند. نظافت، آرایش و شیک پوشى را تنها براى خارج منزل و براى مردم بیگانه مى‌گذارند، اما به فکر خانواده‌شان نیستند.
توجه به این نکته ضروری است، همان‌گونه که مرد نمى پسندد همسرش خانم ژولیده‌اى باشد، بلکه انتظار دارد خانم در منزل به سر و وضع خود برسد، و تمیز و زیبا باشد، باید مطمئن باشد که همسرش نیز از او چنین انتظاری را دارد. او نیز از شوهر ژولیده و بدقیافه بدش مى‌آید و دوست دارد همیشه شوهرش را زیبا و مرتب ببیند.
در روایتی از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است: «مرد باید قیافه و ظاهر آراسته داشته باشد که موجب تمایل بیشتر همسرش گردد».[۴]
همچنین راوی مى‌گوید: امام علی(علیه السلام) را دیدم که موهای خود را با حنا رنگین کرده بود. گفتم. خضاب کرده‌اید؟ فرمود: آرى. مرتب و مهیا بودن باعث عفت زنان مى‌شود. به واسطه نامرتبى و مهیا نبودن مردان است که زنان، عفت خویش را از دست مى‌دهند.[۵] حضرت در ادامه همین روایت می‌فرماید: از اخلاق پیامبران، نظافت، پاکی و تمیزی، اصلاح سر و صورت… است.
نقل شده است؛ گروهی از مردم به حضور امام باقر (علیه السلام) رسیدند، در حالی که امام خضاب کرده بود. آنان از علت خضاب کردن آن حضرت، پرسیدند. امام (علیه السلام) فرمود: چون زنان از آراستگی شوهر خویش شادمان می‌شوند، من برای همسرانم خضاب کرده و خود را آراسته‌ام.
راوی می‌گوید: من به همراه یکی از دوستانم به منزل امام باقر(علیه السلام) رفته، بر او وارد شدیم. بر خلاف تصور خویش، آن حضرت را در اتاقی مفروش، آراسته و زینت شده یافتیم و بر دوش وی پارچه‌ای به رنگ گل‌های سرخ مشاهده کردیم. محاسن را قدری کوتاه کرده و بر چشمان سرمه کشیده بود. ما مسائل خود را با آن حضرت در میان گذاشتیم و سؤال‌هایمان را پرسیدیم و از جا برخاستیم. هنگام خارج شدن از منزل، امام به من فرمود: همراه با دوستت، فردا هم نزد من بیایید. گفتم بسیار خوب، خواهیم آمد. چون فردا شد، با همان دوستم به خانه امام رفتیم، ولی این بار به اتاقی وارد شدیم که در آن، جز یک حصیر، هیچ امکاناتی نبود و امام، پیراهنی خشن بر تن داشت.
در این هنگام امام به رفیق من رو کرد و فرمود: ای برادر بصری! اتاقی که دیشب مشاهده کردی و در آن‌جا نزد من آمدی از همسرم بود که تازه با او ازدواج کرده‌ام و در واقع آن اتاق، اتاق او بود و لوازم آن نیز، لوازم و امکاناتی است که او آورده است. او خودش را برای من آراسته بود و من نیز می بایست عکس‌العمل مناسبی داشته باشم و خودم را برای او بیارایم و بی‌تفاوت نباشم. امیدوارم از آنچه دیشب مشاهده کردی، به قلبت گمان بد راه نداده باشی.
رفیق من در پاسخ امام گفت: به خدا قسم، بدگمان شده بودم، ولی اکنون خداوند آن بدگمانی را از قلبم زدود و حقیقت را دریافتم.[۶]
آنچه از این حدیث استفاده می‌شود، این است که امام (علیه السلام) از همسرش انتظار ندارد که چون او بر حصیر بنشیند و لباس خشن بر تن کند. و آنچه که از مجموع مطالب ارائه شده به دست می‌آید، این است که نظافت، تمیزی و آراستگی ظاهری برای مردان، مورد سفارش جدی اسلام و پیشوایان دین بوده است.
پی‌نوشت‌ها
[۱] . مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج ۵۹، ص ۲۹۱، مؤسسه الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.
[۲] . کلینی، کافی، ج ۶، ص ۴۹۶، باب السواک، دار الکتب الاسلامیه، تهران، سال ۱۳۶۵ ش.
[۳] . حر عاملى، وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۵، مؤسسه آل البیت علیهمالسلام قم، ۱۴۰۹ ق. «قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِنَّ اللَّهَ جَمِیلٌ یُحِبُّ الْجَمَالَ وَ یُحِبُّ أَنْ یَرَى أَثَرَ نِعَمِهِ عَلَى عَبْدِهِ».
[۴] . ابن شعبه حرانى، حسن بن على، تحف العقول عن آل الرسول صلى الله علیه و آله، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، ص ۳۲۳، جامعه مدرسین – قم، چاپ: دوم، ۱۴۰۴ق.
[۵] . وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۲۴۶، «قَالَ مِنْ أَخْلَاقِ الْأَنْبِیَاءِ التَّنَظُّفُ وَ التَّطَیُّبُ وَ حَلْقُ الشَّعْرِ وَ کَثْرَهُ الطَّرُوقَهِ الْحَدِیثَ».
[۶]. بحار الأنوار، ج ۴۶، ص ۲۹۳٫
منبع: اسلام کوئست نت
