اعتراف به گناه و فروتنی در برابر خدا پیش از اظهار حاجت
یکی از آداب و مقدمات دعا اعتراف به گناه پیش از اظهار حاجت است. این امر گویاى گسستن از خلق و پیوستن به حقّ و فروتنى نفس است «و کسى که براى خدا فروتنى کند خداوند مرتبه او را بلند مى گرداند»؛ «و خدا در نزد دلهاى شکسته است.» روایت شده است: «عابدى هفتاد سال خداوند را عبادت کرد در حالى که روزها را روزه مى …
استجابت دعا
خداوند متعال در قرآن کریم وعده داده که حتماً دعاى بندگان را مستجاب نماید: «وَ إِذا سَأَلَکَ عِبادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَهَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ فَلْیَسْتَجِیبُوا لِی وَ لْیُؤْمِنُوا بِی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ»[۱] یعنی و هنگامى که بندگان من از تو درباره من سئوال کنند [بگو] من نزدیکم و دعاى دعاء کننده را بهنگامى ک…
آغاز دعا با ذکر خدا و صلوات بر محمد و آل محمد
یکی از آداب دعا این است که پیش از دعا خواستن خدا را به اوصاف و آسامی او یاد کند. و ابتدا به سؤال نکند. سلمه بن اکوع گفته است: «هیچگاه نشنیدم پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم دعا را آغاز کند، جز این که آن را با گفتن سبحان ربّى العلیّ الأعلى الوهّاب شروع مىکرد».[۱] در خبر از آن حضرت نقل شده که…
تزاحم دعاها مانع استجابت دعا
گاهی شخصی که از ستم دیگران به ستوه آمده، علیه ستمگران دعامی کند و از خداوند انتقام خود را می طلبد ولی در همین حال این شخص به ظاهر مظلوم به خاطر ستمی که خود به دیگری کرده، مورد غضب قرار گرفته است. همین تزاحم دعاهامی تواند مانع استجابت گردد. تزاحم در حدیث قدسی یکی از موانع دعا معرفی گردیده است خداوند متعا…
رعایت عظمت و کبریایی خداوند در دعا
از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرموده است: «ادب دعا را نگهدار و بنگر چه کسى را مى خوانى، و چگونه او را مى خوانى و براى چه او را مى خوانى. عظمت و کبریایى خداوند را رعایت کن، و علم او را به آنچه در ضمیر تو است، و آگاهى او را بر اسرار تو و آنچه از حقّ و باطل در درون تو نهفته است به چشم دل بنگر، …
ادب باطنی شرط اجابت دعا
آنچه اساس اجابت دعاست عبارت از توبه، ردّ مظالم و رو آوردن به خدا با اراده قوى است زیرا این مهمترین سبب اجابت است، روایت شده که گفته است: در زمان موسى علیه السلام قحطى سختى مردم را فرا گرفت. موسى علیه السلام به همراه بنى اسرائیل بیرون آمد و براى آنها طلب باران کرد؛ لیکن باران نبارید و سه بار این کار ر…
بی توجهی به واسطه ها مانع استجابت دعا
خداوند متعال خالق هستی و پدیدآورنده نظام و سنن حاکم بر آن است، لذا دوست دارد انسانها به این نظام احترام گذاشته، و در وصول به خواسته هایشان آن را از نظر دور نداشته و در عین حالی که تاثیر وسایل را در مقاصد خود به ذات حق مستند می کنند، برای برآورده شدن نیازهای خود، آنها را نیزبه کار بندند.
بر این اساس…
برخی از شرایط استجابت دعا
از زوایـای مـخـتـلـفی می توان درباره دعا تحقیق کرد، اما عمده مـسـئـلـه در ایـن بـاب کـه غالب مردم به آن توجه زیادی دارند، مـسـتـجـاب نشدن دعا است. بسیاری از مردم شکایت می کنند که چرا ایـن همه دعا می کنیم، به اجابت نمی رسد. نظر به اهمیت این بحث عوامل عدم استجابت دعا را به اجمال بررسی می کنیم.
نشنا…
تنافی با سنتهای آفرینش مانع اجابت دعا
خواسته ای که در دعا عرضه می شود، باید مخالف سنت های الهی که خداوند بر پایه حق و حکمت بنا نهاده است نباشد. از جمله سنت های خداوند این است که برای هر یک از انسانها اجلی قرار داده که در صورت حتمی بودن گریز از آن نیست. بنابراین اگر کسی دعا کند که بخواهد خدا عمر بی پایان به او بدهد و یا مریضی را که اجل حتمی ا…
نبود قابلیت در موضوع مانع اجابت دعا
قرآن کریم در واقعه طوفان نوح علیه السلام پس از آن که درخواست حضرت، مبنی بر نجات فرزندخویش، را نقل می کند، می فرماید: «قالَ یا نُوحُ إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ أَهْلِکَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَیْرُ صالِحٍ فَلا تَسْئَلْنِ ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنِّی أَعِظُکَ أَنْ تَکُونَ مِنَ الْجاهِلینَ»[۱] دعا کننده باید قبل از دع…
غذاى حرام مانع استجابت دعا
غذاى حرام، یکى از مؤثّرترین عواملى است که مانع قبولى عبادات و استجابت دعا میشود. سفارش به کسب روزى حلال و پرهیز از غذاى حرام، در کلام گهربار اهلبیت علیهم السلام ظهور برجستهاى دارد و آن ذوات مقدّس براى این موضوع اهمیت ویژهاى قائل بودهاند. از اهل بیت معصومین نقل شده که «أَطِبْ کَسْبَکَ تُسْتَجَبْ دَعْ…
گناه و صفات رذیله مانع اجابت دعا
یکى از موانع مهم اجابت دعاى انسان، ارتکاب گناه است. انسانى که از امر خداى سبحان نافرمانى مىکند، چگونه انتظار دارد دعاى او مستجاب شود؟ همچنین صفات رذیله، اجازه وصول رحمت حق به انسان را نمى دهد. آدمى که حسود، مغرور، متکبر و یا خودخواه است، نباید توقع برآورده شدن حاجات خود را داشته باشد. پول پرستى و ریاست …
ترک امر به معروف و نهى از منکر
ترک امر به معروف و نهى از منکر از موانع استجابت دعا
اگر فساد اخلاقى و گناه علنى جامعه اى را فراگرفته باشد و در آن جامعه به «امر به معروف و نهى از منکر» اهمیت داده نشود، دعاى هیچ کسى مستجاب نمى گردد. بی تفاوتى، موجب مى شود دعاى افراد متّقى هم پذیرفته نشود. از پیامبر گرامی اسلام نقل شده که «إِذَا لَ…
موانع استجابت دعا
استجابت دعا از نظر قرآن و روایات، حتمى و قطعى است. ولى گاهى اوقات مصلحت بنده در استجابت دعاى او نیست که خداوند جبران عدم استجابت دعاى بنده خویش را مى نماید. در برخى موارد نیز حکمت خداوند حکیم، اقتضاى اجابت دعا را نمى کند. مثلًا خداوند خیر و صلاح بنده خود را در ذخیره سازى اجابت دعاى او براى آخرت مى داند.[…