محمد باقر مجلسی
محمدباقر بن محمدتقی بن مقصودعلی مجلسی (۱۰۳۷ - ۱۱۱۰ق) معروف به علامه مجلسی یا مجلسی دوم، از فقیهان و محدثان مشهور شیعه.
علامه مجلسی از میان شاخههای علوم اسلامی بیش از همه به حدیثنگاری علاقه داشت و به اخباریان نزدیک بود. مشهورترین کتاب او، مجموعه پرحجم حدیثی به نام بحارالانوار است که نقش بارزی در ا…
فیض کاشانی
ملا محمد بن مرتضی بن محمود کاشانی (۱۰۰۷ق/۹۷۷ش-۱۰۹۱ق/۱۰۵۸ش)، معروف به ملا محسن و ملقب به فیض کاشانی، از حکیمان، محدثان، مفسران قرآن کریم و فقهای اخباری شیعه در قرن یازدهم قمری است. او نزد عالمانی همچون ملاصدرا، شیخ بهایی، میر فندرسکی و میرداماد شاگردی کرد.
فیض، در موضوعات مختلف آثار بسیاری نگاشت، تفسیر …
علامه حلی
زندگی و تحصیل علم
او در شب جمعه ۲۹ رمضان سال ۶۴۸ قمری در شهر حله به دنیا آمد.[۱] پدرش یوسف بن مطهر از متکلمان و عالمان علم اصول در حله بود. [۲] او چند سال بیشتر نداشت که با راهنمایی پدرش برای یادگیری قرآن به مکتب رفت و خواندن و نوشتن را در مکتب آموخت. سپس مقدمات و ادبیات عرب و علوم فقه، اصول فقه، ح…
قطب الدین راوندی
تاریخ دقیق ولادت وی مشخص نیست اما محل ولادت او در راوند شهری در نزدیکی کاشان بوده است.[۱] افندی اصفهانی میگوید: نام وی بیشتر با انتساب به جدش یعنی «سعید بن هبه الله» شناخته میشود.[۲] کنیه قطب راوندی، ابوالحسن و ابوالحسین گزارش شده است.[۳]
وی تحصیلات ابتدایی را در راوند نزد پدر و پدربزرگ خویش گذر…
فضل بن شاذان نیشابوری
ابومحمد فضل بن شاذان بن خلیل اَزْدی نیشابوری (د ۲۶۰ق)، متکلم و فقیه امامی بود. طوسی در رجال خود، ابن شاذان را در شمار اصحاب امام هادی(ع) آورده است. وی در بغداد از مشایخی چون محمد بن ابی عمیر (د ۲۱۷ق) بهره برد و با حسن بن علی بن فضّال آشنا گردید. ابن شاذان سپس به کوفه رفت و در آنجا از مشایخی چون حسن بن محب…
محمد بن ابیعمیر
محمد بن ابیعمیر زیاد بن عیسی اَزْدی (درگذشته ۲۱۷ق)، معروف به ابن ابیعمیر محدث امامیه و از اصحاب اجماع در قرن سوم قمری است که محضر سه تن از امامان شیعه(ع) را درک کرده است. بیشتر رجالیان روایات مرسل او را همانند روایات مسندش میپذیرند.
ابن ابیعمیر در بغداد اقامت داشت و از امام کاظم حدیث شنید. در …
زراره بن اعین
زُرارَه بن اَعْیَن بن سُنسُن شَیبانی کوفی، ( حدود ۷۰ - ۱۵۰ق) از اصحاب اجماع و صحابه خاص امام باقر (ع) و امام صادق (ع) و از بزرگترین فقها و متکلمان شیعه. امام جعفر صادق(ع) او را از برترین اصحاب خود برشمرده و درباره او گفتهاست: «اگر زراره نبود، احادیث پدرم از میان می رفت.» و او را به بهشت بشارت داده و ا…
مفسران شیعه در قرن پنجم
۱٫شیخ مفید (۳۳۶ - ۴۱۳ ق)
تاریخ نگار ، فقیه ، متکلم ، مفسر ، محدث ۱درقرن های ۴ و ۵ ق .
محمد بن محمد بن نعمان ، مشهوربه شیخ مفید، اهل بغداد. دربخش های پیش ، درمبحث فقیهان نام دارشیعه ، به شرحی از زندگانی وآثار و عقاید شیخ مفید به تفصیل پرداخته شد. در این جا صرفاً به این توجه داریم که او از مفسران شیع…
مفسرین شیعه در قرن سوم
کلبی ، محمد بن سائب (- ۱۴۶ ق)
تاریخ نگار ، نسب شناس ، مفسر ، عالم علوم قرآن ۱، ازیاران امام محمد باقر(ع) و امام جعفرصادق (ع) .
ابونضرمحمد بن سائب کلبی . درمنابع آمده است که جدش ، بشربن عمرو ، همراه با علی بن ابی طالب (ع) درجنگ جمل شرکت کرد (ابن سعد ، ج ۶ ، ص ۲۵۰ ؛ ابن حجر عسقلانی ، تهذیب التهذیب ،…
مفسران شیعه در قرن چهارم
فرات کوفی
محدث ، مفسردرقرن های ۳ و ۴ ق .
ابوالقاسم فرات بن ابراهیم بن فرات ، اهل کوفه . از شرح احوال وزندگی او اطلاعی دردست نیست وفقط می دانیم که ازرجال نیمۀ دوم قرن ۳ واوایل قرن ۴ ق است . بدین ترتیب ، می توانیم اورا درطبقۀ استادان شیخ کلینی درنظرآوریم . چه بسا وجود تفسیرش اسباب شهرت اورا فراهم آورده است ؛ …
تفاسیر عرفانی شیعه(۲)
نصیرالدین طوسی ، محمد بن محمد (چهرود قم / طوس ۵۹۷ - ۶۷۲ ق)
متفکر ، دانشمند ، فیلسوف ، ریاضی دان ، دولت مرد ، مفسر ، ادیب ایرانی درقرن ۶ و ۷ ق ، همعصرحکومت ایلخانان .
محمد بن محمد بن حسن طوسی ، معروف به خواجه نصیرالدین طوسی ، اهل طوس یا روستای چهرود (یا : جهرود) درحوالی قم . ازدرخشان ترین عالمان …
مفسران شیعه در عصر صفوی( ۲)
ملا فتح الله کاشانی (- ۹۸۸) .
مفسر ، متکلم درقرن ۱۰ ق ، هم عصر حکومت صفویه .
فتح الله فرزند شکرالله ، اهل کاشان . تحصیلات خود را نزد علی بن حسین زواره ای ، شاگرد محقق ثانی ، سپری کرد و از شاگردان خاص او شد و به توسط او از محقق ثانی روایت کرده است . اطلاع از زندگی وی چندان کم است که شگفت می نماید و ش…
مفسران شیعه در قرن های ۱۳ و ۱۴
آقا نجفی اصفهانی (اصفهان ۱۲۶۲ - همان جا ۱۳۳۲ ق)
ازعلمای شیعۀ قرن های ۱۳ و ۱۴ ق .
شیخ محمد تقی رازی ، معروف به آقا نجفی اصفهانی . دراصفهان زاده شد ودروس اولیه را نزد پدرش ، که ازعلمای زمانۀ خود بود ، فراگرفت . سپس به نجف رفت و نزد میرزا محمد حسن شیرازی دانش اندوخت ومیرزا محمد حسن خود سال ها پیش نزد …
تحلیل مبانی و شیوههای تفسیر شیعه
چکیده
مقاله «تشیع و قرآن»(Sheism and the Quran) یکی از مقالات دایره المعارف قرآن لایدن است و دربردارنده مباحثی مانند اصول و شیوههای تفسیر شیعه، نقشِ امامان معصوم شیعه در تفسیر قرآن، اختلاف قرائات، روایات تحریف قرآن، و معرّفی برجستهترین مفسران و تفاسیر قرآنی شیعه میباشد.
نویسنده به عنوان قرآن پژوه خاو…
شیعه، تشیع و قرآن
چکیده
دو مقالهی «شیعه» (Sheia) و (Sheism and the Quran) و «تشیع و قرآن» از مقالات دایره المعارف قرآن لایدن در بردارنده مباحثی مانند معنای لغوی و اصطلاحی واژه «شیعه» در قرآن، نظر شیعه دربارهی قرآن، و مباحثی پیرامون روایات تحریف قرآن میباشد. در این نوشتار مقاله شیعه و بخشی از مقاله تشیع و قرآن ترجمه…
شرایط معجزه در نظر شیعه و اهل سنت
علما و مفسران قرآن هر پدیده بزرگ و فوق طبیعی را معجزه نمی دانند ، بلکه از دیرباز برای تحقق معجزه و اعجاز، ارکان و شرایطی را لحاظ کرده اند، که در صورت نبودن این شرایط ، آن امر خارق العاده از دایره اعجاز بیرون می رود. در این قسمت به نقل و بررسی اقوال مختلف در این مسأله می پردازیم. هر چند در این مورد نیز …