فرهنگ و تمدن شیعه

ژان‌ شاردن‌؛ نخستین‌ ایرانشناس‌ فیلسوف‌+

اشاره: ژان‌ شاردن‌ در سال‌ ۱۶۴۳ م‌.، درست‌ سالى‌ که‌ لوئى‌ چهاردهم‌ به‌ تخت‌ نشست‌، در شهر پاریس‌ متولد شده‌ و در همان‌ محل‌ به‌ تحصیل‌ پرداخته‌ است‌. او پسر مرد جواهرسازى‌ بوده‌ که‌ در میدان‌ دوفین‌ به‌ کار مشغول‌ بوده‌ است‌ و نزد همو است‌ که‌ شاردن‌ از زمان‌ کودکى‌ شناخت‌ سنگهاى‌‌ قیمتى‌ و فن‌ و هنر…

مطالعات اسلام شناسی و شیعه شناسی در دانشگاه های ایالات متحده آمریکا+

اشاره: این دانشگاه یکی از بزرگ ترین و مهم ترین دانشگاه های سراسر ایالات متحده آمریکا است. برنامه مطالعاتی حقوق اسلامی، که در دانشکده حقوق از سال ۱۹۹۱ فعّال شده، مقدّمات تشکیل یک مرکز فراگیر مطالعات اسلامی را در دانشگاه «هاروارد» فراهم آورده است. هم اکنون برنامه مطالعات حقوق اسلامی به دنبال لایه های درون…

نگاه خاورشناسان به احادیث تاریخ اسلام+

اشاره: چاپ نخست کتاب «حدیث در نگاه خاورشناسان» تالیف دکتر فروغ پارسا از سوى دانشگاه الزهراء(س) منتشر و روانه بازار نشر شد. این اثر به بررسى و تحلیل مطالعات حدیث شناختى پروفسور «هارالد موتسکی» برجسته ترین و تاثیرگذارترین حدیث پژوه معاصر غربى مى پردازد. ارتباط اسلام با غرب، پیشینه اى دیرین دارد. هنوز …

پژوهش هاى خاورشناسان درباره نهج البلاغه-

اشاره: نهج البلاغه که مجموعه‌اى است از خطبه‌ها، نامه‌ها و سخنان قصار امیرالمؤمنین على(ع) یکى از مهم‌ترین کتب ادب عربى و سمبل فصاحت و بلاغت در آن زبان شمرده مى‌شود. این کتاب، از دیر باز، مورد توجه عالمان و ادیبان مسلمان واقع شده و سهم فراوانى از پژوهش‌هاى خاورشناسان غربى را نیز به خود اختصاص داده است. شنا…

میخائیل یان دوفویه (۱۹۰۹-۱۸۳۶م )+

اشاره: میخائیل یان دوفویه، مستشرق هلندی، در نهم اوت سال ۱۸۳۶م در هلند به دنیا آمد. وی تحصیلات خود را در رشته الهیات و فلسفه دانشگاه لیدن هلند به پایان رسانید و سپس با انتخاب رشته زبان‏های سامی، به آموختن زبان عربی پرداخت. دوفویه پس از آن دروس خود را ادامه داد و با اخذ مدرک دکترای الهیات، به عنوان مترجم زبان‏ه…

آغاز کتابت و تدوین حدیث از دیدگاه خاورشناسان+

اشاره: از موضوعات مهم در بحث خاورشناسان، زمان کتابت و تدوین حدیث است. اهمیت این بحث از آن رو است که کتابت حدیث، شیوۀ استوارترى در ثبت و ضبط اطلاعات است و از دستکارى عمدى و غیرعمدى اطلاعات تا حد زیادى جلوگیرى مى‌کند در حالى که در نقل شفاهى هر کدام از ناقلان، به راحتى مى‌تواند، مطلبى بر نقل فرد بیفزاید …

ملاحظاتى بر کتاب (مطالعات قرآنى)-

 اشاره: نزدیک به بیست وسه سال پیش در ۱۹۷۷، انتشارات دانشگاه آکسفورد کتابى در زمینه مطالعات قرآنى منتشر ساخت که عرصه مطالعات مستشرقان را در باب اسلام و قرآن بر محققان قدیمى این رشته چون نُلدکه، گلدتسیهر، بِل، شاخت و بلاشر تنگ کرده، و از آن پس در تمام شاخه هاى مطالعات اسلامى در غرب (همچون کلام، ملل و…

آیا آثار مستشرقان قابل اعتماد است؟+

اشاره: موضوع استفاده از منابع و‌ آثار تحقیقى مستشرقان و مورخان خارجى همواره یکى از نکات قابل تأمل پژوهشگران و محققان در امر تاریخ‌نگارى بوده است. بعضى تاریخ‌نویسان معتقدند مستشرقان و تاریخ‌نگاران خارجى در بررسى رویدادهاى تاریخى بویژه تحولات مربوط به ایران و دیگر کشورهاى مسلمان دیدگاهها و جهت‌گیری‌ها…

مرورى بر کتاب سیره پژوهى در غرب-

اشاره: انتشار آثار غربى در باب حدیث، سیره و سنّت نبوى در دو قرن اخیر خصوصاً مقالات و کتاب هاى منتشر شده در دهه هاى پایانى قرن بیستم و آغاز قرن بیست و یکم ادبیاتى نسبتاً غنى در این حوزه پدید آورده که پژوهشگران این حوزه (اعم از مسلمان و غیر مسلمان) را از آشنایى و فهم و سنجش آن گریزى نیست، به ویژه آشنا…

اوتاس، بو آندرس+

اشاره: بوآندرس اوتاس از ایران شناسان معروف سوئد و محقق در زبانهای ایران باستان و هند و اروپایی و زبان و ادبیّات ایران در ۲۶ ماه مه ۱۹۳۸ در جمت لاند از شهرهای شمالی سوئد به دنیا آمده است. وی ابتدا در رشته ریاضیات وارد شده، ولی پس از یک سال به تحصیل در رشته فلسفه و زبان شناسی پرداخته است. در ضمن نزد …

دفاع توماس کارلایل درباره امیر مومنان على (علیه السلام )+

اشاره: محمّد(ص) در اول امر کسانیرا که مستعد و لائق میدید رسالت و دعوت خود را به آنها اظهار نموده با این وصف جز سخریه و استهزاء اجابتى نمیدید. در مدت سه سال سیزده نفر دعوت او را اجابت نموده ایمان آوردند . گرچه سیر دعوت محمّد(ص) کند بوده و لیکن از چنین دعوت مهمى آنهم در آن حال و محل، بایستى انتظار کندى…

پطروشفسکى در میان ایرانیان-

اشاره: ایرانشناسى در روسیه، پیشینه نیرومندى دارد و تاریخ آن به بیش از یک صد و پنجاه سال قبل باز مى گردد. نخستین مرکز ایرانشناسى و زبان فارسى در دانشکده خاورشناسى دانشگاه سن پطرزبورگ ایجاد شده و بعدها که پس از چهار سال از انقلاب اکتبرِ سال ۱۹۱۷، شهر مسکو مرکزیت یافته، در آنجا نیز بخش خاورشناسى ایجاد گشته …

علامه شرف الدین در نوشته هاى خاورشناسان-

اشاره: بخش مهمى از پژوهش هاى خاورشناسان در چند دهه اخیر به بررسى اوضاع و شرایط سیاسى و اجتماعى در کشورهاى اسلامى و اصطلاحاً حوزه اسلام معاصر اختصاص یافته است. از جمله موضوعات مورد توجه آنان در این حوزه، نقش و جایگاه دین در حیات فردى و اجتماعى مسلمانان و تأثیر علما و جنبش هاى دینى در تصمیم گیرى هاى …

شرق‌شناسى غربى در خدمت استعمارگران+

اشاره: اندیشیدن به شرق از جمله دل مشغولی‌ هاى همیشگى اندیشمندان مغرب زمین بوده. میل به شناخت پدیدارها، چیزها و سرزمین‌هاى ناشناخته از رنسانس به بعد شروع به قلیان کرد. به خصوص با اشاعه آئین پروتستانیزم و کالونیسم توسط مارتین لوتر و جان کالوین. طبق بررسی‌هاى ماکس وبر حول نقش مذهب بر اقتصاد، پروتستانیزم …

یوسف صدیق و سرگذشت او در دایره المعارف قرآنى مستشرقان‏+

اشاره‏ تعالیم هدایت‏‌بخش قرآن که چون شمعى فروزان، فراروى انسان‏هاست، از صدر اسلام تاکنون مورد توجه محققان علوم قرآنى قرار گرفته است. آنان حاصل پژوهش‏ها و تدبّرهاى خود را در مورد این کتاب آسمانى در قالب کتاب‏ها و دایرهالمعارف‏ها به جهان علم عرضه کرده ‏اند. از جمله آنها دایرهالمعارف قرآن (Encyclopaedia …

میشل یان دوخویه+

اشاره: میشل یان دوخویه (Michael Jan De Goeje) از شرق شناسان سخت کوش هلندى است ؛ او همٌ خویش را مصروف تحقیق ، تألیف وترجمه متون تاریخى و جغرافیایى کتب و آثار عالمان اسلامى و شرقى کرد. رساله دکتراى او، ترجمه و شرح کتاب "البلدان " اثر مورخ وجغرافیدان نامى شیعه احمد بن ابى یعقوب مشهور به یعقوبى است . ا…