فرهنگ و تمدن شیعه

انگیزه قیام هاى ضد اموى علویان از دیدگاه مستشرقین

مقدمه مستشرقین درباره تاریخ اسلام آثار متعدد و متنوعى دارند که در آن بخشى را هم به قیام هاى ضد اموى منجمله قیام علویان اختصاص داده اند. با مطالعه در این قیام ها مى بینیم که گروهى از خاورشناسان به طرفدارى از امویان پرداخته و کوشیده اند اتهاماتى را که در طول تاریخ به بنى امیه نسبت داده اند کم رنگ جلوه ده…

بررسى دیدگاه خاورشناسان درباره ابن عباس

دانشمندان شیعه و سنى، براى ابن‌عباس در علوم مختلف اسلامى، به ویژه حدیث، جایگاه ممتازى قائل هستند. با این همه صحت هم? روایات منتسب به او به دلیل وجود تناقض در آنها، محل تردید است. از شافعى گزارش شده است که مى‌نویسد: «لم یثبت عن ابن عباس فى التفسیر إلّا شبیه بمائه حدیث»؛ از ابن‌عباس در تفسیر جز نزدیک …

تفاوت سنت و حديث از ديدگاه خاورشناسان(1)

عالمان مسلمان در تعريف حديث آن را گزارش قول، فعل و تقرير معصوم (عليه السلام) دانسته‌اند. واژۀ سنت نيز در شيعه به نفس قول و فعل تقرير معصوم (عليه السلام) گفته مى‌شود که حديث حاکى از آن است. در نتيجه تعبير سنت در جايى به کار مى‌رود که به طور قطع بتوان امرى را به معصوم (عليه السلام) نسبت داده؛ از اين…

خاورشناسان و پژوهش‌هاى قرآنى ؛استشراق و مستشرق

تعريف استشراق استشراق در تعبيرى موجز عبارت از آن دسته از پژوهش‌هاى غربيانى است که در خصوص ميراث شرق و به ويژه مسايلى مرتبط با تاريخ، زبان، ادبيات، هنر، علوم، عادات و سنن آن انجام مى‌پذيرد.1 بنابراين خاورشناس فردى است از ديار مغرب‌زمين که ميراث شرق و هر آن‌چه را که به نوعى به تاريخ و زبان و ادبيات و…

خاورشناسان و رويکردهاى نوين در «جمع قرآن»

چکيده : قرآن کريم، معجزه جاويدان پيامبر اسلام و منشور ابدى اين رسالت پس از 15 قرن همچنان کانون توجه و پژوهش و بررسى انديشمندان مسلمان و غيرمسلمان است. بخش بسيار چشمگيرى از مطالعات خاورشناسان به شناختن قرآن کريم به منزله کتاب مقدس مسلمانان معطوف شده است. اين مطالعات که از اواخر قرن نوزدهم ميلادى بدين…

دين اسلام از ديدگاه متفكران غربى

قطره را گنجايش دريا نيست، اما نمونه اى از آن است. دين اسلام را در يك مقاله معرفى كردن بسان معرفى اقيانوس با قطره است. روشن است كه چنين كارى اگر غير ممكن نباشد، بسيار دشوار است. دنيس لاردنر كارمودى (1) و جان كامودى نويسندگان كتاب «دين: سؤالات مهم» (2) در صدد انجام چنين كارى بوده اند. آنها در كتاب خود اد…

شرق‌شناسى و شرق‌شناسان-1

اشاره: حجت‌ الاسلام و المسلمين دکتر محسن الويرى داراى مدرک دکترى در رشتة تاريخ تمدن ايران و اسلام، عضو هيأت علمى دانشگاه، از پايه‌گذاران و اساتيد رشته تاريخ تشيع در کشور و از صاحب نظران و پژوهشگران حوزة تاريخ و تمدن اسلامى است. از ايشان تا کنون آثار پژوهشى متعددى در زمينه‌هاى يادشده تدوين و منتشر ش…

شرق‌شناسی؛ چیستى و چگونگى بهره‌بردارى استعمار از آن براى تبلیغ مسیحیت

در یک نگاه غیرتاریخى که همان نگاه معاصر ماست، مى‌توان گفت؛ مبناى تقسیم‌بندى شرق و غرب، یک مبناى سیاسى یا حداکثر جغرافیایی- سیاسى است. این یک تقسیم‌ بندى پذیرفته شده است و آن‌ چنان محل بحث و تردید نیست. ولى در نگاه تاریخى، این واژه یک تحول معنایى داشته و تلقى افراد از شرق و غرب در گذشته غیر از این ب…

قرآن پژوهى در غرب در گفتوگو با خانم آنگليكانُويْوِرت

خانم آنگليكا نويورت متولد آلمان (1943) استاد كنونى مطالعات قرآنى و ادبيات عرب در دانشگاه برلين و رئيس دانشكده ادبيات عرب در همين دانشگاه است. وى عمده تحصيلات خود را در دانشگاه هاى برلين، تهران (شش ماه در سال 1348 شمسى)، گوتينگن، بيت المقدس، و مونيخ در رشته هايى چون ادبيات عرب، زبان هاى سامى، و فقه اللغه زبان ها…

نگاه خاورشناسان به پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم)

بعثت پيامبرخاتم حضرت محمدبن عبدالله (صلى الله عليه و آله و سلم) ، تأثير بسزايى در جغرافياى دينى و فرهنگى زمان خود داشت و پيامدهاى آن تا به امروز ادامه داشته و تا روز قيامت نيز ادامه خواهد يافت. جغرافياى دينى تغيير پيدا كرد و ساكنان جزيرة العرب ايمان آوردند و اسلام در راستاى تحقق وعده الهي: «هو الذى ارسل…

تكوين و تكامل تفسير در نخستين سده هاى اسلامى

نگاهى به كتاب هِربرت بِرْگ پژوهش هاى غربيان درباره تفسير قرآن، هرچند عمرى كوتاه تر از قرآن پژوهى ايشان دارد، در دهه هاى آخر قرن بيستم و امروزه، از محورهاى عمده در مطالعات قرآنى شده است. قديم ترين اثر غربى در اين باب، كتابى است از گلدتسيهر كه در آن به بررسى مكاتب و روش هاى تفسيرى از روزگار كهن تا دوره معاصر …

متدلوژى شرق شناسى در مطالعات تاریخ اسلام

مسئله روش شناسى که شرق شناسان از نیمه قرن نوزدهم در مطالعات خود در باب تاریخ اسلام دنبال مى کنند، به عللى چند حایز اهمیت است: ۱. این روش شناسى بر تمام کوشش هاى محققان غربى و شرقى که به مطالعات شرق شناسى توجه دارند، سایه افکنده است. محقق غرب شناسى به این مسئله از زاویه معینى مى نگرد و آن دقیقاً عبارت است…

اروپا و اسلام (۱)

برنارد لوئیس (۱) مى توان گفت بین دو عبارت اروپا و اسلام عدم تقارن بخصوصى وجود دارد، یا اینکه لااقل چنین به نظر مى رسد. یکى از آنها اصطلاحى جغرافیایى است و در برگیرنده مفهوم قاره اى مى باشد، و همانطوریکه مشخص شده است، تعداد این قاره ها در سطح کره زمین از دو تا هفت متفاوت مى باشد. عبارت دوم نوعى دین مى باشد…

اروپا و اسلام 2

برنارد لوئيس اشاره: در شماره قبلى ماهنامه در همين مبحث، به مفاهيم اروپا و اسلام ، و اسلام و مسيحيت و تفاوت، تقابل و روابط تاريخى آنها اشاراتى شد. در اين رابطه گفته شد كه در نظر مسلمانان، اسلام صرفا سيستمى از اعتقاد و پرستش و يا قسمتى از زندگى جداى حيطه كارى حاكمان غير مذهبى نمى باشد. تقريبا مى ت…

اروپا و اسلام ۴

برنارد لوئیس اشاره: در شماره هاى ۲۱، ۲۲ و ۲۳ ماهنامه اسلام و غرب، به بحث در مورد مفاهیم اروپا و اسلام، تفاوت اسلام و مسیحیت، دیدگاههاى این دو دین نسبت به یکدیگر، جنگها و درگیریهاى آنها، تاثیر متقابل جنگهاى صلیبى بر اروپا و جهان اسلام، پیروزیهاى متناوب دو طرف عثمانى و اروپا در جنگها، تقابل تمدنى اروپ…

اروپا و اسلام ۵

برنارد لوئیس اشاره در شماره های ۲۱، ۲۲، ۲۳، ۲۴ ماهنامه "اسلام و غرب"، به بحث در مورد مفاهیم اروپا و اسلام، تفاوت اسلام و مسیحیت، دیدگاههای این دو نسبت به یکدیگر، جنگها و درگیریهای آنها، تاثیر متقابل جنگهای صلیبی بر اروپا و جهان اسلام، پیروزیهای متناوب دو طرف عثمانی و اروپا در جنگها، تقابل تمدنی اروپ…