جغرافیای شیعه

دوره های تاریخی کلام شیعه (۲)

  ۶. مراکز و مدارس کلامی شیعه دوران مورد بحثدر بین مراکز و مدارس کلامی رایج در این دوره، عمده ترین آن ها مدرسه قم و بغداد است. دیگر مدارس هر کدام تحت تأثیر یکی از آن دو مدرسه اند. البته تأثیر جدی و مشهود از آن مدرسه بغداد است؛ چنانکه دو مدرسه ری و حله دنباله رو آن بوده اند. مدارس کلامی امامیه (۱) در …

سیری در تاریخ و جغرافیای شیعیان در لبنان

اشاره: لبنان سرزمین کهنی است که از ورود فینقی ها به این سرزمین تا پایه گذاری تشیع در جبل عامل توسط ابوذر غفاری، صحابی بزرگ پیامبر قابل توجه است.  این سرزمین در سیطره حکومت های اسلامی مختلف قرار گرفته که در این مقاله به تاریخ و جغرافیای این منطقه با توجه به حضور شیعیان در آن مورد بررسی قرار گرفته است. &nbs…

بررسی نقش و جایگاه فرهنگی شیعیان در کشور کویت

اشاره: کشور کویت که یکی از کشورهای ثروتمند حاشیه خلیج فارس شناخته می شود به دلیل برخورداری از منابع عظیم نفتی همواره مورد توجه گروه های مختلف بوده و از این جهت از ابتدای شکل گیری به عنوان یک کشور؛ پذیرای گروه های مهاجر زیادی بوده است که همواره در ساختار کشور کویت منشأ تحولات زیادی بوده اند.…

شهرهاى شیعه نشین در ایران

اشاره: ایرانیان در زمان خلیفه دوم، اسلام را پذیرفتند و پس از مدتى گرایش خاصى از آن را (اسلام شیعی) پسندیدند. پذیرش تشیع به وسیله ایرانیان، پیامد عواملى از قبیل سازگارى باورها و اعتقادات ایرانیان با مذهب تشیع،‌ فعالیت علویان و شیعیان در محدوده جغرافیایى ایرانیان و ... بود. از آنجا که ایرانیان استعداد…

بازتاب انقلاب اسلامی ایران بر ژئوپلیتیک شیعه

اشاره وقوع انقلاب اسلامی را می توان بزرگ ترین رویداد مهم در حوزه ی مذهب تشیع در قرن حاضر دانست. انقلاب ایران منجر به اهمیت یافتن تشیع به عنوان کانونی ژئوپلیتیک در جهان شد. به نظر می رسد انقلاب اسلامی ایران باعث رشد و ارتقای سطح فکری و بینش سیاسی شیعیان کشورهای منطقه شده و در تشکیلاتی شدن آنان نقش داش…

نگاهی به جایگاه تشیع در مغرب در عصر حاضر

اشاره: پس از اعلام قطع روابط سیاسی با ایران از سوی مغرب و در سایه اوضاع متشنج، به ویژه با بزرگ نمایی تبلیغاتی و رسانه ای و سیاسی شدنِ سخن گفتن از تشیع در این کشور، به نظر می رسد که برای قطع ریشه فتنه و باز گرداندن اوضاع به حالت عادی، ضروری است تا مسئله تشیع را در مغرب بازکاوی کنیم. که من د…

تشیع در تونس

اشاره: تونس از کشورهای شمال غربی قارع آفریقا است. جمهوری تونس،  با مساحت ۱۶۳،۶۱۰ کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر ۱۱ میلیون نفر است. این کشور بر کرانه دریای مدیترانه قرار دارد و از غرب با الجزایر و از شرق و جنوب با لیبی هم مرز است. این کشور به ۲۴ استان (ولایه) تقسیم شده است. در این مقاله از وضع…

وضعیت شیعه در عربستان

اشاره: آنچه در پی می آید گزارشی است از چگونگی وضع شیعیان در عربستان، که بر اساس آگاهی های برگرفته شده از شاهدان عینی و شیعیان آن دیار و گفتگو با مردمان آن سامان به قلم آمده است؛ از این رو نمی توان از آن انتظار پژوهشی دقیق و مستند بر آمار و واقعیت های ملموس و با دقت در همه جوانب را انتظار بر…

غیبت صغری و وضعیت علمی و فرهنگی شیعه

اشاره در مقاله حاضر، سابقه بحث از غیبت در کلام معصومین (علیهم‌السلام) زمینه های اجتماعی و سیاسی غیبت امام عصر (عج)، تاریخ غیبت صغری و وضعیت سیاسی جامعه اسلامی در این عصر مورد بررسی قرار گرفت. در این قسمت، نویسنده جغرافیای انسانی شیعه و ترکیب جمعیتی مهمترین شهرهای اسلامی در عصر غیبت صغ…

مبارزات سیاسی شیعیان در افغانستان

اشاره: مردم غور (هزاره جات) افغانستان بر اساس شواهد تاریخی، در زمان خلافت امیرالمؤمنین علی(علیه‌السلام) مسلمان شده و تا امروز از محبّان و شیعیان اهل بیت(علیهم‌السلام) به شمار می آیند. شیعیان افغانستان در تاریخ حیات خود، فراز و نشیب های متعددی را پشت سر گذاشته اند تا به آزادی نسبی رسیده اند. در این مقا…

تشیع در هلند

اشاره: کشور هلند یکی از کشورهای اروپایی است. این کشور در مرکز کشورهای اروپایی واقع شده است. از شمال و مغرب به دریای شمال، از جنوب به بلژیک و از شرق به آلمان محدود است. در این مقاله به جغرافیای شیعه در این کشور به مطالبی پرداخته شده است. هلند با مساحت ۴۱۸۶۴ کیلومتر مربع، جمعیتی در …

موقعیت جغرافیایی شیعیان در لبنان

اشاره: لبنان یکی از کشورهای اسلامی است که در غرب آسیا قرار دارد. در این کشور  پیروان ادیان مختلف ساکن هستند. کشور لبنان در عصر حاضر به علت مبارزه مردم آن به خصوص مقاومت حزب الله در برابر اسرائیل در جهان معروف است. امروز اسرائیل و همپیمانان او از نیروهیای حزب الله بسیار هراس دارند. در این نوشته مختصر…

شیعه در اردن

  اشاره: اردن هم نام کشور است و هم نام رود. واژه اردن به معنای پالاینده و همچنین نام گونه ای ابریشم است. با وجود این معنا، از دیرباز واژه اردن رایج بوده و گاه نیز به صورت کنعان به کار رفته است. در این نوشته به تاریخ اجمالالی کشور اردن و سپس به حضور شیعیان در این کشوره اشاره شده است. ا…

خاندان ابوسعد ورامینی و تلاش برای آبادانی حرمین شریفین

  اشاره: یکی از شهرهای شیعه نشین که از قدیم الأیام، مرکزیتی برای شیعیان داشته، شهر ورامین است. این شهر به مناسبت نزدیکی به قم، ری و طبرستان، و نیز سکونت برخی از سادات در آن به تشیع گرایش یافته و به همین عنوان نیز شناخته می شده است. منتجب الدین در «فهرست» نام جمعی از علمای شیعه را یاد …

حجاج شیعی در دوره صفوی

اشاره: مشکلات ناشی از اختلافات میان سنیان و شیعیان در تاریخ هزار و چهارصد ساله اسلامی کم نبوده است. یکی از مواقع بروز این مشکلات، ایام حج و در حرمین شریفین بوده؛ جایی که بیشتر، سنیان بر آن حاکم بوده و مواقعی نیز شیعیان نفوذ و حتی حکومتی داشته اند. تصادم شیعه وسنی در آن محیط، دلایل تاریخی خود را دا…

چهره ناشناخته تشیع

اشاره: حدود هزارو چهارصد سال بر موجودیّت شیعه می‌گذرد. نزدیک به چهارده قرن است که نخستین نهضت سیاسی این مذهب آغاز شده۱ و تقریباً دوازده قرن است اندیشه‌شناسی یا به عبارت دیگر مکتب فکری و یا کلامی تشیّع تأسیس گردیده۲ اما به جرأت می‌توان گفت هنوز هم چهره تشیع یا لااقل دیداری ترین چهره این مذهب نه تنها برای د…