عدل

اهداف مجازات بر اساس بینش اسلامى

اهداف مجازات بر اساس بینش اسلامى در فلسفه مجازات از دیدگاه اسلام رسیدن به اهداف خاص ى مورد نظر قانون گذار م باشد از جمله این اهداف عبارت است از: الف) تأمین عدالت خداوند مى فرماید: «انا من المجرمین منتقمون، سجده ، آیه ۲۲»:مسلماً ما از مجرمان انتقام خواهیم گرفت، و از طرف دیگر، در اکثر جرایم علاوه بر ای…

رابطه خلود در عذاب با عدالت خداوند

رابطه خلود در عذاب با عدالت خداوند خلود در اصل لغت به معنى بقاى طولانى و هم به معنى ابدیت آمده است، بنا بر این کلمه خلود به تنهائى دلیل بر ابدیت نیست، زیرا هر نوع بقاء طولانى را شامل مى شود. ولى در بسیارى از آیات قرآن با قیودى ذکر شده است که از آن به وضوح مفهوم ابدیت فهمیده مى شود، مثلا در آیات ۱۰۰ توبه، ۱۱ طل…

عدل به معناى رعایت استحقاقها

عدل به معناى رعایت استحقاقها موجودات در نظام هستى از نظر قابلیتها و امکان فیض گیرى از مبدأ هستى با یکدیگر متفاوتند، هر موجودى در هر مرتبه اى هست از نظر قابلیت استفاضه، استحقاقى خاص به خود دارد. ذات مقدس حق (خدا) که کمال مطلق و خیر مطلق و فیاض على الاطلاق است، به هر موجودى آنچه را که براى او ممکن است ا…

عدم انطباق معناى انسانى عدل و ظلم بر خداوند

عدم انطباق معناى انسانى عدل و ظلم بر خداوند عدالت به معناى انسانى در مورد بشر کمال است و ظلم نقص؛ و از این رو عدل و ظلم به مفهوم رایج خود، مفاهیمى اخلاقى و مخصوص اجتماع بشرى و به اصطلاح از مفاهیم قراردادى بوده و از شئون حکمت عملى شمرده مى شوند نه حکمت نظرى، بنابراین از حدود حیات بشرى و حوزه اعمال اخ…

عقل و اراده انسان در برابر قضا و قدر

در اخبار و روایاتى که از رسول اکرم(ص) یا ائمه اطهار (علیه السلام) رسیده است، مطلبى به این مضمون به چشم می خورد: اگر قضا و قدر بیاید، اسباب و علل مخصوصا عقل و قوه تدبیر انسان از کار می افتد این مطلب در ادبیات فارسى و عربى به همین مضمون منعکس است. در جامع الصغیر چندین حدیث در این معنى از رسول اکرم نقل می …

تاریخچه عدل در فرهنگ اسلامى

تاریخچه عدل در فرهنگ اسلامى در شیعه اصل عدل یکى از اصول دین است. در مقدمه کتاب عدل الهى گفته ایم که اصل عدل در فرهنگ اسلامى تقسیم مى شود به عدل الهى و عدل انسانى. عدل الهى تقسیم مى شود به عدل تکوینى و عدل تشریعى. عدل انسانى نیز به نوبه خود تقسیم مى شود به عدل فردى و عدل اجتماعى. عدلى که از اختصاصات مذه…

عدل از اصول دين

خدای عادل اگر نظریه اول را بپذیریم که حقى و عدالتی‏بوده و حسن و قبح واقعى بوده و شارع اسلام همیشه آن واقعیات را منظور می‏داشته، قهرا در مواردى که برمی‏خوریم‏به حکم صریح عقل و علم که مقتضاى حق چیست صلاح کدام است و فساد کدام، ناچاریم اینجا توقف‏کنیم و عقل را به عنوان یک راهنما در مواردى که می‏تواند ص…

قضاء حتمى و غیر حتمى

در آثار و روایات دینى و اشارات قرآنى از قضا و قدر حتمى و قضا و قدر غیر حتمى یاد شده است و چنین می نماید دو گونه قضا و قدر است: حتمى و غیر قابل تغییر غیر حتمى وقابل تغییر. این پرسش پیدا می شود که معنى قضا و قدر غیر حتمى چیست؟ اگر حادثه خاصى را در نظر بگیریم یا علم ازلى حق و اراده او به آن حادثه تعلق گرفته…

اقسام شفاعت در باورهای شیعه

با توجه به معنای لغوی شفاعت، می توان برای آن اقسامی برشمرد؛ اگر چه پاره ای از آنها شفاعت اصطلاحی نیستند: ۱٫ شفاعت تکوینی شفاعت در جهان آفرینش و تکوین بدین معناست که نیروهای قوی تر این جهان به نیروهای ضعیف تر ضمیمه می شوند و آنها در مسیر تکامل و اهداف خلقت، به پیش می برند: آفتاب می تابد و باران می بارد و بذرها…