امام حسن(علیه السلام) و آموزههاى تربیتى
تربیت امروزه نه تنها در جوامع و خانوادههای مسلمان مورد توجه قرار گرفته و هر پدر و مادری آرزو میکند که فرزندان خود را طبق رهنمودهای صحیح و اصول و ارزشهای والای انسانی و الهی تربیت نموده و در آینده فرزندی رشد یافته و کارآمد داشته باشد بلکه اهداف عالی و اخلاقی تعلیم و تربیت از مهمترین دغدغههای جهانی است…
حسن خُلق امام حسن(علیه السلام)
همان گونه که در روایت خواندید، منظور از مکارم اخلاق، آن اعمالى است که از نظر اخلاقى، فوقالعادگى داشته باشد، چون برخى از کارها و اخلاقیات انسان است که به طور عادى براى عموم مردم عادى است مثل آن که کسى به شما نیکى و احسان کند و شما نیز در برابر، به او احسان و نیکى کنید که این یک امر عادى و طبیعى است و خ…
تربیت در سیره و سخن امام مجتبی(علیه السلام)
آغاز سخن
برای ساختن جامعهای نمونه و تربیت انسانهای کامل و سالم، اصول و روشهایی لازم است که انسان در سایه آنها بتواند به دور از هر گونه انحراف مسیر سعادت را بپیماید.
ارائه کاملترین و سالمترین روشهای اطمینان بخش تربیتی، انسان را به سعادت حقیقی و زندگی جاودانه و رضای پروردگار متعال نزدیک میکند. این شیوهها را می…
اخلاق معاشرت(۱)
هر مؤمنى که برادر مؤمنش را در بیمارىاش عیادت کند، اگر صبح باشد هفتاد هزار ملک او را تشییع(بدرقه و همراهى) کنند و چون نزد او بنشیند، رحمت [خدا] او را فرا گیرد و تا شب براى او استغفار کنند، و اگر شب باشد همین اجر تا صبح براى او خواهد بود.
عیادت مریض
اسلام، دینى است اجتماعى که افراد بشر را به اجتماعى ز…
اخلاق معاشرت(۲)
«زیارت» برادران دینى رفتن و «دیدار مؤمنان»، مورد سفارش اولیاء دین است که هم رابطههاى درونى آحاد امّت را استوارتر مىسازد، هم محبّتها را مىافزاید و هم کدورتها را مى زداید و هم خدا و رسول را خوشحال مىسازد...
دید و بازدید
آنچه روحیهها را شاداب و زندگیها را باصفا مىسازد، «دیدار» است. چه دیدارها…
اخلاق معاشرت(۳)
سوغات و عیادت
چه خوب است که دیدارها، همراه با تحفه و هدیهاى باشد، تا لذّتبخشتر و مودّتآمیزتر گردد. اصل هدیه، جلب محبّت و مودّت مىکند، اگر در دیدارهاى پس از مسافرت و زیارت باشد، چه بهتر و بیشتر!
از مولایمان على(علیه السلام) است: «الهدیّه تجلبُ المَحبّهَ»(۱)
هدیه، دوستى مىآورد.
این کار، هم بازگشت …
اخلاق معاشرت(۴)
سلام و مصافحه
پیوندهاى اجتماعى، نیازمند «تحکیم» است. استوارسازى این رشتهها، با کلّىگویى بدست نمىآید. باید نمونههاى عملى و مصداقهاى خاصّ و روشن ارائه شود، تا مرزهاى دوستى و پیوندهاى عاطفى استوارتر گردد و پایدار بماند.
«سلام» و دست دادن، یکى از این امور است. سلام، چراغ سبز آشنایى است. وقتى دو نف…
اخلاق معاشرت(۵)
انس با مردم
مقدمه
سخن درباره اخلاق اجتماعى بود. در شمارههاى پیشین از مردمدارى و انس با مردم سخن گفتیم و این که لازم است یک مبلّغ و داعى الى الله، نسبت به مردم انس داشته باشد. همچنین نمودهایى از مردمدارى بیان شد. در این شماره به یکى دیگر از نمودهاى مردمدارى، یعنى «محبت» مىپردازیم.
تعریف محبت
محبت …
اخلاق معاشرت(۶)
در روابط اجتماعى، کسانى بر دلها حکومت مىکنند که دلشان را خانه مهر و محبت مردم کرده باشند. بر عکس، آنان که «خود» را بیش از همه مىپسندند و «خود» را بیش از دیگران دوست دارند و آسایش و راحتى خود را بر دیگران ترجیح مىدهند، نه نزد خدا و رسول اعتبارى دارند، نه در دل و جان مردم، جایى و موقعیّتى! ...
گوه…
اخلاق معاشرت(۷)
مردمدارى
یکى از ضرورتهاى اخلاق مسلمانى و معاشرت مکتبى، «مردمدارى» است، یعنى با مردم بودن، براى مردم بودن، در خدمت دیگران بودن، شریک درد و رنج و راحت و غم دیگران بودن. همراهى و همدردى و همگامى و همخونى با دیگران و هر نام دیگرى که بتوانى بر آن بگذارى، لیکن واقعیت، همه یکى است، یعنى خود را خدمتگزار و غ…
اخلاق معاشرت(۹)
مهمانى و ضیافت
از برجستهترین خصلتهاى نیکمردان و آزادگان، کرم و سخاوت است؛ و همین آزادگى از تعلّقات و خوى بذل و بخشش است که دیگران را اسیر محبّت و احسان مىکند. «ضیافت» و داشتن دستى باز و سفرهاى گشوده و عطایى پیوسته و مهماندارى و مهماننوازى، از نشانهها و جلوههاى این روحیّه فتوّت و جوانمرد…
اخلاق معاشرت(۱۰)
آداب مهمانى
ضیافت و مهمانى دو طرف دارد: یکى مهمان مىشود، دیگرى میزبان است. یکى بر سر سفره دیگرى مىنشیند و طعام مىخورد، دیگرى سفره مىگسترد و اطعام مىکند. لذت یکى در غذا خوردن است و دیگرى در طعام دادن.
در بخش گذشته، اصل مهمانى و ضیافت و مواردى را که در اسلام، توصیه به مهمانى دادن شده است، بحث …
اخلاق معاشرت(۱۱)
اذن و اجازه
نهاد «خانواده»، از مقدسترین نهادهاست. سلامت و استوارى آن نیز، مورد توجه اسلام است. نوع برخوردها نسبت به تحکیم رشتههاى این نهاد، یا گسستن پیوندها و آفت خیز کردن آن مؤثر است. اشاره داشتیم که خانواده و خانه، حد و حریمى دارد که باید رعایت شود و مورد تعدّى و «مرزشکنى» قرار نگیرد. تهاجم و تعدّى…
اخلاق معاشرت(۱۲)
مزاحمت
تعجب نکنید اگر به جاى طرح یک موضوع ارزشى و مثبت، از یک رفتار منفى و ضد ارزش به نام «مزاحمت» بحث مىکنیم؛ چرا که توجه به نقاط ضعف اخلاقى و پرهیز از آنها نیز، به اندازه همان نقاط قوت و فضایل، کارساز است.
در معاشرتها، هیچ عاملى به اندازه خدمت و یارى، جلبکننده دلها و محبتها نیست. هیچ عاملى هم به اندازه…
اخلاق معاشرت(۱۳)
ادب
از قیمتىترین سرمایهها و میراثهاى حیات آدمى، «ادب» است، حتى بالاتر از ثروت و سرمایه است(ادب مرد، به ز دولت اوست).
در برخوردها چیزى به زیبایى و جذابیت ادب نمىرسد. باید آن را آموخت، به کار بست تا روابطى سالم و احترامآمیز و پایدار میان افراد، حاکم شود. اما همین واژه متداول و مشهور، گاهى تعریفى ناشناخته و…